NS1T4H12.5

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H12 - Paragraaf 5

Krachten ontbinden

Leerdoelen

• Ik kan krachten met dezelfde werklijn samenstellen
• Ik kan krachten met verschillende werklijnen samenstellen
• Ik kan een kracht ontbinden

Krachten in evenwicht

• Alle voorwerpen die een constante snelheid hebben (dus GEEN versnelling/vertraging), hebben een nettokracht van 0 N.

• Een voorwerp dat stil staat, heeft een constante snelheid van 0 m/s. Dus ook hier Fnetto = 0 N

• De zwaartekracht op een voorwerp wordt tegengehouden door een normaalkracht.

De normaalkracht

De normaalkracht (Fn) is de kracht die wordt uitgeoefend door de ondergrond als reactie op de zwaartekracht.

De zwaartekracht s hier groen en de normaalkracht rood. 

NB: Fz vangt aan in het zwaartepnt, Fn op het grensvlak.

Voor de leesbaarheid staan de krachten iets naast elkaar maar hebben in werkelijkheid dezelfde werklijn.

Gewicht(skracht)

• Gewicht is de kracht die je op je ondergrond uitoefent.

• Als er verder geen andere krachten werken dan de zwaartekracht en de normaalkracht, dan is de zwaartekracht gelijk aan het gewicht

Dit stilstaande pak melk ondervindt een zwaartekracht va 20 N. Wat is het gewicht?

Nettokracht, dezelfde werkijnen

De nettokracht is de som van alle krachten (op eenzelfde werklijn).

Dus Fnetto = F1 + F2 + ... + Flaatste

In het plaatje:

(+100) + (+180) = + 280

Dus Fnetto = 280 N naar rechts

Nettokracht, dezelfde werkijnen

Fnetto = F1 + F2 + ... + Flaatste

In het plaatje:

(-100) + (+180) = + 80

Dus Fnetto = 80 N naar rechts

Nettokracht, verschillende werklijnen

Welke richting heeft het boorplatform onder invloed van meerdere sleepboten?

Nettokracht, verschillende werklijnen

In dit voorbeeld wordt een schip door twee sleepboten getrokken.

De ene sleepboot trekt het schip naar rechts met een grote kracht

De andere sleepboot trekt het schip naar links met een kleine kracht

Teken een hulplijn, evenwijdig aan kracht 1 die het einde van kracht 2 raakt

Teken een tweede hulplijn, evenwijdig aan kracht 2 die het einde van kracht 1 raakt --> Paralellogram

De diagonaal in het paralellogram is Fnetto

Dit wordt ook Fres (= resulterende kracht) genoemd

Krachten ontbinden

Dit is eigenlijk het omgekeerde van nettokracht:

• Bij bepalen van de nettokracht ken je vooraf de krachten die samenwerken.
  

• Bij krachten ontbinden weet je de nettokracht en wil je de samenwerkende krachten weten.
  

Bereken de spankracht in de kabels

Teken eerst de zwaartekracht. Die loopt vanuit het zwaartepunt 

loodrecht naar beneden. Teken op schaal.

Teken eerst de normaalkracht. Deze begint in het touw en gaat dan loodrecht omhoog en is even groot als de zwaartekracht.

Maak met  hulplijnen een parallellogram. Hierin is de normaalkracht de diagonaal.

De hulplijnen worden de zijdes van het parallellogram

Het paralellogram is nu af.

Je kunt nu de krachten opmeten en met behulp van de schaal uitrekenen

Leerdoelen bereikt?

• Ik kan krachten met dezelfde werklijn samenstellen
• Ik kan krachten met verschillende werklijnen samenstellen
• Ik kan een kracht ontbinden

0

Ontbind de zwaartekracht in de bal.
Fz = 2000N. Neem de tekening "ongeveer"over.
Schaal 1 cm : 400N