6.4 Sociaal-geografische kenmerken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

6v Zuidoost-Azië

6.4 & 6.5

Herhaling Domein Gebieden 

Stof 4v (3.3, 3.4, 3.6, 3.8, 3.11)

6.4 Sociaal-Geografische kenmerken

4V: 3.3 + 3.4

Lesdoel

• Absolute en relatieve ligging
• Demografische ontwikkeling 
• Culturele verscheidenheid
• Historisch-geografische kenmerken
• Invloed van kolonialisme op de ontwikkeling

Ligging

Absolute ligging

• tussen 27° NB en 10° ZB
  
• tussen 93° OL en 151° OL
  

Landen:

Myanmar, Thailand, Laos, Cambodja, Vietnam, Maleisië, Singapore, Indonesie, Brunei, Filipijnen, Oost-Timor

Relatieve ligging

Ingeklemd tussen:

• Westen: India
  
• Noorden: China
  
• Zuiden: Australië
  

Afbakening

Geen formele of functionele regio.

Waarom wel 1 gebied?

• geen dominante cultuur/onderscheiding van andere culturen
  
• Stootkussen India en China
  

Demografie

Demografie

± 600 miljoen mensen

• Dalende vruchtbaarheid, maar nog steeds bevolkingsgroei
  
• Opschuiving in demografisch transitiemodel door toegenomen welvaart
  

-> bevolkingsaantallen verschillen per land

-> Positie in transitiemodel verschilt per land

Verklaring?

Cultuur

Cultuur

Verschilt in: 

• etnische groepen
• talen
• religies
• sociale organisaties
• kunst 
• kleding
• architectuur
• muziek
• voedsel

Cultuur

Beïnvloedt door:

• Hindoeïsme (migranten)
  
• Boeddhisme (migranten)
  
• Islam (arabische kooplieden)
  
• Christendom (kolonialisme)
  
• Chinese migranten (koelies)
  
• verwestersing
  

Relatieve afstand

• fysisch-geografische kenmerken ZO-Azië vergroten relatieve afstand

-> minder uitwisseling cultuurelementen -> grote culturele diversiteit

• Culturele diversiteit vergroot relatieve afstanden
  

-> Kolonisatoren bepaalden de grenzen. Landen zijn multiculturele rijken. 

Cultuurverlies

-> Globalisering -> verwestersing/amerikanisering

• Acculturatie
  

Maar niet overal en even snel en intensief.

Waar wel? 

Regionale ongelijkheid

Regionale ongelijkheid

Kijkend naar BNP per hoofd / HDI:

allemaal zetten ze stappen, maar koplopers en achterblijvers

• Kopgroep: Singapore en Brunei
  
• Middengroepen: Thailand en Maleisië, Filipijnen en Indonesië
• Achterblijvers: Laos, Cambodja, Oost-Timor en Myanmar. 
• Viëtnam: nog in 3, maar onderweg naar 2

Historisch geografisch

Koloniale geschiedenis

1500-1800 handelskolonialisme (handelsposten langs kust)

na 1800 industrieel kolonialisme (gebied wordt bezet)

Exploitatiekolonies:

• leveren grondstoffen en goedkope arbeid
  
• Afzetgebied Europese industriele goederen -> koloniale infrastructuur
  

> Waarom ZO-Azië?

post-kolonialisme

Dekolonisatie na WOII

• Conflicten (vietnamoorlog, burgeroorlog Myanmar)
  
• Moeizame economische ontwikkeling
  

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 6

§4

Opdr. 1 t/m 4

6.5 Ontwikkeling

4V: 3.6 + 3.8 + 3.11

Lesdoel

• kolonialisme
• industrialisatie
• in de wereld

Kolonialisme

plantagelandbouw

• commercieel
  
• exportgeorienteerd
  
• kapitaalintensief en arbeidsextensief
  

Ingevoerd tijdens koloniale periode

tegenover zelfvoorzienende landbouw -> duale economie

Neokolonialisme

dekolonisatie, maar nog steeds afhankelijk van relaties met kolonist 

Centrum-periferie verhouding

• Oorzaak: ongelijke toegang tot hulpbronnen (kennis, krediet en recht)
  
• Gevolg: fragmentarische modernisering 
  

Industrialisatie

Globalisering

Afname relatieve afstanden door tijd-ruimte compressie -> Outsourcing

Footloose bedrijven verplaatsen zich naar de gebieden waar de comparatieve voordelen het grootst zijn. 

NIC's

Reactie Aziatische landen tegen ruilvoetverslechtering: importsubstitutie

-> Aziatische tijgers (Singapore, Taiwan, Zuid-Korea, Hongkong):

• importsubstitutie mislukte
  
• exportgeorienteerde industrialisatie lukte wel (Export Processing Zone's)
• Exportvalorisatie

-> Babytijgers volgden (Thailand, Maleisië, Indonesië, Filipijnen)

-> van lowtech naar hightech

-> Global shift

In de wereld

ZO-Azië op wereldschaal

• van periferie naar semiperiferie
• gunstige vooruitzichten gezondheid en onderwijs
• sterke verstedelijking
• migratie gericht op hoofdsteden. Ontstaan primate cities.
• daling percentage armen, absolute aantal nog hoog
• kwetsbaar voor economische crises

Trends

1. Deagrarisatie
   
2. Verstedelijking
   
3. Afnemende bevolkingsgroei
   
4. Afnemend analfabetisme
   
5. Toenemende koopkracht
   
6. Monetarisering
   
7. Liberalisering
   
8. Individualisering
   
9. Regionale ongelijkheid
   

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 6

§5

Opdr. 1 t/m 4