H8 Geluid P1+2

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

H8 Geluid

Geluid

Leerdoelen paragraaf 1

• Je kunt voorbeelden geven van geluidsbronnen
• Je kunt uitleggen hoe het geluid van een luidspreker zich verspreidt tot je oren het geluid horen.
• Je kunt uitleggen wat een tussenstof is.
• Je kunt de geluidssnelheid in lucht noemen.
•  Je kunt berekeningen maken met de geluidssnelheid in lucht.

8.1  Geluid maken en horen

Wat is geluid?

Wat is geluid?

• Geluid ontstaat door trillingen
  

• elke geluidsbron heeft een onderdeel dat trilt
  

• Alles wat geluid maakt is een geluidsbron 

Geluidsbronnen

• Geluid ontstaat als een geluidsbron trillingen veroorzaakt        
• Bij je stem trillen je stembanden                  
  
• Bij een speaker trilt de conus
  
• Bij een gitaar trillen de snaren
  

Geluidsgolven

Van de Bron tot je oor!

• Geluid verplaatst door een tussenstof: lucht, maar ook vloeistoffen (water) en vaste stoffen (metaal, hout en steen).
  
• Geluid heeft tijd nodig om zich door een stof te verplaatsen. Denk hierbij aan onweer, Je ziet eerst de flits en even later hoor je het geluid.                                                                                            Dit heet geluidssnelheid: 340 m/s (meter per seconden)                                                                ( = 1225 km/h)

Koppel de woorden die bij elkaar passen.

Mens

Luidspreker

Lucht

Microfoon

Water

Geluidsbron

Geluidsbron

Tussenstof

Tussenstof

Ontvanger

Ontvanger

Rekenen met de geluidsnelheid

De snelheid van het geluid reken je uit door:

afstand   =   snelheid   x   tijd

De geluidsnelheid in lucht bij ongeveer 20 ˚C = 340 m/s

Iedere seconde legt het geluid dus 340 m af. 

Rekenen met geluidssnelheid

Femke maakt een wandeling. Ze ziet in de verte bliksem inslaan. Na 3 seconden hoort ze de donder. Hoe groot is de afstand van Femke tot de blikseminslag?   

Uitwerking

v = 343 m/s

t = 3 s

s = ?

s = v x t

   = 343 x 3 = 1029

s = 1029 m

Als geluidtrilling het oor bereiken, gaat het trommelvlies ook trillen. 

• Het trommelvlies beweegt naar buiten als de luchtdruk bij A lager wordt.
• Het trommelvlies beweegt weer naar binnen als de luchtdruk hoger wordt.

Op deze manier trilt het trommelvlies mee met de trillingen in de lucht. Zintuigen nemen deze bewegingen over en sturen dit door naar de hersenen. 

Opgaven maken

Hoofdstuk 8

Paragraaf 1

H6 Geluid  -  les 2

Wat is geluid?

• Geluid ontstaat door trillingen
  

• elke geluidsbron heeft een onderdeel dat trilt
  

• Alles wat geluid maakt is een geluidsbron 

Geluidsbronnen

• Geluid ontstaat als een geluidsbron trillingen veroorzaakt        
• Bij je stem trillen je stembanden                  
  
• Bij een speaker trilt de conus
  
• Bij een gitaar trillen de snaren
  

Geluidsgolven

verandering in luchtdruk

Van de Bron tot je oor!

• Geluid verplaatst door een tussenstof: lucht, maar ook vloeistoffen (water) en vaste stoffen (metaal, hout en steen).
  
• Geluid heeft tijd nodig om zich door een stof te verplaatsen. Denk hierbij aan onweer, Je ziet eerst de flits en even later hoor je het geluid.                                                                                            Dit heet geluidssnelheid: 340 m/s (meter per seconden)                                                                ( = 1225 km/h)

Paragraaf 2

Toonhoogte

en

frequentie

Leerdoelen Paragraaf 2

• Je kunt uitleggen waarvan de hoogte van de toon van een snaar afhangt.
• Je kunt uitleggen waarvoor een stemvork gebruikt wordt.
• Je kunt uitleggen wat de frequenties van een trilling is en in welke eenheid deze gemeten wordt
• Je kunt uitleggen waarvoor je een oscilloscoop gebruikt
• Je weet tussen welke frequenties je geluid kunt horen op jonge leeftijd.

Snaarinstrumenten

De hoogte van een toon hangt af van drie dingen: 

• Dikte van de snaar
• De lengte van de snaar
• Hoe strak de snaar staat aangespannen.

Deze drie component geven een bepaald instrument een bepaalde toonhoogte. 

Een Cello klinkt bijvoorbeeld veel dieper dan de Viool

Toonhoogte en frequentie

Je zegt wel eens dat iets een piep geluid maakt, dit betekend dat het een hoge toon geeft.

Als iets een brom geluid maakt, betekend dit dat het apparaat een lage toon geeft. 

Een lage toon heeft weinig golfjes, die langzaam door de lucht bewegen en een Hoge toon heeft veel golfjes die heel snel door de lucht bewegen. 

Frequentie

•  Aantal                                 trillingen per seconde

 

• Frequentie wordt gemeten in Hertz (Hz).

Frequentie: ... zie slide

Stemvork: 

Als je een stemvork aanslaat, beginnen de bennen te trillen, ze bewegen dan elke seconden steeds even vaak heen en weer. 

Als de frequentie 128 Hz is, bewegen de benen van de stemvork 128 keer per seconden. Hoe hoger de frequentie hoe hoger de toon is die je hoort. 

Stemvork

• Een stemvork geeft altijd dezelfde toon.
  
  
• De stemvorm staat soms op een klankkast.
  
  
• Door een klankkast wordt het geluid harder.

Geluid wordt zichtbaar met oscilloscoop

Het frequentiebereik van het menselijk gehoor

ligt tussen de 20 en 20.000 Hz

Ultrasoon geluid

Alles boven de 20.000 Hz

Ga aan de slag!

Alle opgaven 6.2

Koppel de woorden die bij elkaar passen.

Mens

Luidspreker

Lucht

Microfoon

Water

Geluidsbron

Geluidsbron

Tussenstof

Tussenstof

Ontvanger

Ontvanger

Wat is geluid?

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Rekenen met geluidssnelheid

Femke maakt een wandeling. Ze ziet in de verte bliksem inslaan. Na 3 seconden hoort ze de donder. Hoe groot is de afstand van Femke tot de blikseminslag?   

Uitwerking

v = 343 m/s

t = 3 s

s = ?

s = v x t

   = 343 x 3 = 1029

s = 1029 m