3.2 koningstijd, Republiek en Keizertijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

3.2 Koningstijd, Republiek, Keizertijd

Lesdoel

Aan het einde van deze les kan je uitleggen hoe het Romeinse Rijk een monarchie, een republiek en uiteindelijk toch weer een monarchie werd

Nooit meer een koning! (1)

509 v. Chr.: de Romeinen hadden de Etruskische koning Tarquinius Superbus verjaagd

De monarchie werd afgeschaft

Rome wordt een republiek

Elk jaar kozen de Romeinen twee nieuwe personen als hoogste machtshebbers: consuls

Tarquinius Superbus

Nooit meer een koning! (2)

Na hun ambstermijn komen bestuurders in de senaat

De senaat bestond uit 300-600 leden

De senaat gaf de consuls advies

Geef een definitie van het begrip republiek

Geef een definitie van het begrip consuls

Geef een definitie voor het begrip senaat

Hoeveel leden had de senaat vanaf 80 v.Chr.?

1. 300
2. 400
3. 500
4. 600

Waarom denk jij dat de familie van Marcus Brutus zo trots was dat een verre voorvader een hoofdrol had gespeeld bij de oprichting van de Republiek?

Patriciërs en plebejers (1)

De oude adellijke families die de koning hadden verjaagd, kregen de macht in Rome

Adellijke families zaten in de senaat, waren consuls en andere bestuurders en waren rechters en priesters

De rest van het Romeinse volk had nauwelijks invloed

De stemmen van plebejers telden minder mee dan die van patriciërs

Patriciërs en plebejers (2)

Grote verschillen in rijkdom tussen plebejers

Tussen de rijkste plebejers en patriciërs weinig verschil

Rijke plebejers vonden het oneerlijk dat zij niet dezelfde rechten hadden als patriciërs

287 v.Chr.: rijke plebejers krijgen dezelfde rechten als patriciërs

Patriciërs en plebejers (3)

Ze kregen zelfs meer macht dan de patriciërs

Ministens één consul moest plebejer zijn, eigen plebejer bestuurders en tien volkstribunalen om de plebejers te beschermen

Patriciërs konden geen volkstribuun worden. Wel belangrijke priesterfuncties

Politieke invloed van patriciërs blijft erg hoog

Geef een definitie van de begrippen patriciërs en plebejers

Leg uit waarom er een verschil ontstond tussen de rijkdom van plebejers

Wat kan een volkstribuun? Een volkstribuun kan beslissingen:

1. maken
2. tegenhouden
3. beantwoorden
4. beschermen

Burgeroorlogen

In de 1e eeuw v.Chr. waren veel legercommandanten machtiger geworden dan de senaat. Steeds vaker vochten de legercommandanten tegen elkaar

Dit veroorzaakte burgeroorlogen. De overwinners van deze oorlogen kwamen aan de macht

De overwinnaars benoemden zichzelf tot consul of dictator

Leg uit waarom de overwinnaars zichzelf uitriepen tot consul of dictator

Wie benoemde zichzelf tot 'dictator voor het leven'?

Hoe lang was Julius Caesar aan de macht?

1. 6 maanden
2. 1,5 jaar
3. 1 jaar
4. 2 jaar

Een keizer (1)

Na de moord op Caesar breken er opnieuw burgeroorlogen uit

Octavianus wint de burgeroorlog. Hij brengt de senaat weer aan de macht.

De senaat geeft Octavianus de eretitel (naam) Augustus en allerlei rechten

Hij was opperbevelhebber van het leger, consul, hoogste priester en beheerde de schatkist

Keizer Augustus

Een keizer (2)

Daarnaast kreeg Augustus dezelfde rechten als een volkstribunaal

Egypte werd zijn privébezit

In naam was het Romeinse Rijk een republiek, maar eigenlijk had één man alle macht

Na het overleiden van Augustus wilden weinig mensen terug naar de tijd van de Republiek. De Romeinse Keizertijd begint

Wat betekent de titel 'Augustus'

1. De verhevene
2. Dictator voor het leven
3. Keizer van het Romeinse rijk
4. Redder van de Republiek

Welke burgeroorlog brak er als eerste uit na de moord op Caesar?

Kijk naar de tekst in het vak 'Feiten en meningen' op p. 56. Leg in eigen woorden uit wanneer iets een feit en wanneer iets een mening is:

Octavianus krijgt dezelfde rechten als een volkstribunaal. Wat had dit tot gevolg?

Waarom wilden mensen na de dood van Augustus niet meer terug naar de tijd van de Republiek?

Geef de definitie van het begrip keizertijd:

De keizertijd (1)

Na de dood van Augustus komt de Republiek niet meer terug

Senaat, consul en volkstribunaal blijft bestaan, maar de keizer heeft de macht

De keizer werd steeds vaker vereerd als god

De keizertijd (2)

De meeste keizers hadden een goede relatie met de senaat en het leger

Ze waren (vaak) geliefd bij het volk

De volksvergadering had geen macht meer

Het volk kon zijn mening laten horen tijdens de populaire gladiatorspelen en wagenrennen

Wie vind jij de gekste keizer. Leg je antwoord uit:

Julius Caesar was de eerste keizer van het Romeinse Rijk

1. Waar
2. Niet waar

Hoe heet de eerste keizer van het Romeinse Rijk?

Wat is de juiste volgorde over het bestuur van het Romeinse Rijk?

1. koninkrijk-republiek-keizerrijk
2. republiek-keizerrijk-koninkrijk
3. keizerrijk-koninkrijk-republiek
4. koninkrijk-keizerrijk-republiek

Wie waren er machtiger:
De 2 consuls of de senatoren?

1. De consuls
2. De senatoren

Feedback
Denk hierbij aan: wat vind je van (de) LessonUp/geschiedenislessen? Wat zie jij graag tijdens de online lessen terugkomen? Aan welk deel van de stof wil je graag extra aandacht besteden? etc.

Je bent klaar met de LessonUp. Keer terug naar het virtuele klaslokaal :)