2.1 Het communisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Communisme

paragraaf 2.1

Leerdoelen

• Je kunt de belangrijkste ideeën van Karl Marx uitleggen.
  
• Je kunt enkele indirecte oorzaken noemen van de Russische Revolutie.
  
• Je kunt een beschrijving geven van het verloop van de Russische   Revolutie.

Vorig jaar heb je geleerd over politiek-maatschappelijke stromingen. Wat weet je nog over het socialisme?

weet je al iets over het communisme?

De klassenmaatschappij

Door de industrialisatie in de 19e eeuw was een klassenmaatschappij ontstaan.

• Onderaan had je de arbeidersklasse, het proletariaat. Arbeiders bezaten het productiemiddel arbeid en waren zeer arm en werden uitgebuit
• Bovenaan stonden de rijke fabriekseigenaren, de bourgeoisie. De bourgeoisie bezat de productiemiddelen kapitaal en natuur ( fabrieken en grondstoffen)

Communisme

• Er was veel kritiek op deze ongelijkheid. Een van die critici
   was Karl Marx. 
• Hij voorspelde dat deze ongelijkheid alleen maar toe zou
   nemen: de klassenstrijd. 
• Volgens hem zou er altijd strijd bestaan totdat alle arbeiders
    besluiten in opstand te komen en al het kapitaal en bezit zouden afschaffen. 
• Het idee dat er een gewelddadige revolutie zou moeten komen om de bourgeoisie af te   zetten heet het communisme.

--> Rusland wordt het eerste communistische land.

Kenmerken communisme

• Geen democratie: er is 1 communistische partij
• Vervolging van politieke tegenstanders
• Gebruik van propaganda en censuur
• Geen privébezit: productiemiddelen zijn in handen van de staat en iedereen is in theorie gelijk
• Geen vrijemarkteconomie maar een planeconomie
• Internationale beweging (geen nationalisme)--> Wereldrevolutie 
• 
  

--> leent zich voor totalitarisme 

Noem minimaal 2 overeenkomsten tussen het Rusland uit 2022 en Rusland begin 20e eeuw

Noem minimaal 1 verschil tussen het Rusland uit 2022 en Rusland begin 20e eeuw

Communisme

paragraaf 2.1

Rusland voor 1917

• Politiek
   Rusland was een autocratie en werd bestuurd door alleenheersers, de tsaren samen met de adel en de  geheime dienst . Er waren regelmatig hongeropstanden en demonstraties.
  Rusland was slecht voorbereid op WOI en had een oorlog tegen Japan verloren. 
• Sociaaleconomisch
   Rusland was een agrarische samenleving met weinig industrie waar boeren en arbeiders   enorm arm waren. Er was nauwelijks een arbeidersproletariaat.

De Russische revolutie(s)

In 1917 begonnen burgers met stakingen en demonstraties. Dit bestond uit 3 fases.

1. Februarirevolutie
   De laatste tsaar, Nicolaas II, trad af door de vele demonstraties van soldaten en burgers
   
2. Oktoberrevolutie
   
3. Burgeroorlog

Oktoberrevolutie

De invloed van de bolsjewieken groeide, onder leiding van
Vladimir Lenin. 

Zij stelden een aantal eisen:

• alle grond in Rusland moet naar de boeren
• alle fabrieken in Rusland komen in handen van de arbeiders
• er moet een vredesakkoord komen met Duitsland
• het land moest bestuurd gaan worden door sovjets: arbeidersraden

Eind oktober wist Lenin met een staatsgreep de macht te grijpen.

Burgeroorlog

Heel veel Russen waren het helemaal niet eens met de radicale bolsjewieken. 

Hierdoor brak er een burgeroorlog uit tussen 

• Het Rode Leger: de bolsjewieken
• Het Witte leger: de tegenstanders van het communisme

In 1922 werd het Witte Leger verslagen en werd de Sovjet-Unie gesticht: een communistische eenpartijstaat. 

Opdracht

Zoek op wat de volgende begrippen betekenen. 

• Socialisme
  
• Sociaaldemocratie
• Communisme
  
• Marxisme
  
• Proletariaat
  
• Bourgeoisie
  
• Bolsjewieken

Zorg dat je voor elk begrip in ongeveer 2 zinnen kan uitleggen wat het betekent, in begrijpelijk Nederlands. Met andere woorden, je (hypothetische) broertje of zusje van 11 moet het ook kunnen begrijpen! 15 minuten de tijd voor.

socialisme

communisme

sociaaldemocratie

In welk jaar trok Rusland zich terug uit de Eerste Wereldoorlog?

1. 1914
2. 1917
3. 1900
4. 1918

Waarom neemt Rusland vanaf 1917 niet langer deel aan de Eerste Wereldoorlog?

1. Onbeperkte duikbotenoorlog
2. Onderschept telegram
3. Ruzie met Duitsland
4. Russische Revolutie

In 1917 werd Rusland.....

1. Kapitalistisch
2. Democratisch
3. Communistisch
4. Socialistisch

Welke Tsaar werd afgezet en later ook door de communisten omgebracht?

1. Tsaar Nicolaas II
2. Tsaar Vladimir III
3. Prinses Sisi
4. Tsaar Ferdinand I

Noem een oorzaak van de Russische Revolutie.

1. De ongelijke behandeling van de 3e stand
2. Afschaffing van de lijfeigenschap
3. Het privéleven van Lenin
4. Het moeten leven in de mir

Welke oorzaken van de Russische Revolutie heb je geleerd?

1. Absolutistisch bestuur
2. Onvrede derde stand
3. Doema geen macht
4. Onvrede bojaren (adel)

Wat is het verschil tussen de februarirevolutie (F) en de oktoberrevolutie (O) ?

1. F: staatsgreep en O: massa-opstand
2. F. muiterij en O opstand
3. F: massa-opstand, en O staatsgreep
4. F. Opstand en O muiterij.

VREDE VAN BREST-LITOSVK -1917

De oorlog tegen Duitsland aan het oostfront kostte de                                       veel tijd, geld en manschappen.  

                                 was van mening dat een vrede met Duitsland de grootste prioriteit was voordat hij zich kon 

richten op het vormen van een                                staat. Duitsland stemde met de vrede in. 

Het verdrag kostte Rusland veel land en geld.

Ruslands voormalige                               Engeland, Frankrijk en de Verenigde Staten waren niet blij met de vrede 

tussen de twee landen. De vrede betekende het einde van de                            en nu kon Duitsland zich volledig richten op het westfront in België en Frankrijk.

Bolsjewieken

Tsaristen

Ottomanen

communistische

bondgenoten

democratische

Stalin

Lenin

Tsaar Nicolai

wapenwedloop

tweefrontenoorlog

vijanden

eerste wereldoorlog

Fortnite

Otto von Bismarck

Wie is dit?

1. Lenin
2. Sultan Mehmet
3. Keizer Wilhelm II
4. Tsaar Nicolaas II

De Russische kerk (orthodoxe kerk)

De Russische tsaar 

Lenin

Kapitalist

Wat is het verschil tussen de februarirevolutie (F) en de oktoberrevolutie (O) ?

1. F: staatsgreep en O: massa-opstand
2. F. muiterij en O opstand
3. F: massa-opstand, en O staatsgreep
4. F. Opstand en O muiterij.