Les 6: Hoe komt een wet tot stand?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Chromebook, JdW-map, etui 

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

Hoe komt een wet tot stand?

Maatschappijleer BK3 - Periode 2: Politiek

Leerdoelen

1. Je weet welke rol ambtenaren spelen bij politieke besluitvorming (RT).

2. Je kunt uitleggen hoe we in Nederland regels en wetten maken (TI).

3. Je kunt uitleggen waarom in Nederland vaak een compromis nodig is (TI).

"Misschien heb je zelf wel eens van lachgas gehoord of gebruikt. Maar wist je dat het nu verboden is? Hoe is die wet gemaakt? Daar gaan we vandaag naar kijken!"

Wat is politieke besluitvorming?

Politieke besluitvorming bestaat uit 4 stappen:

1. Agendavorming

2. Beleidsvoorbereiding

3. Beleidsbepaling

4. Beleidsuitvoering

Fase 1 – Agendavorming

Het begint met een probleem dat op de politieke agenda komt. Bij lachgas:

• Burgers en organisaties maakten zich zorgen.
• Media hielden het probleem in de aandacht.

Fase 2 – Beleidsvoorbereiding

• Politieke partijen en ambtenaren bedenken oplossingen.
• Kabinet werkt aan een voorstel, soms verdeeld.

Voorbeeld:

"Bij lachgas was de ChristenUnie voor een verbod, maar VVD twijfelde."

Opdracht – Beleidsvoorbereiding 

Zoek online:

• Wat vond een politieke partij van het lachgasverbod?
• Waarom kan een partij het er niet mee eens zijn?

Welke partij was het oneens met het lachgasverbod?

Fase 3 – Beleidsbepaling

Minister presenteert het wetsvoorstel.

• Tweede en Eerste Kamer stemmen.
• Soms is een compromis nodig.

Voorbeeld:

"Bij lachgas kwam een compromis: een verbod, maar uitzonderingen voor medisch gebruik."

Fase 4 – Beleidsuitvoering

Wet is aangenomen, nu uitvoeren.

• Burgers en bedrijven krijgen uitleg over de nieuwe regels.

Voorbeeld:

"Sinds 1 januari 2023 is recreatief lachgas verboden."

Prinsjesdag

• Start van het politieke jaar.
• Koning leest de plannen voor.
• Minister presenteert de begroting.

www.rijksoverheid.nl

Met welk plan ben jij het eens/oneens?

Wat is de eerste stap in politieke besluitvorming?

1. Beleidsvoorbereiding
2. Beleidsbepaling
3. Agendavorming
4. Beleidsuitvoering

Waarom besloot de overheid lachgas te verbieden?

1. Omdat burgers plezier hadden met lachgas
2. Omdat lachgas schadelijk kan zijn en ongelukken veroorzaakte
3. Omdat andere landen het ook verboden hadden.
4. Omdat het te duur werd om lachgas te maken.

Wat gebeurt er in fase 3: Beleidsbepaling?

1. De politiek zet het probleem op de agenda.
2. De staatssecretaris of minister presenteert het wetsvoorstel aan de TK
3. Burgers geven hun mening over een wet.
4. De wet wordt uitgevoerd.

Huiswerk

Maken opdrachten: 1 t/m  6

Inloggen: 

MethodeM: https://www.methodem.nl/les/0857a8cd-85c2-4e75-958d-17b6a51c1d8f

Maatschappijleer> Politiek> Les 5: Hoe komt een wet tot stand?

Begrippen uit deze les

1. Agendavorming

2. Beleidsvoorbereiding

3. Beleidsbepaling

4. Beleidsuitvoering

5. Prinsjesdag

6. Begroting