4.4 Nederland in de wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Leerdoelen 

1. Wat er veranderde tijdens de Duitse bezetting. 

2. Hoe de bezetting eindigde. 

3. Waarom en hoe Japan zijn macht kon uitbreiden.

 4.Hoe Nederlandse kolonies betrokken waren in de Wereldoorlog 

Nederland onder Duitse overheersing

In mei 1940 begon de Duitse bezetting met de afschaffing van de rechtsstaat en democratie.

De eerste maanden viel de bezetting mee, maar er was wel onderdrukking in de vorm van censuur: controle op publicaties. Ook gebruikten de nazi’s propaganda: ideeën verspreiden.

Vanaf juni 1940 werden vakbonden, omroe-pen en andere organisaties gelijkgeschakeld: aangepast aan het totalitaire regime.

 

Vanaf 1941 traden de Duitsers harder op met intimidatie en terreur. Ze dwongen Nederlandse mannen om in Duitse fabrieken te werken en roofden machines, voertuigen en voedsel, die ze naar Duitsland brachten. 

Razzia (drijfjachten) van Rotterdam

Opgepakt en weggevoerd 

worden naar Duitsland op 

10 en 11 november 1944

Verzet

Een kleine minderheid van de bevolking kwam in verzet.

Soms gewapend maar meestal slechts het rondbrengen van illegale kranten of hielpen onderduikers, mensen die zich schuildhielden voor de Duitsers.  

Collaboreren

Een kleine minderheid van de Nederlanders collaboreerde (werkte samen) met de Duitsers.  

De bevrijding

Vanaf september 1944 bevrijdden de geallieerden Zuid-Nederland.

Na de zware Hongerwinter in West-Nederland capituleerde het Duitse leger op 5 mei 1945.

Vanaf maart 1945 bevrijdden de Canadezen Oost- en Noord-Nederland. 

Op 5 mei 1945 gaven de Duitse troepen in Nederland zich over!

 

Meer dan 20.000 mensen overleefden de Hongerwinter niet. 

Nederland vrij!

Elk jaar is er de Nationale Dodenherdenking op 4 mei van Nederlandse oorlogsslachtoffers.

Bevrijdingsdag is de jaarlijkse viering op 5 mei van de Duitse capitulatie in Nederland.

En de oorlog in Azië?

Japan

• Dichtbevolkte industriestaat
• Nationalistische militaire hadden veel invloed: Japan heeft grote gebieden nodig voor voedsel, steenkool, olie en andere grondstoffen. 

 

Sloot in 1936 een bondgenootschap met Duitsland en Italië.

1937: delen van China veroverd. 

Pearl Harbor

Pearl Harbor

De Japanners buitten alle bezetten gebieden. Ze roofden grondstoffen en voedsel en maakte meisjes en vrouwen tot seksslaven voor het leger. 

De Nederlandse kolonies

Nederlandse kolonies in Amerika werden niet bezet, maar hielpen de geallieerden door grondstoffen te leveren:

• 60% van het aluminium voor Amerikaanse oorlogsvlietuigen kwam uit Suriname. 
• Curaçao leverde brandstof. 

Nederlands-Indië

• Tot 1942 kolonie van Nederland.
• Werd veroverd door Japan : "Azië voor de Aziaten", maar...
• Het volk werd onderdrukt: moest bijv. rijst leveren aan Japan, terwijl ze honger moesten lijden.

Onderdrukking 

• Dwangarbeid. 
• Veel Europese en Indonesische mannen moesten bijv. werken in de bouw van de Dodenspoorweg.
• Miesjes en vrouwen werden tot seksslaven gemaakt voor het leger.  

 Jappenkampen 

• Blanken werden opgesloten in jaapanse concentratiekampen  = jappenkampen.  

• Slechte huisvesting, hygiëne en ziektes.

• Ongeveer 25.000 Nederlanders zijn omgekomen in de Jappenkampen.

Duitsland verliest

In 1945 hebben de Geallieerden Duitsland verslagen.

Hitler heeft zelfmoord gepleegd op 30 april in zijn bunker in Berlijn.

Op 7 Mei 1945 geeft Duitsland zich over, en is de oorlog in Europa na 6 jaar voorbij!

De oorlog is nog niet voorbij...

Atoombom op Hiroshima en Nagasaki

• Japan weigert zich over te geven en blijf door te vechten. 
• Eilanden veroveren kost tijd en levens...
• Amerika besluit de oorlog te beëindigen door het gooien van twee atoombommen.

Einde WOII: augustus 1945 door atoombommen op Japan

Hiroshima en Nagasaki

Japan capituleerde op 15 augustus 1945. 

De oorlog is echt voorbij!

nuclearsecrecy.com

Leerdoelen antwoorden

1. Waarom en hoe breidde Japan zijn macht uit?

2. Hoe werden de Nederlandse kolonies betrokken in de wereldoorlog?