Basisstof 2, chromosomen en genen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Thema 5 Erfelijkheid en evolutie

Basisstof 2: chromosomen en genen

Leerdoelen:

3 Je kunt beschrijven hoe elk van de ouders 50% van de chromosomen levert

4 Je kunt benoemen dat bij mensen het geslacht wordt bepaald door de geslachtschromosomen

Paren

Ieder mens heeft duizenden erfelijke eigenschappen. De informatie hiervoor is opgeslagen in 46 chromosomen. Van ieder chromosoom heb je er twee.

Twee chromosomen die bestaan uit dezelfde genen noemen we een paar. 

Paren

Een mens heeft dus 23 paren -> dus 46 chromosomen. Dit geldt voor alle lichaamscellen. 

Hoeveel chromosomen heeft een menselijke lichaamscel?

1. 46
2. 23
3. 64
4. 32

Hoeveel chromosomenparen heeft een menselijke lichaamscel?

Geslachtscellen

Eicellen en zaadcellen zijn geslachtscellen. in de kernen van geslachtscellen komen de chromosomen enkelvoudig voor. Dus NIET in paren. 

Een geslachtscel bevat dus 23 chromosomen (de helft van 46).

Hoeveel chromosomen heeft een menselijke geslachtscel?

Bevruchting

Bij bevruchting versmelten de kern van een eicel en de kern van een zaadcel. 

23 chromosomen van de zaadcel en 23 chromosomen van de eicel komen samen. Er zijn dan dus weer 46 chromosomen en dus 23 chromosomenparen. 

Geslacht

Bij het 23e chromosomenpaar staat XX. Dit zijn de  geslachtschromosomen. Bij een vrouw zijn er twee X-chromosomen (XX), bij een man zijn er een X-chromosoom en een Y-chromosoom (XY)

Geslacht

Het geslachtschromosoom in een eicel is altijd een X. Het geslachtschromosoom in een zaadcel kan een X of een Y zijn. Bij de bevruchting ontstaat er dus óf een XX chromosomenpaar óf een XY chromosomenpaar. 

Hoe noemen het 23e chromosomenpaar dat het geslacht bepaald?

Welke chromosomen bevatten de geslachtschromosomen bij een meisje?

Welke chromosomen bevatten de geslachtschromosomen bij een jongen?

Aan de slag!

Thema 5.2 Chromosomen en genen

Gebruik de theorie uit je boek.

Maak de opdrachten die bij deze basisstof horen.

Maak ook de test jezelf in de online leeromgeving.