De Eerste Wereldoorlog: Oorzaken en Kenmerken

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 2

DE EERSTE 

WERELDOORLOG

Oorzaken en Kenmerken

LESDOELEN

Aan het einde van deze les kun je: 

1. Uitleggen hoe de moord op Frans Ferdinand de aanleiding werd voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. 
2. Uitleggen hoe Duitsland via het Von Schlieffenplan een oorlog aan twee fronten wilde voorkomen. 
3. Uitleggen waarom de Eerste Wereldoorlog een loopgravenoorlog en een totale oorlog wordt genoemd.

Wat weet je al over
de Eerste Wereldoorlog

VOORDAT WE VERDER GAAN

Het is voor deze les belangrijk dat je begrijpt wat nationalisme inhoudt. Als je dit nog niet weet, check dan de video bij deze slide.

DE MOORD OP FRANS FERDINAND

Op 28 juni 1914 werd de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand vermoord in Sarajevo, Bosnië. De daders waren Servische nationalisten die streefden naar onafhankelijkheid van Oostenrijk-Hongarije.

Oostenrijk-Hongarije

Aan het begin van de twintigste eeuw waren Oostenrijk en Hongarije één land, Oostenrijk-Hongarije.

FRANS FERDINAND

DE MOORD

De dader

De dader was Gavrilo Princip, een lid van de terreurgroep 'De Zwarte Hand'. Hij was zeer nationalistisch.

TEN OORLOG!

• Na de moord ontstaat een kettingreactie van oorlogsverklaringen .
• Engeland eerst afzijdig, maar doet later toch mee.
• Oorlog duurt langer dan verwacht.
• komt door nieuwe wapens, tweefrontenoorlog en loopgraven.

BONDGENOOTSCHAPPEN

Bondgenootschappen in 1914:

Geallieerden	Centralen
Groot-Brittannië	Duitsland
Rusland	Oostenrijk - Hongarije
Frankrijk	Ottomaanse Rijk
Italië
Verenigde Staten

Bondgenootschappen in 1914

OORLOG AAN TWEE FRONTEN

Duitsland wilde een oorlog aan twee fronten voorkomen door snel Frankrijk te verslaan en daarna Rusland. Dit plan staat bekend als het Von Schlieffenplan.

DE MOBILISATIE

Toen Duitsland België binnenviel, verklaarde Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland. Dit leidde tot de mobilisatie van de legers van diverse landen.

LOOPGRAVENOORLOG

De oorlog werd al snel een loopgravenoorlog. Soldaten zaten maandenlang vast in de modderige loopgraven en ondergingen constante beschietingen.

Tanks

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden voor het eerst tanks ingezet, zoals de Britse 'Mark V Tank'.

Vliegtuigen

Vlak voor de Eerste Wereldoorlog werden vliegtuigen uitgevonden. Deze konden nu worden ingezet op het slagveld om de loopgraven te beschieten.

NIEUWE WAPENS

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden nieuwe wapens gebruikt zoals gas, vlammenwerpers en tanks. Deze wapens zorgden voor meer slachtoffers dan ooit tevoren.

NIEUWE WAPENS

• mitrailleur
• gifgas
• vlammenwerper
• vliegtuig
• tank

01:05

Welk nieuw wapen zag je net in actie?

03:04

Beschrijf hoe de gevechten eraan toe gingen op basis van wat je zag in de video.

Militarisme

= Verheerlijking van het leger

Enthousiast om voor het land te vechten ! 

Als er oorlog zou komen, had men daar zin in !

Hoe is het ontstaan?

- Groeiend nationalisme - liefde voor hun eigen volk

- Veel militarisme - mensen vonden het leger belangrijk

- Nationalisme + militarisme = wapenwedloop

- Begint in 1914 en eindigt in 1918 

Hoe is die oorlog dan ontstaan?

Sommige Europese staten willen machtiger/groter worden.

Nationalisme:

liefde voor eigen volk. Haat aan andere volken

Militarisme:

Mensen vonden het leger goed en belangrijk

Er ontstond:

zie volgende dia!

PROPAGANDA

Om de eigen bevolking te overtuigen van de noodzaak van de oorlog en om de vijand zwart te maken, werd er veel propaganda verspreid.

TOTALE OORLOG

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden hele samenlevingen betrokken bij de oorlog. Het was een totale oorlog waarbij de bevolking werd gemobiliseerd en er geen grenzen meer waren.

Vrouwen in de fabriek

De Eerste Wereldoorlog was een totale oorlog omdat ook vrouwen en kinderen betrokken waren.

VERDRAG VAN VERSAILLES

Op 28 juni 1919 werd het Verdrag van Versailles getekend. Hiermee kwam de Eerste Wereldoorlog officieel ten einde. Duitsland werd zwaar gestraft en moest herstelbetalingen doen aan de geallieerden.

BELANGRIJKE BEGRIPPEN

• Frans Ferdinand 
• Von Schlieffenplan 
• Loopgravenoorlog 
• Propaganda 
• Totale Oorlog

QUIZZZ

Tijd om te laten zien of je de les hebt gesnapt!

Wat was een kenmerk van de Eerste Wereldoorlog?

1. Totale oorlog
2. Guerrilla-oorlog
3. Geheime oorlog
4. Beperkte oorlog

Welke nieuwe wapens werden gebruikt tijdens de Eerste Wereldoorlog?

1. Mitrailleur
2. Tanks
3. Vlammenwerpers
4. Gas

Welk plan wilde Duitsland uitvoeren om een oorlog aan twee fronten te vermijden?

1. De mobilisatie
2. De loopgravenoorlog
3. Het Von Schlieffenplan
4. Het Verdrag van Versailles

Wie waren de daders van de moord op Frans Ferdinand?

1. Oostenrijkse troonopvolgers
2. Servische nationalisten
3. Duitse imperialisten
4. Bosnische separatisten

Wat was de directe aanleiding voor het begin van de Eerste Wereldoorlog?

1. Het Von Schlieffenplan
2. De moord op Frans Ferdinand
3. De loopgravenoorlog
4. De mobilisatie

Centralen

Geallieerden

Duitsland

Rusland

Frankrijk

Oostenrijk

Engeland

LESDOELEN-CHECK

Beantwoordt de lesdoelen

Je kunt uitleggen hoe de moord op Frans Ferdinand de aanleiding werd voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.

Je kunt uitleggen hoe Duitsland via het Von Schlieffenplan een oorlog aan twee fronten wilde voorkomen.

Je kunt uitleggen waarom de Eerste Wereldoorlog een loopgravenoorlog en een totale oorlog wordt genoemd.

EINDE VAN DE LES

Bedankt voor het meedoen!

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.