Decubitus

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Huid; decubitus

De huid

Tekst

Wat is decubitus

opperhuid:

lederhuid

onderhuis:

druk belemmering van de doorbloeding van het weefsel en daardoor sterft het af. O2 slagaders en CO2/afvalstoffen adersDruk en schuif kracht

Op welke plekken kan decubitus ontstaat?

achterhoofd, 

oren 

stuit 

enkels 

heupen 

wervelkolom

schouderbladen 

knieën

enkels 

druk en of schuif kracht bij botuitsteeksels

Uitwendige factoren  

1: Hygiëne

2: Vocht

3: Til- en heftechnieken

4: Kleding/schoeisel

5: Bewegingsbeperking

Inwendige factoren

1: Slechte voeding en BMI

2: Leeftijd

3: Lichaamstemperatuur

4: Dehydratie

5: Circulatiestoornissen

6: Incontinentie

7: Mentale toestand/psychische welbevinden

8: Infectie en onderliggend lijden

mmmmmm

Negatieve invloed

Uitwendige factoren: Factoren van buiten af en vaak goed te beïnvloeden

verkeerd gebruik van materiaal: sonde katheters, rolstoel, 

1: Hygiëne: slechter persoonlijke verzorging-->huid (afhankelijk van incontinentie materiaal)

2:Vocht: niet goed afdrogen, zweet (koorts) incontinentie (gevoeliger voor beschadigingen)

3: ADL hulp, verandering van positie, losse bevestigingsbanden, plooien in glijzijlen

4: knellen -->drukplekken Oedeem aan voeten en benen is bijvoorbeeld een oorzaak van knellen 

5: langdurig in de zelfde houding, bij spasticiteit (herhaling van druk en wrijf.. vaak dan wel op onverwachtse plekken)

Inwendige factoren: moeilijker te beïnvloeden en meer te maken met conditie en omstandigheden van e zorgvrager

PREVENTIEVE MAATREGELEN van groot belang

van groot belang

1: tekort aan calorieën en voedingsstoffen, verminderd de weerstand. --> niet zelf, pijn, braken, diarree, eenzijdig voedselkeuze, 

2: ouderen: dunner en stugger doorbloedingsstoornissen

3: koorts: transpiratie huid vochtig en week

Laag: haarvaten vernauwd. minder stofwisseling daardoor kwetsbaarder

4: uitdroging, huid kwetsbaarder--> letsel

5: slechte doorbloeding huid

6: huid aangetast

7: SOMS; adviezen niet (goed) uitvoeren, (pijn)klachten niet aangeven, niet goed of tijdelijk zelfstandig van houding veranderen

8: Alles staat in verbinding met elkaar: medicatie pijn reductie, slechte huid, DM hartfalen

Invloed op weefselintolerantie, hoe goed /snel herstel bij zuurstof te kort?

Uit hoeveel lagen bestaat de huid

1. 1
2. 2
3. 3

De huid kent 3 lagen.
Wat is de taak van de huid ?

1. bescherming tegen infecties
2. bescherming tegen uitdroging
3. regelen van temperatuur
4. alle bovenstaande antwoorden zijn goed

Wat is geen functie van de huid?

1. Het aanmaken van vitamine B.
2. Bescherming bieden.
3. Warmteregeling.
4. Functioneren als gevoelsorgaan.

Hoe herken je de eerste tekenen van decubitus?

1. Blaarvorming
2. Open wond
3. Niet wegdrukbare roodheid
4. Geel wondvocht

Decubitus wordt veroorzaakt door ..

1. zwaarlijvigheid
2. kou en warmte
3. door druk en schuifkrachten
4. door een slechte huid

Hoe kan decubitus worden voorkomen?

1. Dit kan niet worden voorkomen
2. druk en schuifkrachten zoveel mogelijk vermijden.
3. door goed te drogen
4. door veel groenten te eten.

niet wegdrukbare roodheid 

blaarvorming en ontvelling 

oppervlakkige decubitus 

diepe decubituswond

Graad 1

Graad 2 

Graad 3 

Graad 4 

1. categorie 1
2. categorie 2
3. categorie 3
4. categorie 4

Bij decubitus categorie 2 zie je een glimmende of droge oppervlakkige open wond. Het wondbed is rood, roze en er is geen kneuzing of wondbeslag (geel of zwart weefsel) aanwezig. Een deel van de lederhuid (dermis) is verdwenen. Ook een dichte blaar gevuld met vocht en/of bloed of een opengescheurde blaar zijn onderdeel van decubitus categorie 2.

1. categorie 1
2. categorie 2
3. categorie 3
4. categorie 4

Categorie 1: niet-wegdrukbare roodheid bij een intacte huid Een gezonde huid wordt wit als je erop drukt door de druk op de bloedvaten. Na het weghalen van de druk stroom het bloed weer door de bloedvaten en komt de kleur terug. Bij categorie 1 decubitus gebeurt dit niet door een beschadiging in de bloedvaten. Dit heet niet-wegdrukbare roodheid van de intacte huid. Dit gebied kan warmer of kouder zijn en heeft soms een zwelling of verharding. De plek kan pijnlijk zijn. Bij cliënten met een lichte huidskleur zie je de roodheid vaak duidelijk, bij een donkere huidskleur is dit lastiger. De huid toont dan paarsig of blauw, maar vaak kun je ook voelen dat de huid warm is.

1. categorie 1
2. categorie 2
3. categorie 3
4. categorie 4

Bij decubitus categorie 3 is een hele huidlaag (vet zichtbaar) verdwenen, waardoor je het onderhuidse vet ziet. De spieren, botten en pezen liggen niet bloot. De diepte is afhankelijk van de plaats van de wond. Plaatsen met geen tot weinig vetweefsel hebben een oppervlakkige wond. Zoals de neusbrug, de oren, het achterhoofd en de enkels. Op plaatsen met veel vetweefsel kan de wond juist veel dieper zijn. Zoals de billen. In de wond kan wondbeslag (geel of zwart weefsel), ondermijning of ondertunneling aanwezig zijn. Bij ondertunneling is er sprake van een gang(etje) onder de huid door. De wond is dan groter dan je kunt zien.

1. categorie 1
2. categorie 2
3. categorie 3
4. categorie 4

Soms is de huid zover beschadigd dat je bot, pezen of spieren ziet. Dit is decubitus categorie 4. Hoe diep de wond is, hangt af van de plaats van de wond. Meestal is de wond best diep. Bij decubitus categorie 4 kunnen verschillende kleuren weefsel voorkomen. Rood (nieuw weefsel), geel (beslag of droge pees), wit (bot of pees) en zwart (dood weefsel, necrose). Bot een spierweefsel is zichtbaar en voelbaar. Vaak zie je ook ondermijning of ondertunneling. Deze vorm van decubitus kan zich uitbreiden in de spieren, pezen en/of gewrichten. Hierdoor kunnen botontstekingen ontstaan en verlies van pees en/of spier. 

Wat is smetten?

Smetplekken 

(intertrigo)

Warmte

Vocht

Onvoldoende luchtstroom

Welke plekken?

. Letsel door incontinentie (IAD, incontinentie geassocieerde dermatitis) Huidletsel dat ontstaat door langdurig huidcontact met urine of ontlasting. Het effect van bijvoorbeeld urine en feces kan de huid verweken. Er ontstaat roodheid en de oppervlakkige huidlagen gaan stuk. Lees meer over letsel door incontinentie Onderscheid tussen decubitus en incontinentie dermatitis  Huidletsel dat ontstaat door druk of door incontinentie zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden. Dit geldt vooral voor letsel op de stuit. Als er huidletsel ontstaat door incontinentie, dan is dat gebied extra gevoelig voor het ontstaan van decubitus. Maar incontinentie zonder de combinatie met druk- en/of schuifkrachten veroorzaakt geen decubitus. 

Sleep de het juiste begrip naar de juiste foto.

Brandwond

Decubituswond

Smetwond

Hoe onderscheid je smetten van decubitus?

1. decubitus ontstaat door druk- en schuifkrachten, smetten door vocht bij huid op huidcontact
2. smetten is niet rood, decubitus wel
3. decubitus is niet rood, smetten wel
4. er is geen verschil

Is dit
decubitus of smet?

1. decubitus
2. Smet

Is dit decubitus
of smet

1. Decubitus
2. Smet