Les 2 Geslachtschromosomen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Geslachtschromosomen 

blz. 166 - 168 tekstboek

Inhoud les:

-  Uitleg geslachtschromosomen

- Opdrachten bespreken

- Practicum "Je eigen DNA"

Een jongen gaat in de zomervakantie bij een tuincentrum werken. Hij krijgt eelt op zijn handen.
Verandert het fenotype van deze jongen als er eelt op zijn handen komt?

1. Ja
2. Nee

Verandert het genotype van deze jongen als er eelt op zijn handen komt?

1. Ja
2. Nee

De jongen blijft zijn verdere leven veel met zijn handen werken. Hij heeft veel eelt op zijn handen.
Hij krijgt twee kinderen.
Is de eigenschap 'eelt op de handen' erfelijk?

1. Ja
2. Nee

Een tuinder snijdt een stekje van de plant af en geeft dat cadeau aan een vriend. De vriend zet het stekje in de tuin. Het jaar daarop krijgt de vriend blauwe bloemen aan de plant.
Is het genotype anders dan die van de moederplant?

1. Ja
2. Nee

Lesdoel

Kunnen beschrijven hoe geslachtschromosomen het geslacht van een mens bepalen.

Basisstof 2

Geslachtschromosomen

Het 23ste paar noem je de geslachtschromosomen

Dit is bij en meisje XX

Dit is bij een jongen XY (2 verschillende chromosomen)

Verschil

Bij meiose krijg je uiteindelijk dus 23 chromosomen. 

Dit is logisch, als een eicel en zaadcel bij elkaar komen krijg je automatisch weer 46 chromosomen. 

Geslachtsbepaling

Mannen hebben een X en een Y chromosoom. Zij krijgen bij reductiedeling dus X zaadcellen en Y zaadcellen. 

Vrouwen hebben een X en een X chromosoom. Zij krijgen bij reductiedeling dus alleen maar X eicellen. 

De kans op een jongentje of een meisje is dus theoretisch 50%.

Op je ouders lijken??

De helft van de chromosomen van de vader en de helft van de chromosomen van de moeder


Bij elke zwangerschap worden andere chromosomen doorgegeven.
(broers en zussen lijken op elkaar, maar er zijn ook verschillen)

Hoeveel geslachtschromosomen komen voor in een geslachtscel van een mens?

1. 1
2. 2

Opdrachten

Gebruik handboek blz. 166 - 168

Opdracht 4 t/m 8blz. 152 t/m 155

    Kijk de opdrachten na met het nakijkboek

Practicum

 Belangrijk tijdens het practicum:

1. Niet te voorzichtig zijn bij het verzamelen van het wangslijmvlies.

2. De spiritus voorzichtig (=langzaam) bovenop het speeksel wordt gegoten, maar niet té voorzichtig. Er moet enige mening optreden.

3. Er niet geschud wordt.

Practicum

Een tweeling (zelfde genotype) De rechter man rookt

De rechter vrouw rookt

man/vrouw

• 46 chromosomen
• 22 paar chromosomen even lang
• 23e paar chromosomen zijn niet even lang(geslachtschromosomen)
• grote chromosoom X
• kleine chromosoom Y
• XX= meisje
• XY= Jongen

Meiose

Meiose is reductiedeling. Reductie betekent vermindering. Bij mitose krijgt een cel 46 chromosomen. 

Bij Meiose maar de helft. 23 chromosomen. 

Karyogram

Hiernaast zie je het karyogram van een kat. 

Is dit een kater (mannetje) of een poes (vrouwtje)?

Dit is het karyogram van een:

1. Kater (mannetje)
2. Poes (vrouwtje)