H5§3 parallel en gemengde schakeling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

5.3b Parallel schakeling

weerstanden schakelen

Vorige les: Serie

• Stroomsterkte (I) overal gelijk
• De spanning verdeelt zich over de weerstanden
• Vervangingsweerstand (Rtot) = weerstanden bij elkaar optellen =  R₁ + R₂ +..  

stroomsterkte

• De stroomsterkte verdeelt zich over de verschillende vertakkingen
• I_tot = I₁ + I₂ + I₃ + ..

parallel

stroomsterkte Parallelschakeling

1

3

2

Spanning

• Over elke weerstand staat dezelfde (bron)spanning
• (want elke component rechtstreeks met spanningsbron verbonden)
• U_tot = U₁ = U₂ = U₃

parallel

• meer weerstanden parallel
• → weerstand kleiner 
• → meer stroom (want meer paden waar de stroom doorheen kan)
• 1/ R_tot = 1/R₁ + 1/R₂ + ...

Vervangingsweerstand

parallel

Parallelschakelingen

gelijke lampjes

V1 meet .... V

A1 meet .... A

3

2

4

5

6

10

Oefening

Bereken:

- de vervangingsweerstand

- de totale stroomsterkte

1/ R_tot = 1/R₁ + 1/R₂ + ...

R = U / I

Gegeven

R₁ = 10 ohm, R₂ = 40 ohm, U = 4V

gevraagd

Rtot en Itot

formules

1/ Rtot = 1/R1 + 1/R2

R = U/I

Uitwerking

• 1/Rtot = 1/10 + 1/40 = 0,125
• R_tot = 1/0,125 = 8 Ω

• R = 8 ohm, U = 4V
• I_tot = U/R = 4/8 = 0,5 A

=

Algemene stappenplan - Parallel

• Stap 1;Werk alle parallelblokken weg
  
• Stap 2;Bereken Rtot.
  
• Stap 3;Bereken Ibron.
  
• Stap 4;Bereken de spanning over elk ‘blok’.
  
• Stap 5;Bereken de individuele stromen door elke weerstand.
  

Oefenopdracht

Stap 2:

Rtot

Stap 3:

Ibron

Stap 4:

U1...

Stap 5:

I1...

Parallelschakeling

Wat is de totale weerstand?

1. 1
2. 3
3. 3,3
4. 9

Wt is de stroom in I1?

1. 1,2
2. 1,9
3. 5
4. 81

Zelfstandige opdracht

Huiswerk: Zelfstandige opdracht + werkblad

Vragen? Steek je vinger op ☺

Gemengde schakeling

Weerstanden schakelen

Herhaling serie en parallel

In een serieschakeling is de stroomsterkte ........ de spanning ........... en de vervangingsweerstand kan worden berekend door .........

1. gelijk, verdeeld zich, optellen.
2. gelijk, overal gelijk, breuken optellen.
3. verschillend, verdeeld zich, optellen
4. verschillend, overal gelijk, breuken optellen

In een parallelschakeling is de stroomsterkte ........, is de spanning ....... en is de vervangingsweerstand te berekenen door.......

1. gelijk, verdeeld, optellen
2. verdeeld, verdeeld, optellen
3. verdeeld, gelijk, breuken optellen
4. gelijk, gelijk, breuken optellen

Tom: bij een parallelschakeling kun je de lampjes apart aan en uit doen.
Toos: bij een serieschakeling kun je lampjes apart aan en uit doen.
Wie heeft gelijk?

1. Geen van beide
2. Alleen Tom
3. Alleen Toos
4. Tom en Toos hebben allebei gelijk

Parallelschakeling

Lesdoelen

• Je weet wat een gemengde schakeling is.
• Je kunt een gemengde schakeling opdelen in verschillende delen.
• Je kunt het gehele stappenplan doorlopen. 

Stap 2:

Rtot

Stap 3:

Ibron

Stap 4:

U1...

Stap 5:

I1...

Maken: Zelfstandige opdracht + opdracht werkblad