Lezing Systeem aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Systeem aarde

GPL jaar 2

Waar denk je aan bij vulkanen en aardbevingen?

De opbouw van de aarde

• De aarde bestaat uit verschillende lagen.

• De aardkorst is slechts 40 km dik en bestaat uit verschillende platen.

Verschillende platen

• De aardkorst bestaat uit verschillende platen, de wereld is niet een geheel.
• Continetale platen zijn de platen met land, oceanische platen zijn de platen met zee.
  

Convectiestromen

• De mantel is een stroperige massa die heel langzaam beweegt. 
• Dit zorgt er voor dat de platen kunnen bewegen.
• Naar elkaar toe
  (convergentie), van elkaar af (divergentie), en langs elkaar (transform)

Convergentie (naar elkaar toe)

• Bij deze plaatbeweging ontstaan bergen en aardbevingen.
  

Transform (langs elkaar)

• Bij deze plaatbeweging ontstaan aardbevingen.
• Aardbevingen worden gemeten door een seismograaf. 
• Het hypocentrum is de plek onder de aardkorst waar de aardbeving ontstaat.

Divergentie
(uit elkaar)

• Bij deze plaatbeweging ontstaan vulkanen.
• Er ontstaat een spleet die opgevuld wordt door magma.
• Op een gegeven moment is de druk zo hoog dat de vulkaan uitbarst.
  

Bergen ontstaan bij de volgende plaatbeweging

1. Convergent
2. Divergent
3. Transform

De aarde bestaat uit meerdere lagen, de laag waar wij op leven heet...

1. De kern
2. De mantel
3. De aardkorst
4. De buitenkern

Wat is een continentale plaat?

Leerdoelen

Leerdoel 2 rood: Je beschrijft het reliëf op aarde en de verdeling tussen land en water op aarde in hoofdlijnen.

Leerdoel 2 wit: Je beschrijft en verklaart de landschapsvormende werking van endogene krachten.

Erosie

Het uitschuren, afslijten van een vast oppervlak en het afvoeren van los materiaal van de aardkorst naar een andere plek door wind, stromend water en ijs.

Riviererosie

Gletsjererosie

Winderosie

Kusterosie

Verwering

Het breken en loskomen van gesteente aan het aardoppervlak door invloeden van planten, bomen, vorst en zure regen.

Chemische verwering 

Mechanische verwering

Welke soort verwering zie je op de foto?

1. Chemische verwering
2. Mechanische verwering

Welke soort erosie zie je op de foto?

1. Kusterosie
2. Winderosie
3. Gletsjererosie
4. Riviererosie

Endogene krachten

Dit zijn krachten van binnenuit de aarde. Voorbeelden hiervan zijn vulkanisme en de daarbij behorende aardbevingen. 

Exogene krachten

Krachten die van buitenaf het uiterlijk van de aarde veranderen. Voorbeelden hierbij zijn verwering en erosie

Wat voor soort kracht is een aardbeving?

1. Endogeen
2. Exogeen
3. Allebei
4. Geen van beiden

Wat voor soort kracht is erosie?

1. Endogeen
2. Exogeen
3. Allebei
4. Geen van beiden

Wat zijn kringlopen?

Leerdoelen

Leerdoel 2 rood: Je benoemt de kringlopen van water en lucht als proces.

Leerdoel 2 wit: Je herkent en beschrijft processen uit kringlopen in systeem aarde van lucht en water het dagelijkse leven.

Welke kringlopen zijn er?

1. Water
2. Lucht
3. Gesteente
4. Koolstof

Luchtstromen op aarde

Wat voor luchtdruk gebied is er bij de evenaar?

1. Lage druk
2. Hoge druk

Wat is de rotatierichting van de aarde?

1. Rechtsom
2. Linksom

Wat is de bewegingsrichting van de passaatwinden?

1. Rechtsom
2. Linksom

Wat is de meest voorkomende windrichting voor Nederland?

1. Noordwest
2. Zuidwest
3. Noordoost
4. Zuidoost