6.3: De macht van vorsten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

6.3: De macht van vorsten

Deze les:

• Bespreken opdrachten 6.3
• afronden paragraaf 6.3: De machtige kerk
• 6.4: De macht van Vorsten
• aan de slag met opdrachten

Aan het einde van deze les:

... Kun je uitleggen hoe de Duitse vorsten bisschoppen kozen en hoe het kwam dat de paus hier een probleem mee kreeg.

... Kun je uitleggen waar de investituurstrijd over ging en hoe dit eindigde.

... Kun je uitleggen wat de begrippen: staatsvorming, centralisatie en derde stand inhielden.

... Kun je uitleggen hoe vorsten in Duitsland, Engeland en Frankrijk steeds machtiger werden.

Bespreken opdrachten 6.3

Afsluiting 6.3:

6.3: De macht van vorsten

• Hoe Duitse koningen minder machtig werden.
• Hoe Engelse, Franse en Bourgondische vorsten meer macht kregen.
• Hoe vorsten samenwerkten met de drie standen.

Strijd tussen kerk en staat, begin van staatsvorming en centralisatie.

Het Duitse Rijk:

• Koningen gekozen door vier hoge edelen en drie bisschoppen --> Keurvorsten.
• positie van hoge edelen was erfelijk, de positie van koning niet.
• na de dood van een bisschop koos de koning een nieuwe  -----> investituur

Investituurstrijd: 

• Koning koos een bisschop die hem trouw was, hierdoor waren ze trouwer aan de koning dan aan de paus.
• pausen waren tegen deze benoeming.
• In 1075 werd door de paus besloten dat alleen pausen bisschoppen mochten benoemen.

Investituurstrijd:

Strijd tussen kerk (paus) en staat (koning) over de benoeming van bisschoppen. Eindigde in 1122 met een overwinning voor de paus. 

De Duitse koning verloor hierdoor veel macht.

Engelse en Franse koningen:

• Verdienden veel met belastingen van steden en stadsrechten.
• nemen ambtenaren in dienst voor bestuur en rechtspraak.
• geld uitgeven aan een groot eigen leger, minder steun nodig van leenmannen.
• Koningen besturen het land als eenheid -->staatsvorming

Engelse en Franse koningen:

• Invoeren van wetten en koninklijke rechtbanken door het hele land.
• Besturen vanuit één centrale plek --> centralisatie

De drie standen? (vorige hoofdstuk)

De drie standen:

• Burgers betaalden belasting en voor stadsrechten.
• Burgers wilden inspraak, hun mening geven als er een besluit werd genomen.
• Burgers als derde stand  naast adel en geestelijkheid.
• vertegenwoordigers van de standen werden bijeen geroepen als een koning advies of geld nodig had.

Engeland: Parlement

Frankrijk en de Nederlanden:

Staten-Generaal 

aan de slag

lees de tekst van het werkblad en maak daarna de opdrachten.