Blok 5 Grammatica

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

Blok 5 Grammatica

Vandaag:

Herhalen en extra oefenen 5.3 B

Wat is de pv in deze zin: De vogels zingen vrolijk in de bomen.

1. bomen
2. vogels
3. zingen
4. vrolijk

Welk woordgroep is het werkwoordelijk gezegde in de zin 'De kinderen spelen en springen vrolijk in de tuin'?

1. spelen
2. spelen, springen
3. in de tuin
4. De kinderen

Wat is het onderwerp in deze zin: De kat zit op de vensterbank.

1. op de vensterbank
2. de vensterbank
3. De kat
4. zit op

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin: De hond bijt in de bal.

1. bijt
2. in de
3. De hond
4. de bal

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin: 'Ik geef mijn moeder een cadeau'?

1. Ik
2. mijn moeder
3. een cadeau
4. geef

Welke vraag beantwoordt een bijwoordelijke bepaling?

1. Wat gebeurt er?
2. Wie doet iets?
3. Waar gaat het over?
4. Hoe, waar, wanneer of waarom?

Bijvoorbeeld

De kinderen spelen in de tuin.

Waar spelen de kinderen?

In de tuin bwb

Naamwoordelijk gezegde

Het naamwoordelijk gezegde (nwg) bestaat altijd uit een koppelwerkwoord. De koppelwerkwoorden zijn; zijn, worden, heten, blijven, schijnen, lijken, blijken, dunken en voorkomen.

Hij blijft dit jaar profvoetballer.

Mijn oma is blij met haar cadeaus. 

Het werkwoordelijk gezegde zegt iets over wat iemand doet.

 Het naamwoordelijk gezegde zegt iets wat iemand is, of wordt.

Welke van de volgende zinsdelen is het naamwoordelijk gezegde? 'De kinderen worden steeds vrolijker.'

1. worden steeds vrolijker
2. worden
3. steeds vrolijker
4. De kinderen

Wat is het naamwoordelijke gezegde in deze zin: Frank is inmiddels een groot kampioen?

1. groot kampioen
2. is een groot kampioen
3. inmiddels een
4. Frank is

De dubbelverbonden bepaling zegt iets over het gezegde én iets over een ander zinsdeel, namelijk het onderwerp of het lijdend voorwerp. 

Deze bepaling is dus met twee zinsdelen (dubbel) verbonden.

Hij kookte (wgg) het eten (lv) gaar.

Het bord viel in scherven.

Lola lag de hele nacht klaarwakker in bed.
Waar is klaarwakker mee verbonden?

1. Lola lag
2. lag, in bed
3. lag, de hele nacht

Uitgedroogd dronk hij de hele fles leeg.
Waar is uitgedroogd mee verbonden?

1. dronk, leeg
2. dronk, hij
3. dronk, de hele fles
4. hij, leeg

Zij liep haar schoenen stuk.
Waar is stuk mee verbonden?

1. Zij liep
2. haar schoenen
3. liep, schoenen

Nu maken

5.3 B Deel 1 afmaken

Extra oefeningen

G Voegwoorden

  H naamwoordelijk gezegde

Voorzetsels

De bekendste voorzetsels zijn: aan, achter, af, behalve, beneden, bij, binnen, boven, buiten, door, in, langs, met, na, naar, naast, om, onder, op, over, per, sinds, te, tegen, tot, tussen, uit, van, via, volgens, voor, zonder.

Voorzetselvoorwerp (vzv)

Sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel: trots zijn op, denken aan.  

 Een zinsdeel dat met zo’n voorzetsel begint, heet een voorzetselvoorwerp (vzv).

Een voorzetselvoorwerp lijkt op een bijwoordelijke bepaling. Er zijn twee verschillen:

Een voorzetsel vormt een vaste combinatie met het werkwoord.

Het voorzetselvoorwerp begint met een figuurlijk gebruikt voorzetsel.

Ik heb geen zin meer in die soep.

vzv: in is hier figuurlijk gebruikt

Er zit veel vermicelli in die soep.

bwb: in is hier letterlijk gebruikt

Hij abonneert zich op de Donald Duck.

vzv: op is hier figuurlijk gebruikt

Uiteindelijk lag zijn sleutelbos op de Donald Duck die hij zojuist had gelezen.

bwb: op is hier letterlijk gebruikt

Wat is het voorzetsel voorwerp in deze zin: De kat zit op de tafel.

1. tafel
2. op tafel
3. zit
4. kat

Wat is het voorzetselvoorwerp in deze zin: Ze klaagt al een week over hoofdpijn?

1. over hoofdpijn
2. week
3. over
4. klaagt