2.1 t/m 2.9

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Wat gaan we doen deze les?

1. Geheugen opfrissen

2. Uitleg Lorenzcurve

Leerdoelen

Je kan:

• Het onderscheid tussen primaire inkomens en overdrachtsinkomen uitleggen. Uitleggen hoe overdrachtsinkomen betaald worden.
• Uitleggen wat nationaal inkomen en bruto binnenlands product/bbp is.
  
• De 4 productiefactoren onderscheiden en uitleggen welke vorm van inkomen erbij hoort.
  
• Uitleggen hoe scheef de inkomens verdeeld zijn.
  
• Een Lorenzcurve tekenen en interpreteren.

Primair inkomens

Een primair inkomen ontvang je door met je arbeidskracht of je bezit een bijdrage te leveren aan het productieproces.

1. Loon
2. Rente
3. Huur/Pacht
4. Winst

Overdrachtsinkomens

Overdrachtsinkomen: inkomen dat je ontvangt zonder een tegenprestatie te hoeven leveren.

Twee vormen: 

1. Uitkeringen (AOW, ziektewet, werkloosheidswet, arbeidsongeschikt)
2. Toeslagen (kinderbijslag, huurtoeslag, zorgtoeslag)

Overdrachtsinkomen

Waarom heten de uitkeringen en toeslagen ‘overdrachtsinkomen? 

• Mensen met een primair inkomen betalen belastingen en sociale premies, gemiddeld ongeveer 40% van het inkomen    --> daarvan worden uitkeringen en toeslagen betaald (overdrachtsinkomens)
  

BBP

Nationaal inkomen: Het totale primaire inkomen in een land

Ook wel: bruto binnenlands product oftewel het bbp

(Net iets anders, maar hangt af wat er meegeteld wordt)

Deze begrippen komen later in het hoofdstuk uitgebreider terug.

Productiefactoren

Productiefactoren: factoren/middelen die productie       mogelijk maken. Ezelsbruggetje: KANO

Kapitaal

Arbeid

Natuur

Ondernemerschap

Productiefactoren

• Kapitaal: goederen die gebruikt worden om andere goederen te produceren, zoals machines, computers, materialen, enz.
Primair inkomen = rente, huur

• Arbeid: het werk dat mensen verrichten (de werknemers).
  

Primair inkomen = loon

• Natuur: alles wat niet door de mens is gemaakt (bijv. grond, lucht, zeewater).

Primair inkomen = pacht

• Ondernemerschap: het combineren van de andere drie factoren (door eigenaar bedrijf).
  

Primair inkomen = winst 

Primair inkomen en productiefactoren

Productiefactoren

Productiefactor		Beloning
Kapitaal		Rente, huur
Arbeid		Loon
Natuur		Pacht
Ondernemerschap +		Winst +
= Totale productie		= Totale primaire inkomens (nationaal inkomen)

De lorenzcurve

De Lorenzcurve is een grafiek die aangeeft hoe de inkomens zijn verdeeld / hoe groot de inkomensverschillen zijn in een land. Met behulp van gegevens over het aantal personen en het gemiddelde inkomen van die personen kun je in een aantal stappen een Lorenzcurve tekenen.

 

Lorenzcurve

Cumuleren

Om zelf een Lorenzcurve te kunnen tekenen is het nodig om getallen te kunnen cumuleren: het optellen van percentages 

	Persoonlijk inkomen	Cumulatief inkomen
Bas	€ 50	€ 50
Ria	€ 75	€ 125
Piet	€ 60	€ 185

Stappenplan het tekenen van de Lorenzcurve

Stap 1: ordenen van inkomens van laag naar hoog (kolom 1 en 3).

Stap 2: berekenen van de percentages van de bevolking op basis van het totaal (kolom 2).

Stap 3: Berekenen van het inkomen op basis van het totaal (kolom 4).

Stap 4: Cumulatieve percentages berekenen van de bevolking (kolom 5).

Stap 5: Cumulatieve percentages berekenen van de inkomens (kolom 6).

Stap 6: Tekenen van de Lorenzcurve met de cumulatieve percentages.

Ga aan de slag!

Maak opdracht 2.6 t/m 2.11

Je mag zachtjes overleggen