Verstandelijke-beperking

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Wat wordt van je verwacht?  

Dat je na deze les de meest voorkomende oorzaken voor een verstandelijke beperking kunt noemen. En dat je kunt aangeven welke beperkingen je kunt tegenkomen in de zorg. 

De verstandelijk beperkte zorgvrager

Verstandelijke beperking 

Ontstaat vóór het 18e levensjaar

Wanneer hersenletsel later in het leven ontstaat, spreken we van niet-aangeboren hersenletsel (NAH).

Een verstandelijke beperking:

    Zorgt voor functioneringsproblemen op verschillende gebieden:

Conceptuele vaardigheden: bv lezen en geldbegrip

Sociale vaardigheden: bv contacten leggen en verantwoordelijkheid

Praktische vaardigheden: bv ADL en huishouden

Ontstaat vóór het 18e levensjaar

Wanneer hersenletsel later in het leven ontstaat, spreken we van niet-aangeboren hersenletsel (NAH).

Welke kennis heb je over verstandelijk beperkte zorgvragers?

Tot welke functioneringsproblemen leidt een verstandelijke beperking?

1. Conceptuele vaardigheden
2. Sociale vaardigheden
3. Praktische vaardigheden
4. A, B en C zijn alle mogelijk

Een verstandelijke beperking:

zorgt voor functioneringsproblemen op verschillende gebieden:

• Conceptuele vaardigheden: bv lezen en geldbegrip
• Sociale vaardigheden: bv contacten leggen en verantwoordelijkheid
• Praktische vaardigheden: bv ADL en huishouden

Ontstaat vóór het 18e levensjaar

Wanneer hersenletsel later in het leven ontstaat, spreken we van niet-aangeboren hersenletsel (NAH).

• Welke ervaringen van Helena vallen onder conceptuele vaardigheden, welke onder sociale vaardigheden en welke onder praktische vaardigheden? 
• Zijn er andere zaken die je opvallen, beargumenteer waarom. 

Definitie verstandelijke beperking 

Duidelijke beperking in zowel het intellectuele functioneren als het aanpassingsvermogen. Er is sprake van een IQ dat aantoonbaar lager is dan 70, gecombineerd met beperkingen op het gebied van conceptuele, sociale en praktische vaardigheden. 

De beperking van het aanpassingsvermogen wil zeggen dat men niet voldoet aan de normen die horen bij de leeftijd op het vlak van sociale vaardigheden, verantwoordelijkheden, communicatie, onafhankelijkheid en zelfredzaamheid. De beperking treed op voor de leeftijd van achttien jaar. 

Duidelijkheid in begrippen 

• Stoornis = de afwezigheid of een afwijking van een psychologisch, fysiologisch of anatomische structuur (objectief) 
• Beperking =  is een moeilijkheid t.g.v. gedrag of het uitvoeren van activiteiten. (kan gevolg zijn van een stoornis) 
• Handicap =een nadelige positie in de maatschappij van iemand met een beperking. (participatieprobleem) 

Jos heeft een dwarslaesie t.g.v een ongeluk. Hij werkt wel bij een bank. Zijn bewegingsproblemen vallen onder een.

1. Stoornis
2. Handicap
3. Beperking

De stoornis is het motorische probleem.

De beperking is dat hij hierdoor bijvoorbeeld niet kan lopen. 

Een handicap zou het kunnen zijn als hij hierdoor niet kan werken.

Oorzaken in drie groepen 

1. Prenatale oorzaken 

2. Perinale oorzaken

3. Postnatale oorzaken 

prenatale oorzaken: voor de geboorte

Perinatale oorzaken: rondom de geboorte

Postnatale oorzaken: na de geboorte. 

Een verstandelijke beperking t.g.v. 'rode hond' in de zwangerschap is een voorbeeld voor een.....

1. Prenatale oorzaak
2. Perinatale oorzaak
3. Postnatale oorzaak

Meervoudige beperking 

1. Mensen met een meervoudige beperking hebben een verstandelijke én een lichamelijke beperking.
2. Twee groepsindeling 

Twee groepen 

1. Mensen met een 'gewone' meervoudige beperking kunnen licht of matig verstandelijk beperkt zijn en hebben een (ernstige) lichamelijke beperking. (blind of doof) 
2. Mensen met een ernstige meervoudige beperking én een (ernstige) lichamelijke beperking.  (bijvoorbeeld autisme en epilepsie) 

Veel voorkomend 

Veel voorkomend bij een meervoudige beperking zijn zintuigelijke beperkingen, waarbij ook de prikkelverwerking in de hersenen beschadigd kan zijn. 

Dus niet alleen het zien en het horen maar ook andere zintuigen zoals tast, het evenwichtsgevoel, het houding-bewegingsgevoel, reuk en smaak kunnen beschadigd zijn. 

Belangrijk 

Voor de zorgverlener is het belangrijk dat je bij elke individuele zorgvrager uitgaat van de mogelijkheden en helpt om de vaardigheden die de persoon heeft te behouden. 

Kan je na deze les de meest voorkomende oorzaken voor een verstandelijke beperking en de meest voorkomende beperkingen noemen?

Ja

Nee

Literatuur

Dijkmans.I, e.a. (2016). Gehandicaptenzorg Niveau 4 (1e druk). Noordhoff Uitgevers.

Verhoef.A.C, e.a. (2020). Gehandicaptenzorg Niveau 4 (2e druk). ThiemeMeulenhoff

Verhoeven, N. (2018). Wat is onderzoek? Praktijkboek voor methoden en technieken (2de ed.). Boom.