2.2 De loopgravenoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

§2.2 De loopgravenoorlog

Leervragen

1. Op welke manier werd er in de Eerste Wereldoorlog gevochten?
2.  Hoe werd de Eerste Wereldoorlog een ´totale oorlog´?
3. Wat maakte de Eerste Wereldoorlog een echte wereldoorlog?

Deel 2.1

Vechten in de Eerste Wereldoorlog

Twee fronten voorkomen

Rusland + Frankrijk = bondgenoten

Duitsland lag hier middenin. Verwachtte oorlog aan 2 fronten.

Wilden dit het liefst voorkomen. 

Maar hoe?

Von Schlieffenplan

Doel --> Snel Frankrijk uitschakelen (door België heen), daarna naar het oostfront om tegen Rusland te vechten 

Liep niet zoals gepland. Waarom?

• Veel verzet in het westen, met name door België, Frankrijk (en hulp van Engeland)
• Rusland mobiliseerde sneller dan verwacht 

Gevolg: Duitsland moest alsnog op 2 fronten gaan vechten....

Von Schlieffenplan

Duitsland was ingesloten tussen twee vijanden: Frankrijk en Rusland

Om een tweefrontenoorlog te voorkomen wilden de Duitsers met dit plan

eerst snel Frankrijk uitschakelen, om daarna Rusland te kunnen verslaan

De docent:

- De docent zegt tegen de leerlingen nog voor de oorlog uitbrak Duitsland een oorlogsplan opgericht. Dit plan wordt ook wel het Von Schlieffenplan genoemd. Dan zegt de docent tegen de leerlingen dat ze onder het kijken van het filmpje 5 vragen moeten beantwoorden, namelijk:

1: Wanneer is het plan opgesteld?

2: Wie heeft het plan opgesteld?

3: Wat houd het plan in? (Wat is de bedoeling van het plan?) 

4: Waar moet het plan uitgevoerd worden?

5: Wat heeft het plan opgeleverd?

Dit bespreekt de docent dan kort door een paar leerlingen aan te wijzen en te vragen wat zij hebben opgeschreven  

De leerlingen:

- De leerlingen gaan kijken naar het filmpje en zoeken de antwoorden op. Die schrijven ze onder de overgenomen vragen op. Na het filmpje geven de aangewezen personen antwoord op de gestelde vragen.

Doel:

- Kennis over Von Schlieffenplan aan de leerlingen te geven. Deze informatie moeten ze aan de hand van de opdracht verwerken en makkelijker kunnen onthouden.

Visie op geschiedenisonderwijs:

Aan de hand van filmpjes en activerende leselementen de leerlingen de stof overbrengen(geen droge tekst). 

Oostfront

Rusland kampte met tekorten aan alles (wapens/kleding/voedsel)

Behalve soldaten...

Na 1 jaar strijd had Rusland al 4.000.000 man verloren

Westfront

Hevige gevechten tussen Duitsland en Engeland, Frankrijk en België.

Strijd loopt vast. Geen enkele partij wint terrein.

Graven zichzelf in = Loopgraven

Front van honderden km lang

Loopgraven

= Greppels (versterkt met: prikkeldraad, bunkers en tunnels) die zorgen voor beschutting 

Hoe gingen gevechten hier in zijn werk?

• Soldaten werden over de rand gestuurd
• Werden 9/10 keer neergeschoten door mitrailleurs aan de overkant
• Er werd weinig terrein gewonnen..

Nieuwe wapens

1. Mitrailleurs
2. Gifgas
3. Tanks
4. Vliegtuigen
5.  Op zee: duikboten

Door de manier van oorlogvoeren (frontaal --> op elkaar afrennen) + de inzet van deze wapens kwamen er veel soldaten om het leven...

Deel 2.2

Een totale oorlog

Totale oorlog

= De hele bevolking en alle economische middelen worden ingezet om de oorlog te winnen

Belangrijke voorbeelden:

1. Alle fabrieken gaan wapens, munitie en uniformen produceren
2. Vrouwen pakken werk van mannen op
3. Artsen en verpleegsters naar het front

Propaganda en censuur

In tijden van oorlog moest de bevolking 100% achter hun land staan. Informatie was eenzijdig en onbetrouwbaar, door;

Propaganda = kranten/posters en andere middelen gebruiken om de vijand slecht uit te beelden (en dat de bevolking voor een goede zaak vocht)

Censuur = overheid controleert de pers, bepaalt wat zij wel/niet mogen publiceren

"Wij zijn jullie aan het redden. Jullie redden het voedsel." 

Goed gevoede soldaten zullen de oorlog winnen

Wordt wakker, Amerika!

De beschaving roept elke man, vrouw en kind!!

Zit JIJ hierin?

Vrouwen van Brittannië zeggen "GA!"  

Deel 2.3

Een wereldoorlog

Blokkades op zee

Engeland blokkeert toevoer voedsel naar Duitsland d.m.v. blokkades. Dit werkt! 

Duitse bevolking lijdt honger + Duitse leger kreeg geen voorraad

Duikbotenoorlog

Duitsland probeert op zee terug te slaan.

Doen ze d.m.v. duikboten en afschieten torpedo´s op handelsschepen naar Engeland.

Onbeperkte Duikbotenoorlog = Duitsland viel niet alleen vijandige schepen aan, maar ook schepen van neutrale landen die hun vijanden bevoorraadden

Deelname VS aan WO1 (1917)

Passagiersschip Lusitania wordt al in 1915 tot zinken gebracht door de Duitsers. VS is woedend, maar verklaart nog geen oorlog.

Waarom in 1917 wel deelnemen?

1. Duitsland bleef doorgaan met de Onbeperkte Duikbotenoorlog
2. Duitsland moedigt Mexico + Japan aan om de VS aan te vallen

Waarom een Wereldoorlog?

1. Ottomaanse Rijk vecht mee met de centralen
2. Gevechten door Europese soldaten in de kolonies (Afrika) van Engeland, Frankrijk en Duitsland 
3. Deelname Verenigde Staten

Rusland 

Door de Russische Revolutie (de tsaar werd afgezet) stoppen de Russen in 1917 met deelname aan WO1

Duitsland hoeft nog maar aan 1 front te vechten, maar door deelname VS is het er niet makkelijker op geworden