Par 3 (2) Verzet van de stedelijke burgerij leidt tot het ontstaan van de Republiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

HC Steden en burgers in de Lage Landen 
1050-1700

Paragraaf 3:

Verzet van de stedelijke burgerij leidt tot ontstaan van de Republiek.

Leerdoelen paragraaf 3:

1. Je kunt uitleggen hoe de Nederlanden tot het Habsburgse Rijk gaan behoren. 

2. Je kunt voorbeelden noemen van de onenigheid tussen de Habsburgse vorsten en de Nederlandse steden.

3. Je kunt uitleggen hoe de Opstand begint in de Nederlanden.

4. Je kunt uitleggen hoe de Opstand verliep voor de Nederlanden.

5. Je kunt de gevolgen van de Opstand benoemen.

6. Je kunt uitleggen hoe de Republiek zich ontwikkelde tot een handelsgrootmacht.

Kenmerkende Aspecten:

14: De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.

17: Begin van staatsvorming en centralisatie.

21: De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

22: Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

   Gevolgen van de Opstand

1. Amsterdam neemt de rol van Antwerpen over:

• 1585: Val van Antwerpen + afsluiting Schelde
• Verlies functie stapelmarkt
• Handelaren + kapitaalkrachtige inwoners vertrekken.
• m.n. Amsterdam profiteert van ervaring, kennis + netwerk van de nieuwkomers.

   Gevolgen van de Opstand

2. De Noordelijke gewesten stichten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

Fase 1:
De noordelijke gewesten sluiten de Unie van Utrecht

Fase 2: 

Filips II verklaart Willem van Oranje vogelvrij (1580)

Fase 3:

Plakkaat van Verlatinghe: Filips II wordt afgezet (1581)

Fase 4:

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ontstaat (1588)

Fase 5:

Republiek bestaat, pas in 1648 erkend

   Gevolgen van de Opstand

2. De Noordelijke gewesten stichten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

Fase 1:
De noordelijke gewesten sluiten de Unie van Utrecht

Unie van Utrecht

Unie van Atrecht

Verbond van noordelijke gewesten + zuidelijke steden tegen Parma

Verbond van 3 Waalse gewesten met Spanje

Wilhelmus

Breuk tussen vorst en opstandige gewesten compleet...

   Gevolgen van de Opstand

2. De Noordelijke gewesten stichten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

Fase 1:
De noordelijke gewesten sluiten de Unie van Utrecht

Fase 2: 

Filips II verklaart Willem van Oranje vogelvrij (1580)

Vogelvrijverklaring

Iemand die vogelvrij is, mag gedood worden zonder consequenties.

   Gevolgen van de Opstand

2. De Noordelijke gewesten stichten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

Fase 1:
De noordelijke gewesten sluiten de Unie van Utrecht

Fase 3:

Plakkaat van Verlatinghe: Filips II wordt afgezet (1581)

Plakkaat van Verlatinghe

Filips II is officieel afgezet als koning van de Nederlanden. 

De gewesten hadden dit recht omdat hun vorst zich als tiran gedroeg.

Tot dan toe:

• Niet tegen de koning gericht, maar tegen diens raadgevers >> tijdsgeest: Droit Divin. Opstand was niet geoorloofd. 

Scheiding tussen opstandige gewesten + gewesten die Filips II als vorst bleven erkennen = definitief

   Gevolgen van de Opstand

2. De Noordelijke gewesten stichten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

Fase 1:
De noordelijke gewesten sluiten de Unie van Utrecht

Fase 4:

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ontstaat (1588)

Zoektocht naar nieuwe vorst...
Kandidaten: Engelse koningin + Franse hertog van Anjou (bijna gelukt >> maar wilde teveel macht)

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Land zonder vorst. 

Bestuur: Gewestelijke Staten  + Staten-Generaal

Stadhouder + Raadpensionaris

Macht bij regenten (leden uit rijke koopmansfamilies)

1621: Oorlog hervat
Steden herovert >> generaliteitslanden

Conflict tussen stadhouder Maurits en raadpensionaris van Oldenbarnevelt

   Gevolgen van de Opstand

2. De Noordelijke gewesten stichten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

Fase 1:
De noordelijke gewesten sluiten de Unie van Utrecht

Fase 5:

Republiek bestaat, pas in 1648 erkend

Tot 1609 gevechten o.l.v. Stadhouder

1609: Twaalfjarig Bestand 
(wapenstilstand)

1619

1621: Oorlog hervat
Steden herovert >> generaliteitslanden

Conflict tussen stadhouder Maurits en raadpensionaris van Oldenbarnevelt

   Gevolgen van de Opstand

2. De Noordelijke gewesten stichten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden:

Fase 1:
De noordelijke gewesten sluiten de Unie van Utrecht

Fase 5:

Republiek bestaat, pas in 1648 erkend

Tot 1609 gevechten o.l.v. Stadhouder

1609: Twaalfjarig Bestand 
(wapenstilstand)

1648: Vrede van Münster >> erkenning van de Republiek als onafhankelijke staat.

1619

Aan het werk

Basisvragen (blz. 66): 20 t/m 27

Korte opdrachten (W37 - blz. 59): 7 t/m 9

W-opdrachten (blz. 50+): W6 t/m W17 + W30+W33