2. De komst van de fabriek

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Dit hoofdstuk:

1. Industriele revolutie en Industriele samenleving

2. De komst van de fabriek

3. Voor een handvol stuivers

4. Europa op zoek naar markten

5. Het rode spook waard door Europa

Deze les:

Door welke uitvindingen vond de overgang plaats van huisnijverheid naar het werken in fabrieken?

- Wat is huisnijverheid?

- Wat was de rolverdeling bij huisnijverheid?

- Wat is spinnen en weven?

- Waarom waren de uitvindingen "schietspoel" en "spinning Jenny" goed voor de opbrengst van katoen?

17e eeuw:

Al vanaf de eerste boeren waren mensen eigenlijk altijd boer geweest. ( in Nederland veranderde dit pas begin van de vorige eeuw)

Vanaf de 17e eeuw gingen mensen thuis wat nijverheid uitvoeren ( kleine klusjes in opdracht van een koopman)

Dit noem je ook wel thuisnijverheid.

Er was een vaste verdeling

De mannen:

Samen met alle mannen uit de familie werk jij op het land.

Dag in, dag uit

Je verbouwt je eigen eten

Het weven van de touwen

De vrouwen

( die werkten veel harder dan de mannen)

Huishouden, kaas maken,  spinnen van wol en katoen

Spinnen

Klosjes katoen die draden worden op een spinnewiel

Weven

Met een weefgetouw lakens maken van alle draden.

Om één wever aan het werk te houden waren wel 8 spinners nodig

1733 uitvinding schietspoel

Daardoor kon er nóg sneller geweeft worden.

Vanaf dat moment waren er zelfs 16 spinners nodig voor één wever

Hoe lossen we dit op?

Beste inwoners van Engeland

Een prijsvraag: hoe lossen we dit probleem op?

Ladies and gentelmen; we have a winner!

James Hargreaves  and his spinning Jenny!

Kon nog mooi in huis geplaatst worden en werd gigantisch snel nagemaakt en verspreid

Na Kay en Hargreaves

.. Kreeg iedereen de smaak te pakken en gingen mensen uitvindingen maken om nóg sneller te spinnen en te weven.

Waterframe. ( net zo snel als 200 vrouwen die aan het spinnen waren)

Waterkracht

Voor de waterframe was natuurlijk water nodig. Dit kon dus niet meer in de huisnijverheid.

Ondernemers bouwden grote gebouwen nabij water waarin ze deze machines zetten et voilá, het ontstaan van fabrieken

Uitvinding stoommachine

*Als er niet genoeg water was moesten bedrijven sluiten...

*James Watt en zijn stoommachine, nam de rol over van het waterframe en dat nam ook plaats in die fabrieken.

* Hierdoor hoefde fabrieken niet meer  te bestaan naast water, dus verplaatsten die naar de stad.

Opdracht

Bedenk nu zelf een uitvinding!

Teken deze uitvinding/beschrijf deze uitvinding.

Waar dient hij voor? 

Wat maakt hij beter?

Zoek een foto van een waterframe

Zoek een foto van een stoommachine

Hoe ontstonden de eerste fabrieken in Engeland?

Waardoor verhuisde de fabrieken uiteindelijk naar de stad? ( oorzaak + gevolg!!!)