H4 2. Het ontstaan van de verzorgingsstaat

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2. Ontstaan van de verzorgingsstaat

Wat gaan we in dit lesuur doen?

• Leerdoelen
• Terugblik vorige les
• Internationale vergelijking
• Ontstaan verzorgingsstaat
• 3 Politieke ideologieën
• Leerdoelen check
• Huiswerk volgende les

Leerdoelen

-Ik kan uitleggen wat een nachtwakersstaat is. 

-Ik kan beoordelen welke standpunten er passen bij de drie politieke ideologieën

Leg het begrip 'verzorgingsstaat' uit:

Welke 3 pijlers spelen een grote rol binnen een verzorgingsstaat?

Welke drie partijen spelen een grote rol in de verzorgingsstaat?

1. Burgemeester, provinciale staten en landelijke politiek
2. Burger, overheid en werkgeversorganisaties
3. Burger, overheid en sociale partners
4. Burger, overheid en verzekeraars

H2 Ontstaan verzorgingsstaat

Hoe zou de verzorgingsstaat zijn ontstaan? (denk bijv. aan een ontwikkelingsland).

Begin 19e eeuw Nachtwakersstaat

Nachtwakersstaat: een staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het handhaven van de rechtsorde.
-> Zorg was een gunst, geen recht. 

Resultaat was: veel armoede, criminaliteit, 

kinderarbeid, ziektes
en slechte huizen.

Verandering was gewenst!

Opkomst van politieke partijen en vakbonden.

Socialisten, Confessionelen, Liberalen

Koppel het juiste antwoord aan een links of rechts mensbeeld.

Socialisten

Confessionelen

Liberalen

Betere rechten voor arbeiders

Steun voor armen vanuit kerk en staat

bestrijden van criminaliteit

Politieke ideologieën

	Socialisme	Liberalisme	Confessionalisme
Waarden	Gelijkheid en solidariteit	Vrijheid Eigen verantw.	Naastenliefde Samenwerking
Rol van de overheid	Actief	Passief	Terughoudend
Wensen voor de samenleving	Uitgebreid stelsel van verzekeringen	Vrijemarkt-economie	Mantelzorg en Maatschappelijk middenveld

Stap voor stap krijgt de verzorgingsstaat meer vorm:

1854 Armenwet

1874 Kinderwetje van Van Houten (tegen kinderarbeid)

1901 Ongevallenwet

1901 Leerplichtwet

(1917 Kiesrecht mannen en 1919 vrouwen)

1919 Arbeidswet

1930 Ziektewet

(zie. schema onderaan blz. 158 - 159)

1940-45 WO II

Vanuit welke ideologische stroming handelde Willem Drees volgens jou?

1. Confessionalisme
2. Liberalisme
3. Socialisme

Wat is volgens jou het belangrijkste verschil tussen een nachtwakersstaat en verzorgingsstaat?

Leerdoelen

-Ik kan uitleggen wat een nachtwakersstaat is. 

-Ik kan beoordelen welke standpunten er passen bij de drie politieke ideologieën

Leg in je eigen woorden uit wat een nachtwakersstaat is:

In hoeverre zijn onderstaande uitspraken juist?
1. Confessionelen vinden dat burger eerst voor elkaar moeten zorgen en daarna pas naar de overheid moeten kijken.
2. De socialisten vinden gelijkheid erg belangrijk.

1. Beide zijn juist
2. 1. is juist, 2. is onjuist
3. 1. is onjuist, 2. is juist
4. Beide zijn onjuist

Welke uitspraak is juist?
1. Socialisten willen zo min mogelijk regels voor burgers en bedrijven.
2. Liberalen willen een minder actieve overheid, zodat burgers minder belasting moeten betalen.

1. Beide zijn juist
2. 1. is juist, 2. Is onjuist
3. 1. Is onjuist, 2. Is juist
4. Beide zijn onjuist

Heb je nog vragen over deze les?

Huiswerk - einde les

Voorbereiding volgende les: Lees H3

Wat doet de verzorgingsstaat?

Blz. 162 t/m 165