cultuurstelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland

2. Van verlies naar winst (1800-1870)

Herhaling 

De zeeroute naar Indië hebben de Nederlanders zelf gevonden.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is niet waar over de VOC?

1. Opgericht in opdracht van regering
2. Concurrentie werd uitgeschakeld
3. Handelsmonopolie
4. Er werd geïnvesteerd in 1 schip

Nederlands-Indië ontstond in 1815

1. Waar
2. Niet waar

Wat is niet waar over 1815?

1. De VOC ging failliet
2. Nederland werd een monarchie
3. Napoleon verslagen
4. Nederland kreeg een grondwet

Wat is het KNIL?

1. Koninklijk Nederlands Internationaal leger
2. Krachtige Nederlands-Indische leger
3. Koninklijk Nederlands-Indisch leger
4. Krant Nederlands-Indiaas leven

Wat zie je?

Subjectief 

Wat denk je dat je ziet?

Interpretatief 

Wat wil je weten? 

Interpretatief 

De reis van Multatuli 

Multatuli = Eduard Douwes Dekker

Onderdeel van het bestuur in Nederlands-Indië (gemeente) 

Bestuur tijdens het cultuurstelsel

• Nederland laat het bestaande Indische bestuur intact.

• Nederland plaats boven en naast het Indische bestuur, een eigen, binnenlands, bestuur met Nederlandse ambtenaren van de NHM (Nederlandsche Handelsmaatschappij)

Gouverneur-generaal

Gouverneur

Resident

(provincie)

Binnenlands bestuur

Assistent-resident

(gemeente)

Regent

Inlands bestuur

Districtshoofd

(provincie)

Onderdistrictshoofd

(gemeente)

Dorpshoofd

Controleur

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

↓

hoofd bestuur Indië (koning)

verdeelt werk, betaalt plantloon 

Javaanse vorst die (samen) beslissingen neemt met het Nederlandse bestuur.

Multatuli bij een Javaanse boer.

Een deel van de oogst wordt ingeladen = bestemd voor Nederlandse productie.

 

cultuurstelsel

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden

Uitvoering door Gouverneur-generaal Johannes van den Bosch

Hoe werkt het cultuurstelsel? 

• Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen (op het vruchtbaarste gedeelte)met voor de Nederlanders interessante producten: koffie en thee. 

• Javaanse boeren krijgen hiervoor plantloon (weinig)

Hoe werkt het cultuurstelsel?

• Javanen zonder land moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders =  herendiensten:  wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen

• De Javaanse vorsten (Regenten) controleren de boeren.
•  Krijgen winst en Opium (drugs).

• Niet meewerken = gestraft worden

Gevolgen voor Nederland

• Indië is binnen paar jaar weer winstgevend voor Nederland.
  

• Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten

Negatieve gevolgen voor Java

• Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)

•  Herendiensten onbetaald

• Plantloon is laag

• hongersnoden:  (minst vruchtbare delen bestemd voor Javanen en weinig tijd om voor zichzelf te verbouwen

Multatuli: Ho stop!

Naast bestuurder ook liberaal (staan voor economische vrijheid, dus geen bemoeienis met economie Javanen) 

geen dwangarbeid 

ondernemers kans geven om zelf op Nederlands-Indië te verbouwen 

Waarom wordt de naam Multatuli gebruikt?

Opdrachten maken 

Paragraaf 3.2 Tijd voor geschiedenis 

de koloniale relatie tussen Nederland en Indonesië 

Feedback 

Schrijf op de post-it:

• Noem 2 dingen die je hebt geleerd 
• Noem 1 ding wat je nog niet zo goed begrepen hebt. 
• Geef een cijfer tussen de 0-10 over hoe je mijn les vond.