6.3: De kerkhervormingen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Wat is een aflaat?

1. Een beloning voor goede daden
2. Een religieus festival
3. Een kwijtschelding van tijdelijke straffen voor zonden.
4. Een heilige plaats

Wat is de religieuze groep van de paus?

1. Jodendom
2. Hindoeïsme
3. Rooms-katholieke Kerk
4. Boeddhisme

6.3: De kerkhervormingen

Onder invloed van het humanisme gaan steeds meer geleerden kritiek uiten op de kerk. Dankzij de herovmrers Luther en Calvijn komt er een splitsing in de kerk en ontstaat het protestantisme. 

Leerdoelen 6.3

6.3A: Je kunt uitleggen wat het humanisme inhoudt en wat voor gevolgen dit had. 

6.3B: Je kunt uitleggen wie er kritiek had op de kerk en waarom. 

6.3C: Je kan beredeneren dat het protestantisme ontstond als gevolg van de kritiek op de kerk. 

Humanisme

• Renaissance: 'wedergeboorte', bestuderen van de Oudheid
• Niet God, maar de mens moest centraal komen te staan
• Nieuwe manier van denken is het humanisme (human = menselijk)
• Belangrijkste humanist: Erasmus
• Met kritiek op de kerk probeerde hij problemen aan te pakken

LD: 6.3A

Kritiek van Luther

• Duitse monnik Luther maakt lijst van 95 stellingen met kritiek
• Te veel luxe onder geestelijkheid. Leidde af van het geloof! Sober leven is belangrijk.
• Kritiek op aflaten; alleen God kon je vergeving geven!
• Mensen moeten zelf de Bijbel lezen, wil Bijbelvertaling i.p.v. Latijn

LD: 6.3B

Protestantisme

• Luther wordt als hervormer gezien: veranderen wat niet goed was aan de Kerk
• Luther uit de kerk gezet, maar beschermd door Duitse vorsten
• Andere hervormer: Calvijn
• Volgelingen Calvijn en Luther richten eigen kerk op, beiden protestanten genoemd

LD: 6.3C

Verspreiding

• Uitvinding van boekdrukkunst in 1450
• Zorgde ervoor dat ideeën van Luther en Calvijn zich snel verspreidde door Europa
• Bijbel werd gedrukt in de volkstaal en verspreid

LD: 6.3C

Vervolging protestanten

• Sommige Europese vorsten hebben moeite met protestantisme
• Koning Karel V: Katholieke geloof is het enige geloof!
• Hij wenst dat al zijn onderdanen dezelfde godsdienst hebben
• Begin met vervolgen, martelen en doden van 'ketters'

LD: 6.3C

Wat zou een reden kunnen zijn waarom de paus niet wilde dat mensen de Bijbel zelf zouden gaan lezen?

Zonder de boekdrukkunst had het protestantisme nooit zo snel kunnen groeien. Leg uit.

Wat was een belangrijke bron van inspiratie voor humanistische denkers?

1. Oosterse filosofie
2. Arabische literatuur
3. Middeleeuwse manuscripten
4. Griekse en Romeinse geschriften

Wat was GEEN kritiekpunt van Luther op de katholieke kerk?

1. De verkoop van aflaten
2. De nadruk op genade door het geloof alleen
3. De hiërarchie van de kerk
4. Het celibaat van priesters

Welke technologische ontwikkeling droeg bij aan de verspreiding van de Reformatie?

1. De ontdekking van nieuwe landen
2. De ontwikkeling van handelsroutes
3. De uitvinding van de boekdrukkunst.
4. De verbetering van wapens