Hoorcollege H3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Samenvatting H3

• Zorg dat je pen en papier hebt om mee te schrijven
• Stel vooral vragen!
  

Modern Imperialisme

• Voor Industrie zijn grondstoffen nodig: deze kwamen voor een groot deel uit de kolonies.
• Modern imperialisme: zo veel mogelijk kolonies willen bezitten.

Duitsland

• Duitsland bestond uit allerlei kleine staatjes. Belangrijkste hiervan is Pruissen. 
• Overeenkomst: iedereen spreekt Duits en ze willen machtig land zijn.
• Hoe? Door een oorlog te winnen. Frans-Duitse oorlog (1870-1871).

Duitsland

• Duitsland tekent vrede in Versailles = vernederend voor Fransen.
• Duitsland krijgt Elzas-Lotharingen als nieuwe provincie.
• Duitsland wil ook kolonies hebben, dat geeft macht aan.
• Daarnaast investeren in industrie en wapens.

Nationalisme

• Nationalisme: trots zijn op je eigen land.
• Engeland en Frankrijk: Frankrijk bang voor Duitsland. Engeland bang voor verlies kolonies door Duitsland.
• Ottomaanse Rijk, Rusland en Oostenrijk-Hongarije:  Bang kleiner te worden. Multi-etnische landen.

Militarisme

• Ieder van deze landen (vooral GB, Fra en Dland) gaan nieuwe en veel wapens produceren, meer dan andere landen = wapenwedloop.
• Leger van elk land was het beste, was je trots op = militarisme.
• Oorlog was niet slecht, maar leuk. Kon je zien dat jouw land ging winnen. 

"Hansi, waar ga je zo snel heen?"

"Naar de keizer, die heeft soldaten nodig"

3.2

Oorzaken

Oorzaak 1: Frankrijk raakt Elzas-Lotharingen kwijt

Zorgt voor wraakgevoelens bij Frankrijk

Oorzaak 2: Duitsland ontstaat 1871

Oorzaak 3: Wapenwedloop

Oorzaak 4: Modern imperialisme

Oorzaak 5: Nationalisme

Oorzaak 6: Militairisme

Oorzaak 7: Bondgenootschappen:

Oorzaak 9: Het Ottomaanse Rijk valt uiteen

• Triple Entente: Frankrijk, Engeland, Rusland, Servië
  

• Triple Alliantie/ Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Ottomaanse Rijk

• Neutrale landen: Nederland, Spanje, Zwitserland, Noorwegen, Zweden en België (dat lukte niet)

Het machtsevenwicht wordt nu verstoord

Wat zien we op de bron?

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

Aanleiding

Gavrilo Princip vermoordt Franz-Ferdinand

De kroonprins van Oostenrijk-Hongarije bracht op 28 juni 1914 een bezoek aan de Bosnische stad Sarajevo. Daar wordt hij vermoord

door de Bende van de Zwarte Hand.

Von Schlieffenplan

Duitsland was ingesloten tussen twee vijanden: Frankrijk en Rusland

Om een tweefrontenoorlog te voorkomen wilden de Duitsers met dit plan

eerst snel Frankrijk uitschakelen, om daarna Rusland te kunnen verslaan

3.3

Loopgravenoorlog

Waarom werkt dit niet?

Totale oorlog

• De Eerste Wereldoorlog was een totale oorlog: iedereen had last van de gevolgen, ook als je niet vocht:
• Vrouwen namen banen van mannen over
• Regering overtuigde volk met propaganda over de vijand (roddels) en jezelf (alleen maar positief).
• Regering deed aan censuur: slecht nieuws niet zeggen, dus nederlagen mogen niet in het nieuws.

VS

• Duitsland voert onbeperkte duikbotenoorlog om door Engelse blokkade te komen.
• Hierbij raken ze ook neutrale schepen, waaronder schip met Amerikanen.

België laat Duitsland niet passeren

Loopgraven (1)

• De wapens zijn zo krachtig geworden, dat vechten op een open veld zelfmoord zou zijn
  
• Loopgraven zorgen voor meer beschutting en worden gebouwd in zig-zag vorm
  
• In totaal wordt er aan het Westfront 40.000km aan loopgraven aangelegd
• Loopgraven worden uitgebreid met complete ondergrondse kamers

3.4

Verdrag van Brest - Litovsk

1914

Waarom doet VS mee aan WO I?

- Amerikaanse slachtoffers bij onbeperkte duikbotenoorlog (lusitana en andere Amerikaanse schepen)

- President Wilson wilt met lijst van 14 punten een basis voor vrede creeëren voor de toekomst.

- April 1917: Congres stemt voor oorlog. Wilson wilt de wereld veilig maken voor democratie.

Wapenstilstand

11-11-1918, 11 uur

--> wapenstilstand in een treinwagon in Compiègne.

 "Dit is geen vrede, het is een bestand voor twintig jaar"

Vredesonderhandelingen 

in Parijs

1919

Een wapenstilstand is nog geen vrede. Hierover werd 

tussen januari en juni 1919 onderhandeld in Versailles (bij Parijs)

Welke landen?

• Engeland (Lloyd George)
• Frankrijk (Clemenceau)
• Verenigde Staten (Wilson)
• Italië (Orlando)

• Duitsland mocht als verliezer niet meepraten

• Rusland, dat zijn bondgenoten in de steek had gelaten, was ook niet uitgenodigd

Clemenceau

President Wilson

Orlando

Lloyd George

Posities landen bij vredesbesprekingen Versailles

Verenigde Staten

Duitsland straffen, maar niet al te zwaar

Duitsland is een belangrijke handelspartner

Wereld veilig maken, voorkomen nieuwe oorlog

Groot-Brittannië

Duitsland straffen, maar niet al te zwaar

Duitsland is een belangrijke handelspartner

Kan niet al te vriendelijk zijn: het volk zit vol wraak.

Frankrijk

Duitsland zwaar straffen.

Duitsland economisch verzwakken.

Duitsland militair verzwakken.

Grondgebied terugpakken (Elzas-Lotharingen)

Waarom zijn deze besprekingen in Versailles?

Verdrag van Versailles (1)

• Duitsland moet veel grondgebied afstaan (ongeveer 10%)

• Duitsland moet kolonies afstaan

• Duitsland mag geen leger meer hebben van groter dan 100.000 man

• Duitsland moet herstelbetalingen doen aan vnl. Frankrijk

Verdrag van Versailles (2)

• Duitsland mag geen grote oorlogsschepen meer hebben (bepaald gewicht)
  

• Duitsland mag geen luchtmacht meer hebben

• Duitsland moet Polen doorgang geven naar de Oostzee (Poolse Corridor)

• Grens tussen Frankrijk en Duitsland wordt gedemilitariseerd (Rijnland).

Verdrag?! Dictaat!

In Duitsland is grote onvrede en spreekt men

liever van het Dictaat van Versailles

Gevolgen op korte termijn

• Oprichting Republiek van Weimar (Eerste democratie in Duitsland)
  

• Veel nieuwe staatjes in Europa (Polen, Joegoslavië).
  

• Verenigde Staten trekken zich terug uit de wereldpolitiek
  

Vóór...

...na

Gevolgen op lange termijn

• Opkomst van Hitler: hij speelt in op de Duitse onvrede over het Verdrag van Versailles

• Uiteindelijk ook de Tweede Wereldoolog, waarbij Hitler er alles aan zou doen om de gevolgen van het Verdrag van Versailles te vernietingen...en daarin ook slaagt.