beknopte bijzin en de verkeerd aansluitende beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

havo 3

24 januari

Leesboek..

Van een bijzin kun je een beknopte bijzin (bekn.bz) maken.

(bijzin) Toen hij (ow) ontsnapte (pv) aan de politie), zocht de inbreker een schuilplaats.

[bekn.bz] Ontsnapt aan de politie, zocht de inbreker een schuilplaats.

In zin 1 heeft de bijzin een onderwerp (hij) en een persoonsvorm (ontsnapte); in zin 2 ontbreken beide.  

Daarom heet de bijzin in zin 2 een beknopte bijzin. Het denkbeeldig onderwerp van een beknopte bijzin (in zin 2 ‘de inbreker) kun je meestal afleiden uit de hoofdzin.

Hoe herken je een beknopte bijzin?

 In plaats van de persoonsvorm bevat de beknopte bijzin een voltooid deelwoord, onvoltooid deelwoord of ‘te + infinitief’:

voltooid deelwoord:

– [bekn.bz Op het station aangekomen], kocht Ole eerst een lekker warm saucijzenbroodje.

– (Toen hij op het station aangekomen was, ...)

onvoltooid deelwoord:

– [bekn.bz Rillend van de kou] kwam Yrsa aangefietst bij het voetbalveld.

– (Terwijl ze rilde van de kou, ...)

te + infinitief:

– Amanda deed direct aangifte bij de politie [bekn.bz na de fraude te hebben ontdekt].

– (..., nadat ze de fraude had ontdekt.)

Net als gewone bijzinnen kunnen beknopte bijzinnen een zinsdeel binnen de hoofdzin zijn: onderwerp, lijdend voorwerp, bijwoordelijke bepaling. 

Ze kunnen ook bijvoeglijke bepaling zijn. Voorbeelden:

– Vince beweert [bekn.bz zijn rijbewijs te hebben gehaald (lv)].

– Jouw voornemen [bekn.bz onvoorbereid te gaan kamperen (bijv.bep)], lijkt mij geen goed idee.

Wat is de beknopte bijzin in:
Vriendelijk lachend, komt Nathalie binnen.

1. Vriendelijk
2. vriendelijk lachend
3. komt Nathalie
4. komt Nathalie binnen

Wat is de beknopte bijzin in: Mopperend begon mijn broertje aan het opruimen van zijn kamer.

1. Mopperend
2. Mopperend begon mijn broertje
3. mopperend begon mijn broertje aan
4. aan het opruimen van zijn kamer

Wat is het verzwegen onderwerp in de beknopte bijzin van de volgende zin?
Aarzelend stapten de panters hun nieuwe verblijf binnen.

Wat is het verzwegen onderwerp in de beknopte bijzin van de volgende zin?
Aangemoedigd door zijn vele fans reed de schaatser een nieuw wereldrecord.

Wat is het verzwegen onderwerp van de beknopte bijzin in de volgende zin?
Enthousiast gemaakt door onze leraar Nederlands besloot ik dat boek te gaan lezen.

Is er in de volgende zin sprake van een verkeerd aansluitende beknopte bijzin (VABB) of niet?
Na uitgebreid ontbeten te hebben in het hotel, hadden we de rest van de dag geen honger.

ja

nee

Is er in de volgende zin sprake van een verkeerd aansluitende beknopte bijzin (VABB) of niet?
Kauwend op een handvol pinda's, brak de kies van mijn moeder.

ja

nee

Is er in de volgende zin sprake van een verkeerd aansluitende beknopte bijzin (VABB) of niet?
Taxiënd naar de gate vloog er een zwerm vogels in de motor van het vliegtuig.

ja

nee

Is er in de volgende zin sprake van een verkeerd aansluitende beknopte bijzin (VABB) of niet?
Reizend door de jungle werd de avonturier gebeten door een slang.

ja

nee

Maken..

Beknopte bijzin

Hoofdstuk 4 

opdracht 1 t/m 3

Beknopte bijzin controleren

Hoofdstuk 4 

opdracht 1 t/m 4