Begin wereldeconomie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Tijd van regenten en vorsten

Begin wereldeconomie

Leerdoelen

• Je legt de begrippen 'handelskapitalisme', 'wereldeconomie', 'aandelen', 'monopolie', 'stapelmarkt' en 'multinational' uit.
  
• Je benoemt de handelsproducten van de Oostzeehandel, de VOC en de WIC.
  
• Je beargumenteert waarom de Oostzeehandel van groot belang was in de Gouden Eeuw.

Wereldeconomie

16e eeuw 

Ontdekkingsreizen Spanje en Portugal. 

• Specerijen
• Verspreiden Christendom (rooms-katholieke geloof)
• Vergroten politieke macht

Wereldeconomie

Handel in nieuwe producten

• Suiker, cacao, koffie en tabak (Amerika)
• Peper, nootmuskaat, foelie en kruidnagel (Azië)

Deze handel verbond werelddelen met elkaar > ontstond een wereldeconomie

Wereldeconomie

Handelaren uit de Republiek, Frankrijk en Engeland namen ook deel aan de handel.

• Verkenden nieuwe handelsroutes
• cartografie
• werden rijke en machtige handelslanden

 

VOC

Rond 1600 groeide de vraag naar specerijen.

Handelaren uit Holland en Zeeland wilden profiteren van de specerijenhandel.

1594-1597 Willem Barents zoekt een Noordoostpassage naar Azië door de Arctische Oceaan. Nieuwe handelsroute opzetten mislukt.

1595 Eerste Compagnie met handelssucces in Azië ('voorcompagnie'). 

VOC

1602 VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) opgericht.

Compagnieën  besloten samen te werken.

• Onderlinge concurrentie vermijden
• Beter te verdedigen tegen de Portugezen

Veel mensen in Holland en Zeeland investeerden geld in het bedrijf en deelden in de winst.

De VOC was één van de eerste multinationals.

VOC

De VOC kreeg een aantal belangrijke rechten van de Staten-Generaal

• Handelsmonopolie op specerijenhandel in Oost-Indië
• Forten bouwen
• Verdragen sluiten met Indische vorsten
• Oorlog voeren

De belangrijkste handelspost was Batavia.

De VOC gebruikte geweld om het handelsmonopolie af te dwingen en om de best prijzen voor producten te krijgen. 

De VOC was zeer succesvol.

WIC

1621 WIC (West-Indische Compagnie) opgericht

• Handelsmonopolie op slavenhandel en producten zoals tabak, cacao, koffie en suiker in West-Afrika en Amerika.
• Handelsposten in West-Afrika en kolonies met plantages in Amerika (Suriname en de Antillen)
  
• Kaapvaart (piraterij)
• Driehoekshandel

De WIC was minder succesvol dan de VOC. 

Begrippen/personen

handelskapitalisme 

wereldeconomie 

aandelen

monopolie

stapelmarkt

multinational

VOC / WIC

Vasco Da Gamma