Schrijven - algemeen 2021-2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Schrijven

klas 4

HET DOEL VAN DE LESSEN

• Je leert hoe een goede tekst is opgebouwd;
• Je leert wat een uiteenzetting, beschouwing of betoog is;
• Je leert een goed bouwplan te maken;
• Je kunt het geleerde toepassen en zelf een uiteenzetting, beschouwing  en betoog schrijven;

Opdracht schrijven 

1. Neem het onderwerp dat je wordt aangeboden in de opdracht of kies zelf een onderwerp.
2. Uiteenzetting: zorg ervoor dat je genoeg informatie hebt verzameld (minimaal drie betrouwbare bronnen) over het onderwerp. Kies een passende tekststructuur-> voordelen- en -nadelenstructuur, vroeger -en- nu-(toekomst)structuur, verschijnsel- en -verklaringstructuur en verschijnsel- en -besprekingstructuur 
3. Beschouwing: zorg ervoor dat je genoeg informatie hebt verzamelt (minimaal drie betrouwbare bronnen) over het onderwerp. Kies een passende tekststructuur -> voordelen- en -nadelenstructuur, vroeger -en- nu-(toekomst)structuur. probleem- en -oplossingstructuur, verschijnsel- en -verklaringstructuur en verschijnsel- en -besprekingstructuur 

Opdracht schrijven (vervolg)

4.  Betoog:zorg ervoor dat je een duidelijk standpunt en goede argumenten hebt aan de hand van  minimaal drie betrouwbare bronnen die je zelf zoekt. Denk ook aan tegenargumenten en ontkrachting van deze tegenargumenten./ Kies een passende tekststructuur -> voordelen- en- nadelenstructuur, vroeger -en- nu-(toekomst)structuur, probleem- en -oplossingstructuur, verschijnsel- en -verklaringstructuur en bewering- en- argumentstructuur

Opdracht schrijven (vervolg)

5. Vul je schrijfplan/ bouwplan in.

6. Schrijf je tekst (uiteenzetting, beschouwing of betoog).

7. Controleer je tekst aan de hand van het Beoordelingsformulier Zakelijke tekst en verbeter     waar nodig.

8. Laat je betoog controleren door een medeleerling aan de hand van het Beoordelingsformulier Zakelijke tekst

9. Herschrijf je tekst (uiteenzetting, beschouwing of betoog) aan de hand van de tips die je hebt gekregen van een medeleerling.

Inleveren 

• Bouwplan/ schrijfplan
• Uiteenzetting, beschouwing of betoog
• Beoordeling uiteenzetting, beschouwing of betoog
• Herschreven uiteenzetting, beschouwing of betoog

NU NOG WAT THEORIE...

De voorbereiding (algemeen)

Betrouwbare bronnen:

Voorbeelden ( krantenbank: https://academic.lexisnexis.nl/krantenbank/advancedsearch-form/)

• de Volkskrant
• Trouw
• NRC Handelsblad
• Elsevier
• De Groene Amsterdammer
• Google Scholar
• Nederlands Dagblad
• Het Parool

Theorie: alinea en kernzin

Alinea:

• Elke tekst is ingedeeld in alinea's.
• Een goed opgebouwde alinea is een afgeronde eenheid. Je snijdt maar één deelonderwerp aan.

Kernzin:

• De zin die het belangrijkste van een alinea weergeeft, noem je de kernzin.
• De kernzin staat meestal aan het begin of aan het eind van de alinea: de rest van de alinea is een uitwerking (een verduidelijking of toelichting). 
• Bij langere alinea´s staat de kernzin  vaak na een overgangszin. De kernzin is dan de tweede zin van de alinea.

LET OP! In een alinea schrijf je de zinnen achter elkaar door!

:-(

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur.

IJskappen smelten en woestijnen rukken op.

Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.

In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.

_________________________________________________________________________

:-)

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur. IJskappen smelten en woestijnen rukken op. Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.  In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.

Alinea's verbinden [32, 33 en 34]

• Zorg ervoor dat je de alinea's met signaalwoorden/verwijswoorden aan elkaar verbindt. Dit is erg belangrijk, want op die manier wordt de tekst een logisch geheel.
  

Middenstuk: 

• Alinea 3: Allereerst blijkt uit onderzoek dat ...
• Alinea 4: Ten tweede is aangetoond door....dat...
• Alinea 3: Jos Bos van de Plastic Soup Foundation is het hier helemaal niet mee eens...

     maar hij...

Theorie: inleiding [36]

INLEIDING: (bestaat uit 1, 2 of 3 alinea's)

A: aandacht van de lezer trekken; 

• voorbeeld / anekdote;
  
• geschiedenis;
  
• actualiteit;
  
• etc.

B: onderwerp introduceren.

Theorie: middenstuk[37]

In het middenstuk ga je de deelonderwerpen bespreken.

ALINEA'S:

• Per alinea bespreek je één deelonderwerp: het argument waarmee je het standpunt krachtiger maakt;
• Een alinea heeft een kernzin (aan het begin van de alinea, aan het eind van de alinea of als tweede zin);
• Geef uitleg/toelichting bij de kernzin (begin van de alinea/  als tweede zin) of vat in de kernzin samen wat in de alinea is verteld (kernzin aan het eind van de alinea).
• Denk aan de signaalwoorden [32 t/m 34]

Theorie: het slot [38]

• Het slot bestaat uit 1 alinea
• De hoofdgedachte komt natuurlijk terug in het slot, dit mag ook in andere woorden;
• Geef een conclusie;
• Geef een samenvatting.

TIPS :-)

• Maak de cirkel 'rond'. Dat wil zeggen dat je in het slot terugkomt op wat je in de inleiding hebt verteld;
• Houd het slot kort (ongeveer 5 à 10 zinnen);
• Probeer de tekst af te sluiten met een krachtige zin;

NIET DOEN :-(

• Een nieuw deelonderwerp introduceren;
  
• Zet geen EINDE onder je tekst.