§3.1 Van stad tot wereldrijk deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

§3.1 Van stad tot wereldrijk

Deel 2

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe burgeroorlogen leiden tot het ontstaan van het Romeinse keizerrijk

- Hoe keizers zorgen voor vrede in het Romeinse Rijk

- Wie Caesar en Augustus zijn

Wat is een republiek?

Wat was de senaat?

Filmpje

Een nieuwe kalender

Burgeroorlogen

Soldaten zijn jaren met hun legeraanvoerders op pad

Soldaten zijn hun generaal trouw, die generaal krijgt dus macht

Sommige generaals verzetten zich tegen de senaat

Dit leidt tot een oorlog onder de Romeinen, een burgeroorlog

Julius Caesar

Eén van deze legeraanvoerders is Julius Caesar

Hij heeft Frankrijk, België en Zuid-Nederland veroverd

Caesar wil dictator (alleenheerser) van Rome worden

Bij de rivier de Rubicon moet hij een keuze maken

Kaart

Filmpje

De Rubicon

Caesar aan de macht

Caesar wint de burgeroorlog en wordt dictator van Rome

Hij doet belangrijke dingen:

1) Oud soldaten en arme mensen kunnen makkelijker boer worden in het rijk.

2) Mensen uit veroverde gebieden krijgen de kans om Romeins burger te worden.

3) Hij verandert de kalender (maand juli erbij en om de 4 jaar een schrikkeljaar).

4) De senaat en volksvergadering bleven. Caesar wordt alleen "de baas". De senaat zou hem uiteindelijk vermoorden.

Als soldaat kreeg je een stuk land als je met pensioen ging

Je mocht dan bijvoorbeeld trouwen, stemmen of een huis kopen

Hierdoor was er meer duidelijkheid, vooral voor de landbouw

Ze vonden dat Caesar teveel macht kreeg en wilden dat de macht weer bij de senaat kwam

01:40

Wat is een burgeroorlog?

02:03

Waarom waren de soldaten trouw aan Caesar en niet de senaat?

02:23

Waarom wilde Caesar rode schoenen?

1. Dat vond hij mooi
2. Dat was een teken van rijkdom
3. Dan leek hij een koning
4. Dan viel hij meer op

Filmpje

De moord op Caesar

Keizer Augustus

Na Caesars dood komt er weer een burgeroorlog

Deze wordt gewonnen door Octavianus, Caesars achterneef

Hij krijgt de titel Augustus (de verhevene)

Hij maakt een eind aan de republiek en wordt de eerste keizer

Hij stond al een god boven de mensen, hij was verheven

Rome was nu een keizerrijk. De keizer had alle macht en was een soort van koning.

Filmpje

Caesars opvolger

Waarom werd Julius Caesar vermoord?

1. Hij was een slechte keizer
2. Hij werd te machtig
3. Hij had de keizer beledigd
4. Hij had een veldslag verloren

Octavianus als eerste keizer

De naam Octavianus herinnert teveel aan de burgeroorlog

Hij geeft zichzelf een andere naam:

Princeps Imperator Caesar Augustus

Princeps betekent "de eerste burger". Zo leek hij deel van het volk.

Een imperator is iemand die een imperium (rijk) bezit

Caesar werd gebruikt als eretitel. Hiermee eerde hij zijn stiefvader.

Augustus betekent "de verhevene" (boven het volk). Deze titel kreeg hij van de senaat.

Geen alleenheerser lijken, het wel zijn

Augustus deed er veel aan om geen alleenheerser te lijken

Maar als de eerste keizer had Augustus wél alle macht

Oude staatsinrichting

Hij liet de senaat, volksvergadering en consuls bestaan

Advies

Hij bleef de senaat om advies vragen

Princeps

Hij gaf zichzelf de naam princeps (eerste burger), zo leek hij geen koning

De Pax Romana

Het keizerrijk was een groot succes voor Rome

De keizers zorgden voor rust en vrede binnen het rijk

Tijdens deze Pax Romana nam de welvaart enorm toe

Dit met name door de bouw van wegen, bruggen en steden

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 1 t/m 10 van §3.1