Leesvaardigheid

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Leesvaardigheid

Voorbereiding Centraal Examen Nederlands

Inleiding

In deze les leer je om op een meer theoretische manier te lezen. Dit helpt je bij het Centraal Examen. De theorie kan je bij het lezen en bij het luisteren toepassen.

Het doel is niet om de regels uit je hoofd te leren. Gebruik de theorie om teksten beter en sneller te begrijpen.

In deze les.....

1. Leesstrategieën
2. Schrijfdoelen en tekstsoorten
3. Publieksgerichtheid
4. Tekstindeling en -structuur
5. Alinea en tekstverbanden (met signaalwoorden)

1. Leesstrategieën

Bekijk de video met uitleg over leesstrategieën. 

Beantwoord vervolgens de vragen en ga dan verder naar het volgende onderdeel.

0

Als je een tekst gaat lezen tijdens je examen, lees je deze eerst....

1. kritisch
2. zoekend
3. globaal
4. oriënterend

Wat weet je over een tekst als je deze globaal hebt gelezen?

1. signaalwoorden
2. hoofdzaak
3. kernzinnen
4. argumenten

Welke strategie past het beste bij begrijpend lezen?

1. oriënterend
2. globaal
3. intensief
4. kritisch

1. Leesstrategieën

Tijdens je examen lees je de teksten eerst oriënterend, daarna globaal en ten slotte intensief.

2. Schrijfdoelen en tekstsoorten

Bekijk de video met uitleg. 

Beantwoord vervolgens de vragen en ga dan verder naar het volgende onderdeel.

Een nieuwsbericht over een aardbeving is een voorbeeld van een .......... tekst.

1. informerende
2. overtuigende
3. activerende
4. beschouwende

Een oproep om te doneren na een aardbeving is een voorbeeld van een .......... tekst.

1. informerende
2. overtuigende
3. activerende
4. beschouwende

In welke tekstsoort geeft de schrijver een eigen mening?

1. beschouwing
2. betoog
3. gedicht
4. nieuwsbericht

Waarom is het belangrijk om het doel van de schrijver te begrijpen?

1. Zodat je de tekst beter begrijpt.
2. Zodat je de opbouw van een tekst kan volgen.
3. Zodat je weet of je een mening of een feit leest.
4. Alle antwoorden zijn goed.

2. Schrijfdoelen en tekstsoorten

Informeren/uiteenzetten: bv. nieuwsberichten, lesstof, handleiding.

Beschouwen/opiniëren: géén eigen mening!

Overtuigen/betogen: overtuigen van eigen mening.

Activeren: bv. advertentie, folder, poster.

Amuseren: bv. kort verhaal, gedicht, roman 

Een combinatie van doelen in een tekst is mogelijk.

3. Publieksgerichtheid

Bekijk de video met uitleg. 

Beantwoord vervolgens de vragen en ga dan verder naar het volgende onderdeel.

Op welk publiek zijn deze flyers afgestemd?

1. Gezinnen die een actief dagje uit zoeken.
2. Jongeren die naar een festival willen gaan.
3. Gepensioneerden die een cultureel uitje zoeken.
4. Studenten die een stage zoeken.

Welke taal verwacht je in dit tijdschrift?

1. Formele taal
2. Informele taal

Welke taal verwacht je in dit tijdschrift?

1. Formele taal
2. Informele taal

3. Publieksgerichtheid

Je kan ontdekken voor wie een tekst is geschreven door te letten op: het onderwerp, de inhoud, taalgebruik, medium en de lay-out.

4. Tekstindeling en -structuur

Bekijk de video met uitleg. 

Beantwoord vervolgens de vragen en ga dan verder naar het volgende onderdeel.

Wat kan je van een inleiding verwachten?

1. Een samenvatting van de tekst.
2. De vraag of stelling die in de tekst behandeld wordt.
3. Meer informatie over de schrijver.
4. Alle antwoorden zijn goed.

Wat kan je van een slot verwachten?

1. Een samenvatting van de tekst.
2. De vraag of stelling die in de tekst behandeld wordt.
3. Meer informatie over de schrijver.
4. Alle antwoorden zijn goed.

Wat is een tekststructuur?

1. Is de opbouw van de alinea's in een tekst
2. Is een manier om een tekst in te delen.

Welke tekststructuur wordt hier gebruikt?

1. argumentatiestructuur
2. vraag-antwoordstructuur?
3. voor- en nadelenstructuur
4. aspectenstructuur

Welke tekststructuur herken je?

1. argumentatiestructuur
2. probleem/ oplossingsstructuur
3. verklaringsstructuur

4. Tekstindeling en -structuur

Iedere tekst heeft een inleiding, een middenstuk en een slot.

De functie van de drie tekstdelen hangt af van de structuren:

• Argumentatie
• Probleem - oplossing
• Verklaring
• Verleden - heden - toekomst
• Vraag - antwoord

5. Alinea en tekstverbanden

Bekijk de video met uitleg. 

Beantwoord vervolgens de vragen en ga dan verder naar het volgende onderdeel.

Wat is een signaalwoord

Wat zijn signaalwoorden?

1. Woorden die verbanden tussen zinnen leggen
2. Woorden die zelfstandig een betekenis hebben
3. Woorden die iets zeggen over het deelonderwerp
4. Woorden die extra informatie geven

Waarom is het belangrijk om signaalwoorden te herkennen?

1. Je begrijpt de opbouw van de tekst beter.
2. Je weet dan waar je bent gebleven met lezen.
3. Je weet dan welk antwoord goed is.
4. Alle antwoorden zijn goed.

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor voorbeeld?

1. toch
2. tenslotte
3. tegenover
4. zoals

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor een opsomming?

1. zoals
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor reden?

1. ten eerste
2. daarom
3. bijvoorbeeld
4. maar

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor tegenstelling?

1. zoals
2. daarnaast
3. echter
4. zo

5. Alinea en tekstverbanden

Een alinea is een reeks zinnen die over een deelonderwerp gaan. De eerste zin is vaan de kernzin.

Zinnen worden verbonden door signaalwoorden. Op de volgende dia's zie je een overzicht.

Signaalwoorden

Signaalwoorden

Slot

In deze les heb je veel theorie gehoord en gezien. Gebruik de kennis in de praktijk bij oefenexamens. Probeer ook eens teksten die je in je dagelijks leven tegenkomt op een nieuwe manier te lezen. Bijvoorbeeld: opdrachten, lesstof of een verslag.