De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Duitse bezetting in Nederland

Leerdoelen 

Je kan uitleggen waarom het verzetscijfer in Nederland zo laag was.

Je kan uitleggen waarom de meeste Nederlandse ambtenaren naar waarheid de Ariërverklaring ondertekenden.

Je kan uitleggen waarom het actief verzet pas in 1943 echt opgang kwam.

Je kan drie verklaringen geven waarom er in Nederland zoveel joden zijn gedeporteerd.

Je kent de kenmerken van het dagelijks leven in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Je kan uitleggen waarom de Spoorwegstaking onbedoeld leidde tot de Hongerwinter in West-Nederland (1944-1945).

Wat betekent accomodatie?

1. Dat je samenwerkt met de vijand
2. Dat je je verzet tegen de vijand
3. Dat je je aanpast aan de regels van de vijand
4. Dat je onderduikt

Wat betekent collaboratie?

1. Dat je samenwerkt met de vijand
2. Dat je je verzet tegen de vijand
3. Dat je je aanpast aan de regels van de vijand
4. Dat je onderduikt

Wat zou jij gedaan hebben?

Ik zou me aangemeld hebben bij het verzet

Ik zou met de vijand hebben samengewerkt

Ik zou me aan de regels hebben aangepast.

A. Nederlanders in het verzet

B. Leden van de NSB

C. Nederlanders bij Waffen SS

D. Onderduikers

E. Joodse slachtoffers

F. Militaire slachtoffers

1. 100.000

2. 102.000

3. 350.000

4. 7900

5. 22.000-25.000

6. 45.000

Harde cijfers 

• A=6: Nederlanders in het verzet: ca. 45.000
  
• B=1: Leden van de NSB: ca. 100.000
  
• C=5:Nederlandse leden bij Waffen SS: ca. 25.000
  
• D=3: Onderduikers: ruim 350.000
• E=2: Joodse slachtoffers: 102.000
  
• F=4: Militaire slachtoffers: 7900

Politiek-bestuurlijke veranderingen (2) 

• Duitsers zagen Nederlanders als stamverwanten: Germaans bloed.
  
  
• Nederlanders zouden ook te winnen zijn voor nationaalsocialisme.
  
  
• Weinig grote bestuurlijke veranderingen, daardoor was er weinig verzet tegen Duitse overheersing. 

Sociaal-economische veranderingen

• De Nederlandse economie kwam in dienst te staan van de Duitse economie.
  
  
• Vanaf 1942 gedwongen arbeid in Duitsland.
  
  
• Schaarste aan voedsel een kleding: distributiebonnen.
  
  
• Werkloosheid nam af door productie voor Duitsland. 

Mentaal-culturele veranderingen

• Nazificering van de Nederlandse bevolking.
  
  
• Invoering van de 'Kultuurkamer': kunstenaars werden gecontroleerd. 
  
  
• Controle op kranten, radio en verenigingen. 
  
  

Waarom werden er zoveel Joden vervolgd? 

- Goede administratie

- dichtbevolkt land (+ meeste Joden woonden in grote steden)

- Weinig verzet tegen de Duitsers in de begindagen

Opdrachten tijdvoorGeschiedenis

Maken 4.6: 1t/m 4

Leerdoelen 

Je kan uitleggen waarom het verzetscijfer in Nederland zo laag was.

Je kan uitleggen waarom de meeste Nederlandse ambtenaren naar waarheid de Ariërverklaring ondertekenden.

Je kan uitleggen waarom het actief verzet pas in 1943 echt opgang kwam.

Je kan drie verklaringen geven waarom er in Nederland zoveel joden zijn gedeporteerd.

Je kent de kenmerken van het dagelijks leven in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Je kan uitleggen waarom de Spoorwegstaking onbedoeld leidde tot de Hongerwinter in West-Nederland (1944-1945).

Verloop WOII Nederland

- 10 mei 1940 Aanval

- 15 mei 1940 Capitulatie

- februari 1941 februaristakingen

- april/mei 1943 april/mei stakingen

- 5 september 1944 Dolle dinsdag

september 1944 Operatie Market Garden/slag om Arnhem

- Winter 1944/1945 Hongerwinter

- 5 mei 1945 - bevrijding

Gevechten

Bij Kornwerderzand, de Grebbelinie en rondom de grote steden werd hard gevochten tegen de Duitsers. 

Capitulatie Nederland op 15 mei 1940

Rijkscommissaris 

Seyss-Inquart

Februaristaking

• De februaristaking is heel bijzonder omdat dit het enige groote protest tegen de jodenvervolging in Europa is geweest. 
• De foto hiernaast is de enige foto die er is van de februaristaking. 

25 feb 1941

Drie grote stakingen

•  Februaristaking (25 februari 1941) 

• April/mei staking (29 april 1943)= Melkstaking 

        --> Ruim 300.000 Nederlandse arbeidseinsatz 

• Spoorwegstaking (september 1944 - mei 1945)

        --> Oproep vanuit Londen om te gaan staken bij het troepentransport, transport stilgelegd

        --> De staking valt helaas erg tegen, 30.000 mensen. Gevolg ----> hongerwinter

• Resultaat van alle drie de stakingen zijn hetzelfde: executie of concentratiekampen.

Bevrijding van Nederland

Operatie Market Garden werd ingezet en via radio oranje werd opgeroepen om op de spoorwegen te staken:  "De kinderen van Versteeg moeten onder de wol",

Operatie Market Garden mislukt door de grote Duitse tegenstand

Spoorwegstaking had weinig succes omdat nazi's eigen treinen inzetten. 
Gevolg: hongerwinter

Accomodatie

De meeste mensen pasten zich aan. 

Links: bruiloft maart 1945 in Burgwerd

Veldwachter Burgwerd

- In veiligheid brengen onderduikers

- Radio

- Dochter hielp koerierster

-  Hielp toekomstig schoonzoon de arbeidseinsatz onvluchten

Leerdoelen 

Je kan uitleggen waarom het verzetscijfer in Nederland zo laag was.

Je kan uitleggen waarom de meeste Nederlandse ambtenaren naar waarheid de Ariërverklaring ondertekenden.

Je kan uitleggen waarom het actief verzet pas in 1943 echt opgang kwam.

Je kan drie verklaringen geven waarom er in Nederland zoveel joden zijn gedeporteerd.

Je kent de kenmerken van het dagelijks leven in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Je kan uitleggen waarom de Spoorwegstaking onbedoeld leidde tot de Hongerwinter in West-Nederland (1944-1945).

Opdracht

Maken 4.6

Werk de leerdoelen van deze les uit. 

Tip: je kan de leerdoelen in vraagvorm zetten.