4.2 Het rijk van de Franken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De Middeleeuwen

4.2 Het Rijk van de Franken

Tijd van monniken en ridders (500 - 1000)

In het wit zie je een helm, zoals ridders die droegen. Op de achtergrond zie je een deel van een klooster. Ridderschap en de christelijke kerk horen bij de Tijd van monniken en ridders.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

4.2 - Het rijk van de Franken

Hoe ontstond het rijk van de Franken? 

Hoe bestuurden de Franken hun rijk? 

Oorzaken val West-Romeinse Rijk

• Zwak/klein leger
• Volksverhuizingen
• Germanen vestigden zich in het West-Romeinse Rijk 

Ook nog: 

• Noordgrens is te zwak
• Problemen met besturen
• Problemen met belasting

Koning Clovis

• De Franken waren het machtigst van de Germaanse volkoren. 
• Clovis hoorde bij de machtige familie van de Merovingen.
  
  
• Clovis probeerde zo veel mogelijk de Romeinse gebruiken te behouden. 

Dood van Clovis

• Na de dood van Clovis kregen zijn vier zoons delen van het rijk. 
  
  
• De Karolingen grijpen de macht, ook een Frankisch volk. (afgeleid van de naam Karel).
  
  
•  De bekendste Karoling is Karel de Grote.

De Karolingen

• Macht wordt overgenomen door de hofmeier, Peppijn de Korte, van de Karolingen dynastie.
  
• Een hofmeier is de beheerder van de bezittingen van de koning. Ze waren rijk.
• Peppijn de Korte wordt koning. 
• Peppijn is de vader van Karel de Grote.

Het Frankische Rijk

751-870

• Het Frankische volk kreeg de macht over een groot deel van Europa.
  
• De bekendste Frankische koning was Karel de Grote.  
  
• In het jaar 800 werd hij zelfs keizer van het Heilige Roomse Rijk
  

Video

Schooltv: Karel de Grote

Het bestuur van het Rijk

• Karel de Grote kon zijn land niet alleen besturen.
  
• Daarom kreeg hij hulp van vazallen: mannen die met hem meevochten
  

• Zijn trouwste vazallen kregen als beloning ieder een gebied in leen. 
  
• Zij mochten dit namens hem besturen: zij werden zijn leenmannen.
• Het leenstelsel heet ook wel: feodalisme

De leenman

De leenheer:

Karel de Grote

Het leen (de grond) dat de leenman 'in leen' krijgt.

De vier plichten van een leenman:

• Hij moest trouw zweren aan de koning; 
  
• Hij moest zijn gebied besturen en er recht-spreken;
  
• Hij moest jaarlijks belasting aan de koning betalen; 
  
• Als er oorlog was in het Rijk, moest hij met zijn eigen soldaten meevechten in het leger van de koning.

De leenman zweert trouw aan zijn leenheer, Karel de Grote.

Eed van trouw 

Ik ...(naam)... de Moedige/Geweldige/Sterke/Genadige/Slimme

zweer trouw aan mijn heer:

Koning de Jong!

En ik zweer hem trouw te zijn

Hem bij te staan met raad en daad

Van nu tot mijn dood!
Zo zweer ik tot God! 

Betrouwbaarheid van bronnen

Wanneer kun je een bron vertrouwen?

Wat is een goed voorbeeld
van een leenstelsel?

1. De koning bestuurt zijn land helemaal in zijn eentje.
2. De koning heeft ministers die hem advies geven over het bestuur van zijn land.
3. De koning heeft niets te zeggen over het bestuur van zijn land.
4. De koning heeft zijn land in twintig stukken verdeeld. Ieder stuk wordt bestuurd door een vriend van hem.

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw
belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De man helemaal links op de afbeelding is Karel de Grote.

1. Goed
2. Fout

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw
belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
Karel de Grote wordt nu de leenheer van de leenman

1. Goed
2. Fout

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw belooft een
leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De afbeelding gaat over de manier waarop Karel de Grote zijn land bestuurde

1. Goed
2. Fout

Welke plicht heeft een leenman?

1. Hij moet in zijn gebied doen waar hij zin in heeft.
2. Hij moet elke ochtend bijtijds opstaan.
3. Hij moet trouw beloven aan zijn leenheer.
4. Hij moet delen van zijn gebied doorlenen aan onderleenmannen.