Les 4.2 Buitenlandse bemoeienis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Opschudding in de Nederlanden

4.2 Buitenlandse bemoeienis

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen hoe de Lage Landen de Bourgondische Nederlanden  werden

Leervragen

• 1. Ik kan uitleggen op welke manieren de Bourgondiërs hun macht weten te vergroten in de 14e eeuw
• 2. Ik kan met drie voorbeelden uitleggen hoe Filips de Goede het particularisme in de Nederlandse gewesten tegen ging
• 3. Ik kan uitleggen hoe de Bourgondische tijd overgegaan is in de Habsburgse Nederlanden

De Nederlanden

• Nederland als één land bestond nog niet in de Middeleeuwen
  

• Er waren veel kleine gebieden, die bij elkaar 'De Nederlanden' heetten.

• In die gebieden was een heer de baas
• Onder controle van de Franse hertog van Bourgondië: Filips de Stoute. (1384)

De Nederlanden maakten deel uit van het Rooms-Duitse Rijk. De graven en hertogen in Nederland waren officieel leenmannen van de Duitse keizer, maar die had meestal niet meer veel macht over zijn leenmannen. In 1018 werden de legers van de Duitse keizer zelfs verslagen door te troepen van de graaf van Holland.

Nederland rond 1350

• Gewesten
• Privileges
• Eigen wetten en munten
• Géén staat

• Particularisatie

Bourgondisch 

Nederland 

• Particularisme vanuit gewesten.
  
• Het streven van de gewesten en steden in de Nederlanden om hun zelfstandigheden te behouden.

Dit is hem! Filips de Stoute van Bourgondië

• ('stout' in de zin van dapper / stoutmoedig)
• Door erfenissen, verovering, aankoop en huwelijkspolitiek vergroten de Bourgondiërs hun gebied behoorlijk.

Het hertogdom Bourgondië

• Kaart van het hertogdom Bourgondië en de bijbehorende gebieden in het sterfjaar van Filips de Stoute (1404)

Aantekeningen

Aantekeningen

Filips de Goede

• Wordt genoemd als de stichter van Nederland 
• Stelde familieleden aan in bisschoppen --> Gaf hem meer macht 
• Hij voerde veel veranderingen in, zodat het bestuur in de gewesten makkelijker zou worden

Wie waren de baas in de 14e eeuw?

• Hertog van Bourgondie 
• Hoe vergrootte zij hun grondgebied?
•    Erfenissen
•    Huwelijkspolitiek
•    Aankopen grond
•    Verovering

• Kaart van de Bourgondische gebieden in het sterfjaar van Filips de Goede (1467)

Nederlandse staatsvorming

• Hertogen van Bourgondie: 
• Oorzaak: Gewesten verschilde van elkaar --> Moeilijk te besturen 

• Gevolg:  Een centraal bestuur. 
• = Centralisatie 

Invloed particularisme 

• Drie manieren:

• Manier 1:  instellen van stadhouders. 
• -->  Zo bleef hij de controle houden

Invloed particularisme 

• Drie manieren:
• Manier 2: Statenvergadering.
• --> Eigen bestuur in gewest 

• Staten-Generaal samen 
• --> Kon het beleid bespreken

Invloed particularisme 

• Drie manieren:

• Manier 3: Brussel werd hoofdstad 
• Bestuurstaal wordt Frans 

Filips de Goede

(kleinzoon van...)

• Stadhouders (plaatsvervangers)
• Statenvergadering
• Staten-Generaal (1464)
• Bede 
• Hoofdstad Brussel en bestuurstaal Frans

Aantekeningen

Maria van Bourgondië 

(+/-1477)

• Nederlandse gewesten niet gelukkig met de centralisatie
• Opstanden
• Groot Privilege
• 1477 huwelijk met Maximiliaan I van Oostenrijk (Habsburg)
• Habsburgse Nederlanden

• Vrede onder Habsburg

Op welke manier wilde Filips de Goede het particularisme tegengaan?

1. Door mensen te doden die niet naar hem luisterden
2. Door stadshouders in te stellen
3. Door mensen geld te geven
4. Door zijn vijanden te beschermen

Nederland bestond uit verschillende..........

1. Provincies
2. Staten
3. Landen
4. Gewesten

Aantekeningen