Les H5.1

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Telefoon?

Voor aanvang van de les in de kluis of op eigen risico in de bak. 

Zorg dat je op tafel hebt liggen: 
- Pen;

-Rekenmachine; 

- Schrift; 

- Boek

Programma 

• Wat kun je deze deeltaak verwachten?
  
• Doelen van deze les 
• Uitleg paragraaf 5.1 
• 10 minuten in stilte aan het werk
  
• Bespreken vraag van de week
• Aan het werk (keuze) 
• Afronding van deze les 
  

Wat kun je deze deeltaak verwachten?

Deze deeltaak is een toets over H1 t/m H8. Dit is de laatste toets van economie over de gehele examenstof. Deze toets is een goede graadmeter voor je examenresultaat.  

Wil je nu al oefenen? Gebruik eindexamensite!  

Doelen van deze les 

• Je weet wat wie er actief is in de collectieve sector en particuliere sector. 
• Je weet hoe de economie in ons land en in andere landen is georganiseerd. 
• Welke invloed de overheid heeft op de economie.
• Je weet welke instanties de Nederlandse overheid advies geeft. 

collectieve sector & particuliere sector

Collectieve sector
Iedereen die voor de overheid werkt. Levert goederen en diensten waar iedereen gebruik van kan maken.

Particuliere sector
Bedrijven die goederen en diensten willen verkopen om winst te maken.

Individuele goederen en collectieve goederen

Individuele goederen 
Is voor één persoon beschikbaar of kun je afrekenen aan één persoon. 
Bedrijven en overheden leveren dit. 

Collectieve goederen 
Is voor iedereen beschikbaar, maar kun je niet afrekenen bij één persoon. 

De overheid levert dit. 

Marktwerking 

Zichtbaar in de particuliere sector 

• Aanbieders concurreren met elkaar → prijs en/of kwaliteit 

• Lage prijs? → producenten moeten lage kosten hebben
• Hoge kwaliteit? → telkens producten verbeteren + service

Planeconomie

• GEEN marktwerking
• Vaak plannen van vijf jaar 
• Voorbeeld: Noord-Korea (vroeger Cuba en China)

Overheid bepaalt...

1. Wat er geproduceert wordt 
2. Hoeveel er geproduceert wordt 
3. Door wie er geproduceert wordt 
4. Tegen welke prijs er geproduceert wordt

Vrijemarkteconomie

• Vraag en aanbod bepaalt de prijs
• Overheid grijpt niet in met regels/wetten

Deze marktvorm zien we in geen enkel land volledig, maar de Verenigde Staten komt het meest in de buurt. 

Sociale markteconomie

Een mix van voorgaande economieën. De overheid bemoeid zich wel met sociale taken. 

Taken van de overheid

• zorgen voor veiligheid (politie en leger)
• gezondheidszorg (ziekenhuizen)
• sociale zekerheid (uitkeringen)
• zorgen voor volkshuisvesting (wonen)
• zorgen voor onderwijs

Adviseurs van de overheid

De overheid kan bij het maken van keuzes op economisch gebied informatie en/of advies krijgen van:

•  CBS

•  CPB

•  SER

CBS = Centraal Bureau voor de Statistiek:

• Verzamelt informatie over oa economische veranderingen.
  

CPB = Centraal Planbureau:

• Onderzoekt wat de gevolgen kunnen zijn van economische beslissingen.
  

SER = Sociaal Economische Raad

• Adviseert over sociaal-economische onderwerpen.
  
• Bestaat uit werkgevers, werknemers en onafhankelijke deskundigen.

Aan het werk 

De komende 10 minuten gaat iedereen aan het werk met deze opdrachten. Begin met opgave 10 van paragraaf 5.1, deze gaan we zo bespreken. Je kunt nu geen vragen stellen of overleggen. 

Verder maken H5.1: 2 t/m 10 

Par. 5.1

Keuzewerk

Je kunt aan de slag met de volgende keuzes: 

• Huiswerk maken H5.1: 2 t/m 10.
• Werken op eindexamensite (hiermee afronden mogelijk) 
• Maken eigen samenvatting + rekenopdrachten 
  
• Eigen keuze: in overleg met Tobias
  

Afronding van deze les 

• Je weet wat wie er actief is in de collectieve sector en particuliere sector. 
• Je weet hoe de economie in ons land en in andere landen is georganiseerd. 
• Welke invloed de overheid heeft op de economie.
• Je weet welke instanties de Nederlandse overheid advies geeft. 

Tot later!