Thema 7, basisstof 5 en 6

• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Thema 7, basisstof 5 en 6

5 minuten opstarten
Zometeen komt uitleg basisstof 5, zorg ervoor dat je mee kan schrijven!

Wat gaan we vandaag doen?

Opstarten

Uitleg basisstof 5 en 6

Zelfstandig aan de slag

Afsluiting

Leerdoelen basisstof 5

•  Ik kan uitleggen wat de algemene afweer van de mens inhoudt
• Ik weet het verschil tussen antistoffen en antigenen
• Ik kan uitleggen wat specifieke afweer van de mens inhoudt
• Ik kan uitleggen hoe natuurlijke immuniteit ontstaat
• Ik kan het verschil tussen passieve en actieve immunisatie beschrijven

Afweer

• Je lichaam verdedigd zich tegen lichaamsvreemde stoffen
•  Bijvoorbeeld een infectie door schimmels, bacteriën of virussen

Algemene afweer

• De eerste linie van verdediging
• Niet specifiek
• Zo moeilijk mogelijk maken voor ziekteverwekkers
•  Een laag talg, Slijmvlies in luchtwegen, Maagsap met zoutzuur, Witte bloedcellen

Antistoffen

• Wel specifieke afweer
•  Op het oppervlakte van ziekteverwekkers bevinden zich antigenen
• Deze herkend je lichaam en maakt dan antistoffen 
• De antistoffen werken alleen op die ziekteverwekker

Natuurlijke immuniteit

• Als dit proces al een keer eerder is gebeurd, heeft je lichaam al de goede antistoffen klaarstaan
• Je bent er bij een volgende besmetting zo snel bij, dat je niet eens ziek wordt
• Je bent natuurlijk immuun geworden 

Kunstmatige immuniteit

• We kunnen dit natuurlijke proces een handje helpen, om te voorkomen of te verhelpen met:
• Vaccinaties
• Serums 

Actieve immunisatie

• Dit wordt gedaan met Vaccins
• Dode of verzwakte ziekteverwekkers
• Die hebben antigenen
• Je lichaam maakt antistoffen aan
• Er worden geheugencellen aangemaakt

Passieve immunisatie

• Dit wordt gedaan met  Sera
• Hier worden antistoffen ingespoten om iets direct onschadelijk te maken
• Na een hondsdolle beet of een gifslang
• Je maakt zelf geen antistoffen: Passief

Leerdoelen basisstof 6

•  Ik kan uitleggen wat de complicaties bij een transplantatie kunnen zijn
• Ik kan uitleggen wat een auto-immuunziekte is
• Ik kan van elk van de vier bloedgroepen welke antigenen er op de bloedcellen zitten, en welke antistoffen er in het bloed aanwezig zijn
• Ik kan uitleggen wat de resusfactor inhoudt, en hoe een resuskind kan ontstaan met hulp van de volgende termen: resusfactor, resuspositief, resusnegatief, antiresus, zwangerschap

Bloedtransfusie

• Bij een transplantatie  wordt er aangetast weefsel vervangen
• Je lichaam kan dit herkennen als lichaamsvreemde stoffen
• Door de antigenen die er op te vinden zijn
• Dan maakt je lichaam antistoffen ertegen

Auto-immuunziektes

• Bij een auto-immuunziekte herkend je lichaam zijn eigen eiwitten niet
• En maakt er dan antistoffen tegen
• Bij Reuma bijvoorbeeld

Bloedgroepen

• Er zijn twee verschillende bloedfactoren (antigenen) die voorkomen op rode bloedcellen
• Bloedfactor A
• Bloedfactor B
• Zo zijn er 4 bloedgroepen -->

Bloedgroepen

• Bloedgroep A maakt antistoffen voor bloedfactor B
• Bloedgroep B maakt antistoffen voor bloedfactor A
• 0 voor allebei
• AB voor geen
• Welke bloedgroepen willen geen bloedgroep A krijgen?
• Waarom?

Resusfactor

• Los van de bloedfactoren kan er ook een resusfactor op je bloedcellen aanwezig zijn
• Deze kunnen dus worden afgestoten door iemand die een antistof er voor maakt

Resusfactor

• Als iemand die resusnegatief zwanger wordt van een positief kind, maakt de moeder langzamerhand antistoffen aan
• Als het volgende kind ook resuspositief is, kan het fout gaan:

Zelfstandig aan de slag

Eerste 10 minuten in stilte zelfstandig

Tweede 10 minuten mag je overleggen
Bezig met de opdrachten van thema 7,  basisstof 1 t/m 6

Klaar? Schrijf de leerdoelen van basisstof 5 uit:

- Ik kan uitleggen wat de algemene afweer van de mens inhoudt

-Ik weet het verschil tussen antistoffen en antigenen

-Ik kan uitleggen wat specifieke afweer van de mens inhoudt

-Ik kan uitleggen hoe natuurlijke immuniteit ontstaat

-Ik kan het verschil tussen passieve en actieve immunisatie beschrijven