BSR 05/02 2ha Grammatica ZD 13 bijvoeglijke bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Open alvast je boek op blz. 230-231.
Log alvast in op LessonUp
(de code staat  linksonder in beeld).

§11 Zinsdeelzinnen

§13 Bijvoeglijke bijzin

Voordat we beginnen:

2HA

GRAMMATICA

ZINSDELEN

• Je weet wat een zinsdeelzin is.
• Je kunt in een samengestelde zin de verschillende zinsdeelzinnen.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• Verder met Cursus 5: Grammatica zinsdelen
• de uitleg behandelen van paragraaf 11 (en hierbij aantekeningen maken);
• Opdrachten van paragraaf 11
  maken en nakijken.

Enkelvoudig vs. samengesteld

Sommige zinnen hebben één persoonsvorm -> enkelvoudige zin.

Andere zinnen hebben meerdere persoonsvormen -> samengestelde zin.

In zo'n samengestelde zin heb je altijd een hoofdzin en een bijzin.

Hoofdzin	Bijzin
Onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar. Er passen geen andere zinsdelen tussen.	Tussen onderwerp en persoonsvorm kunnen wel andere zinsdelen staan (het woordje 'niet' bijvoorbeeld.
De persoonsvorm staat voor in de zin: als eerste of als tweede zinsdeel.	De persoonsvorm staat vaak achter in de zin.

Op welke twee manieren kun je de hoofdzin en bijzin bepalen?

Bepaal de zinsdeelzin, kies uit:
ow-zin, lv-zin, mv-zin, bwb-zin.

Wie een premium ticket heeft gekocht, hoeft niet in de rij te staan.

Bepaal de zinsdeelzin, kies uit:
ow-zin, lv-zin, mv-zin, bwb-zin.

Toen de film was afgelopen, bleek het al bijna middernacht te zijn.

Bepaal de zinsdeelzin, kies uit:
ow-zin, lv-zin, mv-zin, bwb-zin.

Davey beloofde dat hij 23:00 uur thuis zou zijn.

Wat is ook alweer een bijvoeglijke bepaling?
Leg uit in je eigen woorden en geef een voorbeeld.

blz. 230-231

Grammatica woordsoorten paragraaf 13

Bijvoeglijke bijzin
 

De bijvoeglijke bijzin

Bekijk de volgende zinnen:

1 Het bronzen standbeeld krijgt een plek in het Stadspark.

2 Het standbeeld, dat van brons is gemaakt, krijgt een plek in het Stadspark.

In zin 1 is bronzen een bijvoeglijke bepaling bij standbeeld. 

In zin 2 is het onderwerp 'Het standbeeld, dat van brons is gemaakt'. Het zinnetje 'dat van brons is gemaakt' is binnen het onderwerp een bijvoeglijke bepaling bij het standbeeld. In dit geval is de bijvoeglijke bepaling een zin. Dat noem je een bijvoeglijke bijzin.

De bijvoeglijke bijzin

Het standbeeld, dat van brons is gemaakt, krijgt een plek in het Stadspark.

Je noteert de bijvoeglijke bijzin zo:

bijv.bijzin = dat van brons is gemaakt -> standbeeld.

Een bioscoopabbonement is handig voor hen die graag naar de film gaan.

bij.bijzin = die graag naar de film gaan -> hen.

De bijvoeglijke bijzin

Het standbeeld, dat van brons is gemaakt, krijgt een plek in het Stadspark.

Je noteert de bijvoeglijke bijzin zo:

bijv.bijzin = dat van brons is gemaakt -> standbeeld.

Een bioscoopabbonement is handig voor hen die graag naar de film gaan.

bij.bijzin = die graag naar de film gaan -> hen.

Bijvoeglijke bepaling of bijvoeglijke bijzin?

Ondanks de enorme schade *die muizen aanrichten in de landbouw*, is een verzoek van de boeren om gif te mogen gebruiken afgewezen door de rechter.

1. bijvoeglijke bepaling
2. bijvoeglijke bijzin

Bijvoeglijke bepaling of bijvoeglijke bijzin?

De verpakking *van biologisch katoen* kan zowel in de vriezer als in de wasmachine.

1. bijvoeglijke bepaling
2. bijvoeglijke bijzin

Waar hoort de bijvoeglijke bijzin bij?

De bacteriën *die niet reageren op antibiotica*, krijgen de overhand.

1. bacteriën
2. antibiotica
3. krijgen
4. overhand

Waar hoort de bijvoeglijke bijzin bij?

De beschermheilige van de stad Utrecht is Sint Maarten, *die de stad beschermt tegen oorlog en ziektes*.

1. de beschermheilige
2. Utrecht
3. Sint Maarten
4. oorlog en ziektes

Wat?	Cursus 5: Grammatica zinsdelen §13 Bijvoeglijke bijzin. Opdracht 1 en 2 (blz. 230-231).
Hoe?	Klassikaal. Zorg ervoor dat je meeschrijft.
Hulp	Steek je vinger op als je een vraag hebt.
Tijd	5 minuten. Daarna gaan we verder met opdracht 3 t/m 5.
Klaar?	Oefen verder: https://www.cambiumned.nl/zinsdelen/

Samen maken 

Wat?	Cursus 5: Grammatica zinsdelen §13 Bijvoeglijke bijzin. Opdracht 3 t/m 5 (blz. 230-231).
Hoe?	Zelfstandig. De eerste vijf minuten in stilte, daarna overleggen.
Hulp	Steek je vinger op als je een vraag hebt.
Tijd	10 minuten. Daarna gaan we de opdrachten bespreken.
Klaar?	Oefen verder: https://www.cambiumned.nl/zinsdelen/

Huiswerkopdrachten

• Je kunt hoofd- en bijzinnen herkennen.
  
• Je weet het verschil tussen een bijvoeglijke bepaling en een bijvoeglijke bijzin.
• Je kunt in een samengestelde zin de bijvoeglijke bijzin herkennen.

Lesdoelen

Ontleed de zin.

Doordat je zo treuzelde, heb je nu de bus gemist.

Blader terug door de paragrafen. Welke zinsdelen gaan al goed?

Blader terug door de paragrafen. Met welke zinsdelen wil je nog extra oefenen?

Wie heeft nog een vraag over wat we vandaag hebben behandeld?