gedrag en gedrag problemen

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

lesdoelen.

Je legt uit wat gedrag inhoudt. 

Je beschrijft welke soorten gedrag er zijn. 

Je omschrijft hoe gedragsproblematiek behandeld kan worden. 

Je past toe hoe de verzorgende kan omgaan met gedragsproblemen 

Je kan in de les beschrijven wat angststoornissen zijn

Je kan aangeven wat ontremd gedrag is en hoe je als verzorgende hiermee omgaat

Je kan aangeven hoe jij met agressie om gaat

je kan benoemen wat wanen zijn en hoe je hier als verzorgende mee omgaat.

Zorgvragers die zich niet meer goed kunnen uitdrukken, gebruiken vaak hun gedrag om zich te uiten. Gedrag kan dan meer duidelijk maken dan woorden. Door kennis te hebben van gedrag kun je dit herkennen en actie ondernemen.

Gedrag is ingewikkeld

Je kunt gedrag vaak op verschillende manieren uitleggen. Het is niet altijd meteen duidelijk waarom iemand zich op een bepaalde manier gedraagt. Je hebt meestal meer achtergrondinformatie nodig om het te begrijpen. Kortom: gedrag is ingewikkeld.

wat is gedrag?

vechten vluchten bevriezen.

Via zenuwbanen geven allerlei sensoren de prikkeling van onze zintuigen door aan de hersenen. Per seconde komen er zo miljoenen zintuig-prikkels binnen. 

Overprikkeling betekent dat die stukjes informatie niet goed door de hersenen worden verwerkt. Mensen met een hersenaandoening verwerken prikkels dus op een andere manier.

Overprikkeling gaat vaak gepaard met hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. 

Het ijsbergmodel van McClelland geeft aan dat voor gedragsverandering men zich ook moet richten op de componenten onder de waterlijn. Wanneer deze niet worden meegenomen zal de verandering niet effectief zijn. Veranderen onder de waterlijn is dus de crux bij veranderen van gedrag.

manieren van gedrag?

soorten
ongewenst gedrag?

Stap 1: Naar het gevaar toe bewegen

Beweeg naar het gevaar toe door naar de ander te luisteren en te kijken tijdens het stoom afblazen. Probeer met de agressor mee te kijken naar zijn/haar situatie. Je instinctieve reactie is ‘vechten’, een tegenwoord geven of excuus aandragen, ‘ja maar…’. Het werkt beter om je mening voor jezelf te houden, ook al voelt dat onnatuurlijk. Probeer objectief het perspectief van de ander te volgen en actief te luisteren.

Stap 2: Papegaaien

Papegaaien doe je door letterlijk te herhalen wat de ander gezegd heeft. Herhaal wat de ander gezegd heeft over de situatie en waarom dat vervelend of lastig voor hem of haar is. Zodra de klager ervaart dat je echt open staat, zal de agressor stoppen met herhalen en het opschroeven van het volume. Pas in deze fase goed op voor de ‘maar’! Voordat je het weet floept het eruit: “Ik begrijp wel dat het vervelend is, MAAR je hebt zelf te laat…”. Auw, de agressor hoort nu: “Zeik niet tegen mij, het is je eigen schuld.”

Stap 3: Eigen gevoel benoemen

Wat doet dit met jou? Je mag best vertellen wat jouw gevoel (= iets anders dan mening of standpunt!) nu is. Misschien schik je ervan. Het zou ook kunnen dat je sprakeloos bent, vertel dat. Denk bijvoorbeeld aan: ik ben geschrokken / verbouwereerd / ontdaan / onthutst / verbijsterd en voel me overweldigd / onzeker / ongemakkelijk.

Stap 4: Rationele oplossing zoeken

Als de emotie een beetje gezakt en de agressor wat is gekalmeerd, is deze weer voor rede vatbaar. Hij of zij ‘hoort’ je weer. Nu kun je rustig aan naar rationele oplossingen gaan kijken. Als het meezit gaat de agressor er zelf om vragen: “wat nu?”, “hoe gaan we dit oplossen?”, “kun je mij helpen?”. Je bent aangekomen op het speelveld waar je uitblinkt: jouw taak. Door ruimte te geven aan emoties zorg je voor veiligheid op de werkvloer. Als er geen ruimte is voor het uiten van gevoel loopt de spanning (onzichtbaar) op met het risico op een uitbarsting.

Je mentale weerbaarheid vergroten

Omgaan met lastige mensen en de escalerend werken kun je leren. Je kunt werken aan je eigen mentale weerbaarheid door te oefenen met lastig gedrag. Dit kan bijvoorbeeld met onze training Omgaan met agressie in de zorg of onze workshops Omgaan met lastig gedrag in de zorg of Mentale Weerbaarheid in de zorg.

vormen van
angst stoornissen?

• tobben denken
• aanvallen van paniek
• straat of plein vrees (agrofobie)
• nervositeit in sociale omgeving 
• angst voor specifieke situaties of voorwerpen 
• herbelevingen ptts
• dwangmatige gedachten handelingen
• 
  

bij welke ziekte beelden
zie je wanen?

wanen zijn verkeerde denkbeelden over een bepaalde situatie. Er gebeurt iets en je trekt hier verkeerde conclusies uit en meestal ben je erg overtuigd van je gelijk.

dementie vormen zoals lewi body,

ftd, parkinsondementie, 

schizofrenie, denken, gevoelsleven en gedrag van de zorgvrager ernstig verstoord is

stemmingsstoornissen.

delier. en alzheimer zijn de wanen kort en vluchtig

De juiste aanpak

Zorgvragers met gedragsproblemen zijn erg kwetsbaar. 

De maatschappij accepteert het gedrag van deze zorgvragers vaak niet. 

Door zijn afwijkende gedrag kan de zorgvrager sociale contacten afstoten. 

Ook weten deze zorgvragers niet altijd hoe ze moeten vertellen wat er aan de hand is en wat ze nodig hebben. 

Het is dan moeilijk om erachter te komen wat de zorgvrager echt wil. 

Het is belangrijk om de tijd te nemen en een goede relatie met de zorgvrager op te bouwen. 

Zo ontdek je wie hij echt is.

wanen omgang met

vertrouwen opbouwen

veilige omgeving creëren

laat je niet verleiden meet te gaan in de gedachten

ga geen discussie aan

geef met respect aan dat jij de wereld ander ziet

wat vond je van de les?

0100