4,3 Revolutie in Frankrijk deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

De tijd van Pruiken en Revoluties

§4.3 | Revolutie in Frankrijk

Planning

Herhalen

Uitleg 4.3

opdrachten maken

Verlicht denker

Geen verlicht denker

Voltaire

Lodewijk XVI

John Locke

Washington

George III

Montesquieu

Waarom past de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring/het bestuur bij de ideeën van de verlichting?

Sleep de juiste woorden en figuren naar de juiste macht.

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechtsprekende macht

President

Congres

Hooggerechtshof

Huis van Afgevaardigden

Vice-president

Onafhankelijke rechters

Senaat

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

De geestelijken

De adel

De rest

Betaalde geen belasting

Betaalde weinig belasting

Betaalde veel belasting

Frankrijk gaat failliet

• Feesten, paleizen, bestuur en oorlogen kosten heel veel geld, maar het geld is op. 
• Koning Lodewijk XVI wil graag meer geld hebben, en roept daarom de Staten-Generaal bij elkaar. 

• De 3e stand hoopt dat de koning nu eindelijk eens naar hen zou luisteren: verlaging van de belasting en/of afschaffing van de privileges. 
• Helaas: er gebeurt erg weinig. Dit komt ook omdat er per stand wordt gestemd. 

Eed op de kaatsbaan

juni 1789

• De 3e stand begint zijn eigen vergadering: de Nationale Vergadering.
• Een deel van de 1e en 2e stand sluit zich hierbij aan.
• Op een kaatsbaan spreken ze af pas uit elkaar te gaan als er een nieuwe grondwet is.

Ontevreden 3e stand

• Rijke burgers: “wij betalen wel belasting, maar mogen niet meebeslissen over het bestuur”
• 
  
• Gewone burgers:
  
•                                  Honger
  
•                                  Haat tegen de Eerste en Tweede Stand
  

Hoe bereik je het volk?

• Niet iedereen kon lezen, zeker niet in de 3e stand. 
• Maar spotprenten? Die begreep iedereen!

• Deze spotprenten werden meestal gemaakt door de bourgeoisie.
  

Bestorming van de Bastille

14 juli 1789

• Het Franse volk bestormt de Bastille.
• De Franse Revolutie is begonnen...en slaat over op andere delen van het land!

Verklaring van de rechten 

van de mens en de burger

augustus 1789

• De Nationale vergadering schaft de standenverschillen af.
• Meeste leden waren gematigd. 
• 1791: Nieuwe Grondwet: Frankrijk werd een constitutionele monarchie.

Aan de slag!

Maak de opdrachten 1 t/m 5 van 4.3

Volgende les maken we 1.3 af

Herhalen

• Oorzaken Franse Revolutie?
• Waarom riep de koning de Staten-Generaal bij een? 
• Eed op de kaatsbaan?

Bestorming van de Bastille

14 juli 1789

• Het Franse volk bestormt de Bastille.
• De Franse Revolutie is begonnen...en slaat over op andere delen van het land!

Verklaring van de rechten 

van de mens en de burger

augustus 1789

• De Nationale vergadering schaft de standenverschillen af.
• Meeste leden waren gematigd. 
• 1791: Nieuwe Grondwet: Frankrijk werd een constitutionele monarchie.

In 1792 raakte Frankrijk in oorlog met Oostenrijk en Pruisen omdat deze landen:

• De absolute monarchie wilde herstellen
  
• Terug wilden naar de standenmaatschappij
  

Gevolg:

• Uitbarstingen van geweld op edelen en geestelijken
  
• Gevangenzetten van Lodewijk XVI wegens landverraad
  

Terreur

In het parlement kwamen de radicalen onder leiding van Robespierre aan de macht. Zij:

• Riepen nieuwe verkiezingen uit waarbij alle mannen mochten stemmen;
  
• Riepen in 1792 de Republiek uit ;
• Waren wantrouwig en maakten gebruik van terreur en speciale rechtbanken.
  

Lodewijk wordt onthoofd

januari 1793

• De koning wordt ter dood veroordeeld en terechtgesteld in Parijs.
• In oktober volgt ook de koningin, Marie Antoinette.

Staatsgreep van Napoleon

november 1799

1794-1799: gematigde regeringen

1799: Generaal Napoleon Bonaparte pleegt met behulp van het leger een staatsgreep

Dit is het einde van de Franse Revolutie

Napoleon wordt dictator

1799-1804

Door middel van een gedwongen grondwetswijziging werd hij dictator

Tijdens een referendum stemde het volk massaal voor Napoleon

Napoleon kroont zichzelf keizer

1804

• Nu Napoleon de absolute baas is in grote delen van Europa, kroont hij zichzelf tot keizer.

• Na 15 jaar revolutie lijkt Frankrijk terug bij af: er is weer één man de baas.
  

Frankrijk onder Napoleon

Napoleon werd beïnvloed door de Verlichting en voerde wetten in die:

• Voor meer gelijkheid tussen burgers onderling en burgers en de overheid (burgerrechten);
  
• Zorgde voor een scheiding tussen kerk en staat (de overheid en godsdienst bemoeien zich niet meer met elkaar.
  

‘Code civil’ of ‘Code Napoleon’: het burgerlijk wetboek

Heerser van Europa

Vanaf 1792 veroverde Frankrijk veel landen in Europa. Hoe?

• Door het door Robespierre invoeren van dienstplicht waardoor het Franse leger veel groter werd

De Fransen zagen zichzelf als bevrijders van de overwonnen landen en:

• Schaften de standenverschillen af
• Riepen ‘democratische’ republieken uit (die wel onder Franse gezag bleven!)

Tocht naar Rusland

juni 1812

1812: met een half miljoen soldaten trekt hij naar Rusland en:

• Verovert hoofdstad Sint Petersburg (nu Moskou) van de tsaar.
• Sint Petersburg is echter leeg (geen inwoners en geen voedsel) dus trekt Napoleon terug naar Frankrijk
  

Gevolg: slechts 20.000 van de 200.000 Fransen overleven de tocht door bevriezing, honger en uitputting

Verbannen naar Elba

1814

• Napoleon wordt in 1814 afgezet en verbannen naar het eiland Elba, maar hij weet te ontsnappen en Parijs te bereiken.
• De Fransen juichen hem toe als hij langsrijdt: Napoleon wordt opnieuw keizer

Slag bij Waterloo

1815

• Napoleon is nog 100 dagen keizer, daarna wordt hij verslagen door o.a. Engeland, Pruisen en de Nederlanden in de Slag bij Waterloo 
• Napoleon wordt opnieuw verbannen, nu naar Sint Helena.

Ze de volgende gebeurtenissen in de juiste volgorde.

Marie-Antoinette onthoofd!

Napoleon grijpt de macht

Grondwet in Frankrijk

Franse revolutie

Aan de slag!

Maak de opdrachten 1 t/m 10 van 4.3