H5.2 Gedicht

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H5.2 Gedicht

Lesdoelen

- Je leert de stijlfiguren hyperbool, eufemisme en retorische vraag.

- Je herhaalt de stijlfiguren antithese, paradox, herhaling en paralellisme. 

Woord van de week

Te boek stellen

Start les. 

Stillezen 

Huiswerk

Boek 3: mindmap inleveren

online of op papier

Wat is beeldspraak?

Uitleg stijlmiddelen

Wat zijn stijlmiddelen en wanneer gebruik je die?

- manieren om je tekst kleurrijker te maken. 

Je gebruikt ze om je boodschap beter over te brengen; het wordt beter onthouden en maakt het krachtiger. Soms ontstaat daar ook humor door.

Stijlfiguren

Een stijlfiguur is een doelbewuste afwijking van de gebruikelijke zinsbouw of woordkeus. Met een stijlfiguur kun je je tekst/gedicht aantrekkelijker maken. Maar je moet zo'n stijlfiguur dan wel goed gebruiken.

Een stijlfiguur hoeft geen beeldspraak te bevatten. 

• 
  

Verschillende soorten stijlfiguren:

• Herhaling
• Antithese
• Paradox
• Paralellisme
• Opsomming
• Tegenstelling
• Hyperbool (overdrijving)
  
• Understatement
  
• Eufemisme
• Tautologie
• Pleonasme  
• Vooropplaatsing (prolepsis)
• Gelijk zinsverloop (paralellisme)
• Ironie
• Sarcasme
• Retorische vraag

Stijlfiguren 

1. Antithese: tegenstelling tussen woorden 

of zinnen. 

Zij steunen elkaar door dik en dun.

De brede en de smalle weg.  

Stijlfiguren 

2. Paradox: tegenstelling die je niet direct snapt (schijnbare tegenstelling) 

Hoe meer ik leer, hoe minder ik weet. 

Schrijven is schrappen. 

Stijlfiguren 

3. Herhaling: woorden of woordgroepen worden letterlijk herhaald. 

Geld, geld is het enige wat hem bezighoudt. 

Stijlfiguren 

4. parallellisme: herhaling van eenzelfde zinconstructie. 

Als hij slaapt, laat ik hem slapen

als hij eet, laat ik hem eten

als hij leest, praat ik hem niet

de oren van het hoofd 

Hyperbool

•  schrijver gebruikt bepaalde woorden, zodat ze versterkt of   verzwakt worden.
•  bij een hyperbool-> de werkelijkheid wordt overdreven
•  hyperbool heeft humoristisch effect
•  hyperbolen zijn vaak uitdrukkingen

Stijlfiguren: hyperbool

Als je overdrijft, gebruik je een hyperbool.

Je zegt: 'Hij barst van het geld';

je bedoelt: 'Hij is rijk'.

Wat zijn de hyperbolen?

1. Ik schaamde me dood toe hij dat zei.
2. Ik heb me kapot gelachen om die grap.
3. Ik sterf onderhand van de dorst.
4. Peter stikte van de lach.
5. Frits wordt gek van de jeuk.

Eufemisme

Een verzachtende uitdrukking-> niet spottend bedoeld is

• voorkomen dat een mededeling hard of onaangenaam overkomt
• bepaalde zaken fraaier over laten komen
• DUS: op een verzachtende manier of nette manier onder woorden brengen van iets wat niet zo prettig of netjes is

voorbeelden eufemisme

• Na een lange lijdensweg ging hij heen. 
  
• Volgens mij is er aan jou een steekje los! 
  
• De examinator heeft onzorgvuldig gehandeld. 
  
• Gisteren hebben we opa naar zijn laatste rustplaats gebracht.
  
• Zij werkt daar als interieurverzorgster.
  
• 'Hoe is het met uw stoelgang?', informeerde de dokter.
  
• De dierenarts heeft de hond laten inslapen. 
  
• De directie wil het personeelsbestand afslanken. 
  

een verschrikkelijke bende

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

lachten zich een breuk

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

met de tong uit de mond

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

Vannacht hebben onze buren ongewenst bezoek gehad.

__________________________

1. hyperbool
2. eufemisme

Stijlfiguren

5. Hyperbool: sterke overdrijving 

                                          --> Ik sta al eeuwen op je te wachten! 

6. Eufemisme: verzachtende uitdrukking

                                          --> Ik heb mijn huisdier laten inslapen. 

7. Retorische vraag: vraag waarop je geen antwoord verwacht omdat iedereen dat al weet

                                          --> Denk je dat dit grappig is? 

Retorische vraag: De bedoeling van de retorische vraag is niet een antwoord te krijgen, m.a.w. het is

in feite geen vraag, maar een nadrukkelijke mededeling in de vorm van een vraag.

• Leraar: "Je wilt toch later goed verdienen?"
  
• Ongeduldige reiziger: "Hebben ze hier weleens van op tijd rijden gehoord?"
  
• Hoe dom kun je zijn? 
  
• Dat begrijpt toch iedereen?
  

Huiswerk

5.2 opdracht

1-4, 10 en 12

Presentaties

Vrijdag:

Kimberly en Leontien

Tom, Nathan en Rutger