3.5.2 Conflicten tussen kapitaal en arbeid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Presentatieopdracht
-ismen

• Presentatie over -ismen (par 6 t/ 12)
• Presentatie online via Teams
• Groepen van 3 / 4 personen

Voor volgende week

• Maak groepen van 3 / 4
• Geef twee -ismen voorkeuren op
• Mail mij groep + -ismen voorkeuren
• Lees de uitleg in Teams  
• Vragen? Mail of chat

3.5 Conflicten tussen kapitaal en arbeid

Sociale wetgeving

Waar denk je aan bij het begrip 'vakbond?'

Hoe heette de eerste Nederlandse politieke partij?

1. Sociaal Democratische Bond (SDB)
2. Partij van de Arbeid (PvdA)
3. Sociaal Democratische Arbeiderspartij (SDAP)
4. Anti-Revolutionaire Partij (ARP)

Wat is een politieke partij?

Tweede Kamerverkiezingen -
17 maart 2021

Stem weetje 1

Aan de verkiezingen van 2021 doen 37 (!) politieke partijen mee

Stem weetje 2

Je stemt tijdens de verkiezingen op een persoon ('volksvertegenwoordiger') die hoort bij een politieke partij

Stem weetje 3

Vaak stemmen mensen op de nummer 1 van de partij (lijsttrekker).
Ook wordt er vaak op de eerste vrouw van een partij gestemd of op een bekend persoon. 

In de 19e eeuw mochten alleen mannen met genoeg geld stemmen!

Arme mensen mochten niet stemmen, vrouwen in het algemeen mochten helemaal niet stemmen!

De Anti-Revolutionaire Partij (ARP) is de eerste politieke van Nederland (1879)

Voordat er politieke partijen waren stemde je dus niet op een persoon van een politieke partij. Je stemde op een volksvertegenwoordiger. Deze had dus geen partij!

Wat is een politieke partij?

- Groep mensen (volksvertegenwoordigers) met dezelfde politieke ideeën (over bijv. onderwijs, belastingen, wetgeving)

- Stemmen (bijna altijd) hetzelfde op een wetsvoorstel 

Zijn er vragen over verkiezingen in de 19e eeuw of over de aankomende verkiezingen?

Regeringen in de 19e eeuw

- Politici vonden dat de overheid zich niet / zo min mogelijk moest bemoeien met de economie (Liberalisme)

- Inkomens verschillen zijn normaal: De samenleving lost dit zelf wel op (liefdadigheid).

- Regeringen moesten zich alleen bezighouden met de veiligheid en vrijheden van zijn bevolking (politie / leger, vrijheden van meningsuiting, drukpers, etc.)

Verandering: Eind 19e eeuw

Onder druk van de bevolking (stakingen/protesten), journalisten, maar ook fabriekseigenaren veranderde deze gedachten. Politici (Socialisten) gingen nieuwe wetten maken:

Er kwamen sociale wetten om de zwakkere van de samenleving te beschermen (kinderen, armen, werklozen, zieken, etc.)

Kun je één (huidige) sociale wet noemen?

Voorbeelden van sociale wetten

- Arbeidswet (1789):

- Kinderwetje van Van Houten (1784):

- Leerplichtwet (1901):

Kinderen tot 12 jr. mogen niet meer in de fabriek werken

Vrouwen en kinderen max. 11 uur per dag werken

Kinderen tot 12 jr. moeten veprlicht naar school

Kiesrecht wordt uitgebreid

In Europa strijdt men eind 20e eeuw voor algemeen kiesrecht. Het kiesrecht wordt steeds 'n beetje uitgebreid. Begin 20e eeuw heeft Nederland algemeen kiesrecht.(vanaf 18 jaar end ouder)

- 1917: Algemeen mannen kiesrecht

- 1919: Algemeen vrouwen kiesrecht

100 jaar algemeen kiesrecht

Kamervoorzitster Arib kwam in 2017 in het nieuws doordat zij het onterecht vond dat in datzelfde jaar 100 jaar algemeen kiesrecht werd gevierd. 

Waarom vond Arib het onterecht dat in 2017, 100 jaar Algemeen Kiesrecht werd gevierd?

In welk jaar zou volgens Arib 100 jaar kiesrecht moeten worden gevierd?

1. 2018
2. 2019
3. 2020
4. 2021

Huiswerk voor de volgende les

In de volgende les gaan wij ons voorbereiden op de presentatieopdracht. Je gaat in groepen van 3 of 4 een presentatie maken over één van de -ismen (paragraaf 6 t/m 12)


Maak een groep van 3/4 en geef twee -ismen op als voorkeur voor de presentatieopdracht