Begrippenlijst | Juiste antwoorden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Begrippenlijst | Juiste antwoorden

Wat moet je weten?

1. Alle begrippen zijn dikgedrukt en geel gemarkeerd
2. Het is belangrijk om van al deze begrippen de betekenis te weten

Koude Oorlog 

Periode van vijandschap (1945-1985/9) tussen het kapitalistische Westen en het communistische Oosten, waarin het nooit tot een échte oorlog tussen de grootmachten (de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie) kwam 

Verdeling Duitsland

Het land dat in 1949 ontstond door samenvoeging van de drie westelijke bezettingszones; ook bekend als West-Duitsland = Bondsrepubliek Duitsland (BRD)

Land dat in 1949 ontstond uit de oostelijke bezettingszone; ook bekend als Oost-Duitsland = Duitse Democratische Republiek (DDR)

In 1945 werd het bestuur over Duitsland Berlijn in handen van vertegenwoordigers van vier landen (Groot-Brittannië, Verenigde Staten, Frankrijk en Sovjet-Unie) gelegd, die ieder een gedeelte van het territorium van Duitsland en Berlijn kregen toegewezen = Bezettingszones 

Verdeling Europa

• Groep Oost-Europese communistische landen onder leiding van de Sovjet-Unie = Oostblok 
• Groep kapitalistische landen onder leiding van de Verenigde Staten = Westblok

• Militair bondgenootschap van de Sovjet-Unie en de Oostbloklanden, opgericht in 1955 = Warschaupact
  
• Militair bondgenootschap van het Westblok, opgericht in 1949, met als doel West-Europa tegen het communisme te beschermen = Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO)

Ijzeren Gordijn 

Gangbare naam tijdens de Koude Oorlog voor de hermetisch afgesloten grens tussen het westen en het oosten van Europa 

Invloedsfeer

Gebied waar een staat veel invloed kan laten gelden, meestal met stilzwijgende goedkeuring van andere staten

 De Grote Drie 

Naam voor de regeringsleiders van Groot-Brittannië (Churchill), de Verenigde Staten (Roosevelt) en de Sovjet-Unie (Stalin) die tijdens de Tweede Wereldoorlog als geallieerden gezamenlijk tegen Duitsland en Japan optrokken 

doctrines: 

Door de Amerikaanse president Truman verkondigde richtlijn dat het Westen ieder land (eventueel militair) mag steunen waar een communistische machtsovername dreigt = Trumandoctrine 

In 1968 gelanceerde politiek waardoor de Sovjet-Unie in een Oostblokland mocht ingrijpen als dat land uit het Warschaupact wilde stappen of de greep van de Communistische Partij wilde verslappen = Brezjnevdoctrine 

Containmentpolitiek 

Letterlijke betekenis: indamming. 

Onderdeel van de Trumandoctrine. De bedoeling hiervan is de verspreiding van het communisme tegen gaan.

Marshallplan 

Economisch hulpprogramma van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Marshall, om na de Tweede Wereldoorlog Europa weer op de been te brengen 

Sovjet-Unie 

• Verzamelnaam voor een groep moeilijk toegankelijke strafkampen in de Sovjet-Unie = Goelag Archipel
• In 1956 maakt Chroesjtsjov een einde aan de enorme persoonsverheerlijking van Stalin, wat ook leidde tot een (tijdelijke) vermindering van de spanning tussen Oost en West = destalinisatie 

Satellietstaten 

Staten die politiek, economisch en militair volledig onder controle staan en afhankelijk zijn van een ander land 

Samenwerken 

• Samenwerkingsverband tussen Europese landen op economisch, politiek en juridisch gebied = Europese Unie (EU) 
• Samenwerkingsverband tussen Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland en Italië om een gemeenschappelijke markt te vormen met een vrij verkeer van personen, goederen en diensten = Europese Economische Gemeenschap (EEG) 
• Eerste Europese supranationale organisatie, opgericht om de kolen- en staalindustrie gezamenlijk te beheren (lidstaten: Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland en Italië) = Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)

Supranationaal 

Een samenwerking van meerdere landen die zich moeten houden aan de gezamenlijk genomen beslissingen

Supermacht 

Land dat zo veel macht heeft dat het in staat is om de loop van de (wereld)geschiedenis beslissend te beïnvloeden 

Sovjet-Unie en de nieuwe richting

• Nieuwe politiek van openheid waardoor de burgers in de Sovjet-Unie de mogelijkheid kregen om kritiek op het communistische bestuur te uiten = Glasnost 
• Nieuwe politiek om de economie van de Sovjet-Unie te hervormen = Perestrojka 

Wapenwedloop 

Denkbeeldige wedstrijd tussen het Oostblok en Westblok waarbij partijen steeds meer en krachtiger (kern)wapens ontwikkelden om zich veiliger te voelen en de andere partij af te schrikken