4.3 Nederland bezet, keuzes in oorlog en bezetting, vijf jaar bezetting week 5


De Tweede Wereldoorlog 1939-1945
4.3 Nederland bezet
Keuzes in oorlog en bezetting, 
vijf jaar bezetting.
1 / 38
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 3

Cette leçon contient 38 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 60 min

Éléments de cette leçon


De Tweede Wereldoorlog 1939-1945
4.3 Nederland bezet
Keuzes in oorlog en bezetting, 
vijf jaar bezetting.

Slide 1 - Diapositive

Slide 2 - Diapositive

Leerdoelen
Aan het eind van deze les kun je herkennen en of uitleggen
-wat voorbeelden zijn van collaboratie, verzet en aanpassing 
-hoe het leven eruit zag tijdens de Duitse bezetting 
-waarom de Slag om Arnhem resulteerde in het ontstaan van de Hongerwinter

Slide 3 - Diapositive

Nederland bezet

Slide 4 - Diapositive


Nederland mobiliseert
november 1939




De Nederlandse regering hoopt dat, net als tijdens de Eerste Wereldoorlog,
Nederland neutraal zou blijven. 
Uiteindelijk wordt pas laat besloten om tóch te mobiliseren en gebruik te maken van de Hollandse Waterlinie.

Slide 5 - Diapositive


Duitsland valt aan
10 mei 1940



Op vrijdagmorgen, om 3.55, valt het Duitse leger het slecht bewapende Nederland aan. Op sommige plekken, zoals bij de Afsluitdijk en de Grebbelinie, wordt nog behoorlijk tegenstand geboden, maar tegen de Duitse Blitzkrieg is niets opgewassen.

Slide 6 - Diapositive


Regering wijkt uit naar Londen
13 mei 1940



Om niet in de handen van de Duitsers te vallen, wijkt een 
groot deel van de Nederlandse regering uit naar Engeland.
Vanuit Londen zal koningin Wilhelmina de Nederlanders motiveren 
om niet op te geven en tegen de bezetters te strijden.

Slide 7 - Diapositive


Bommen op Rotterdam
14 mei 1940



Hoewel de stad zich al heeft overgegeven, 
bombarderen de Duitsers Rotterdam tóch.
Het bombardement duurt maar een kwartier, maar de binnenstad is verwoest, en zal pas na de oorlog weer worden opgebouwd.

Slide 8 - Diapositive


Nederland capituleert
15 mei 1940



Na het bombardement op Rotterdam, en de Duitse dreiging om ook andere steden te bombaderen, kan Nederland niets anders dan zich overgeven.
In totaal komen in de meidagen van 1940 ongeveer 2200 mensen om het leven.

Slide 9 - Diapositive


Deel van Duitsland
29 mei 1940



Nederland wordt een deel van Duitsland: Reichskommissariat Niederlande
De Oostenrijker Arthur Seyss-Inquart wordt Reichskommisar. 



Slide 10 - Diapositive





De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), die collaboreerde met de Duitsers,
is de enige politieke organisatie die mag blijven bestaan.
De leider van de NSB, Anton Mussert, mag zich 'Leider van het Nederlandsche Volk' noemen, maar de Duitsers zijn uiteindelijk de baas.



Slide 11 - Diapositive


Gelijkschakeling
vanaf mei 1940



Elke burger, organisatie en vereniging moet zich houden aan de ideeën van de Nazi's en trouw zijn aan het Leidersbeginsel. Iedereen die dit niet doet, 
wordt ontslagen en of opgepakt.
Journalisten mochten alleen schrijven wat de Nazi's opdroegen (censuur).


Slide 12 - Diapositive


Gelijkschakeling
vanaf mei 1940



Elke burger, organisatie en vereniging moest zich houden aan de ideeën van de Nazi's en trouw zijn aan het Leidersbeginsel. Iedereen die dit niet deed, 
werd ontslagen en of opgepakt.
Journalisten mochten alleen schrijven wat de Nazi's opdroegen (censuur)


Slide 13 - Diapositive


De eerste bezettingsmaanden
mei 1940 - februari 1941



De Duitsers gedragen zich meestal keurig en de meeste Nederlanders 
pakken hun normale leven op en werken, passief of actief,
met de Duitsers samen: aanpassing. 
Nederlandse bedrijven kunnen goed geld verdienen aan de 'Duitse oorlog'...

Slide 14 - Diapositive



Behalve de NSB zijn er ook andere 
Nederlanders die actief tot samenwerking oproepen, zoals 
de Nederlandsche Unie.
Andere Nederlanders kiezen bewust om samen te werken, om te voorkomen dat hun positie 
wordt ingenomen door een NSB-er of Duitser.

Slide 15 - Diapositive


Februaristaking
februari 1941



De eerste grote verzetsactie tegen de Duitse bezetter in Nederland. Aanleiding waren de razzia's in Amsterdam, als reactie op de moord op een NSB-er.
De staking was het enige massale en openlijke protest tegen de Jodenvervolging in heel bezet Europa.

Slide 16 - Diapositive



Arbeidsinzet
mei 1943





Wat begon als vrijwillig werken in Duitsland, wordt in 1943 verplicht: alle mannen tussen 18 en 35 jaar moeten zich melden.
Uiteindelijk werken rond de 500.000 
Nederlanders in Duitsland.

Slide 17 - Diapositive



Vechten voor 
de vijand








De Nederlandse SS bestond uit ongeveer 7000 man.

Slide 18 - Diapositive


Onderduiken


Onderduiken om je te verbergen zodat je niet werd opgepakt door de politie of Duitsers. Dit waren niet alleen Joden, maar iedereen die het risico liep opgepakt te worden: studenten, mannen, verzetsstrijders enz. 

Op het hoogtepunt waren er alleen al in Nederland ruim 350.000 mensen ondergedoken


Slide 19 - Diapositive


Verzet



Wat is verzet?
Aanslagen plegen of illegale krantjes verspreiden? Onderduikers helpen? Je radio niet inleveren om naar Radio Oranje te luisteren?  Je fiets niet inleveren? Of naar rechts gaan als de Duitsers zeggen dat je naar links moet gaan?


Slide 20 - Diapositive




In totaal waren er rond de 45.000 Nederlanders die actief verzet pleegden. 
Maar dat konden ze niet doen zonder de hulp van honderduizenden anderen.
Verzet plegen was levensgevaarlijk: niet alleen voor jezelf, maar ook voor je omgeving.

Slide 21 - Diapositive








Om te voorkomen dat Joden worden opgepakt,
worden identiteitsbewijzen vervalst...

Slide 22 - Diapositive

Gevolgen van de Duitse bezetting voor de Nederlandse bevolking: 
-distributiebonnen voor voedsel, brandstof etc.
-avondklok
-kranten gecontroleerd
-steeds meer anti-Joodse maatregelen
-hongerwinter
-terreur
-dictatuur, geen rechtsstaat meer




Slide 23 - Diapositive


Slag om Arnhem
september 1944




De Geallieerden willen doorstoten tot het noordelijk deel van Nederland, 
om daar vandaan Duitsland binnen te vallen, maar ze vergissen zich in kracht van de Duitsers. Operatie Market Garden is mislukt bij Arnhem ('Brug te ver'). Het zuiden was bevrijd, het noorden nog niet. 

Slide 24 - Diapositive


Spoorwegstaking
september 1944 - mei 1945



Om de geallieerde opmars te helpen, roept Radio Oranje het spoorweg-personeel op om te gaan staken. Zo kunnen de Duitsers geen gebruik meer maken van het spoor voor hun oorlog. 
Het zorgt uiteindelijk ook voor voedsel- en brandstoftekorten...

Slide 25 - Diapositive


Hongerwinter
november 1944 - april 1945




Slide 26 - Diapositive




De Hongerwinter had een aantal oorzaken. Zo was er geen aanvoer van kolen meer mogelijk uit Limburg, omdat dit deel van Nederland al was bevrijd. Daarnaast zorgde de Spoorwegstaking ervoor dat er niets meer werd vervoerd én namen de Duitsers wraak door hoofdroutes naar West-Nederland te blokkeren



Slide 27 - Diapositive






Het systeem van de distributiebonnen, dat al in 1939 was ingevoerd,
werkt in de laatste fase van de oorlog niet meer: er wás gewoon niets meer



Slide 28 - Diapositive

Slide 29 - Diapositive


Duitse capitulatie
4 mei 1945



In Hotel De Wereld in Wageningen wordt op 5 mei onderhandeld 
over de onvoorwaardelijke overgave van de Duitse troepen in Nederland.
De Duitse troepen hebben zich overigens al op 4 mei overgegeven 
aan de geallieerden.







Slide 30 - Diapositive


De Bevrijding
mei 1945



De bevrijding wordt tegenwoordig gevierd op 5 mei, maar Nederland werd niet overal op 5 mei bevrijd: soms was het eerder, soms veel later, zoals op Texel. 
Dit eiland werd pas op 20 mei 1945 bevrijd.


Slide 31 - Diapositive





Hoewel het is verboden, is de reactie van Nederlanders op verraders, 
profiteurs en collaborateurs begrijpelijk.


Slide 32 - Diapositive

Leerdoelen
Aan het eind van deze les kun je herkennen en of uitleggen
-wat voorbeelden zijn van collaboratie, verzet en aanpassing 
-hoe het leven eruit zag tijdens de Duitse bezetting 
-waarom de Slag om Arnhem resulteerde in het ontstaan van de Hongerwinter

Slide 33 - Diapositive

In het door nazi-Duitsland bezette Europa kwamen onder de bevolking drie houdingen voor tegenover de nazi's. Welke drie houdingen zijn dit?
A
Opstand, verzet, collaboratie
B
Aanpassing, collaboratie, verzet
C
Aanpassing, opstand, verzet
D
Collaboratie, revolutie en opstand

Slide 34 - Quiz

Het helpen van een onderduiker is een vorm van .....
A
Verzet
B
Aanpassing
C
Collaboratie

Slide 35 - Quiz

Je zit voor de oorlog in de NSB en tijdens de oorlog krijg je een functie als burgemeester aangeboden. Je neemt dit aan.
A
Aanpassing
B
Collaboratie
C
Verzet

Slide 36 - Quiz

Je vader vraagt of je krantjes met het echte ongecensureerde nieuws rond wil brengen. Je doet dit.
A
Aanpassing
B
Collaboratie
C
Verzet

Slide 37 - Quiz

Het tekenen van de Ariërverklaring (= in je persoonsbewijs kwam te staan of je wel/niet ariër was). Een arier is volgens de rassenleer het superieure ras.
A
Verzet
B
Aanpassing
C
Collaboratie

Slide 38 - Quiz

Plus de leçons comme celle-ci