Les 4: Werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Werkwoordspelling

Wat heb je in de vorige les(sen) geleerd?

Vertel hier iets over

Wat ga je doen in deze les?

- Je bekijkt twee video's over werkwoordspelling

- Je oefent met verschillende soorten werkwoorden; ook werkwoorden die helemaal niet bestaan!

Leerdoelen

- Ik weet wat een persoonsvorm is en kan deze opzoeken in de zin.

- Ik kan (lastige) werkwoorden herkennen in de zin en op de juiste manier vervoegen.

Wat weet je nog over werkwoorden? Schrijf op wat er in je opkomt.

In de startles heb je gelezen waarom goed spellen belangrijk is. Wat weet je hier nog over?

Sterke werkwoorden

Sterke werkwoorden zijn zó sterk dat ze de klank in de verleden tijd kunnen veranderen. 

Daarom noemen we ze ook wel andere-klank woorden

Je schrijft ze zoals je ze hoort

Voorbeeld

Peter vecht met zijn broertje

Vechten is een sterk werkwoord en verandert van klank

Peter vocht met zijn broertje

Piet loopt naar huis toe

Lopen is een sterk werkwoord en verandert van klank

Piet liep naar huis toe

Is het werkwoord sterk (klankveranderend) of is het zwak (klankvast?) Sleep naar het goede kaartje!

Sterk werkwoord

(andere-klank)

Zwak werkwoord 

(zelfde klank)

wandelen

vinden

lopen

schieten

verven

vliegen

spreken - Hij ...... de hele dag over de wedstrijd (vt)

pas op! schrijf zonder hoofdletter!

vliegen - De vliegtuigen ........ rakelings langs elkaar (vt)

pas op! schrijf zonder hoofdletter!

springen- de kinderen ...... van het muurtje af (vt)

pas op! schrijf zonder hoofdletter!

nadenken - Ik ...... na over hoe ik deze som moest oplossen (vt)

pas op! schrijf zonder hoofdletter!

gelden- In Duitsland ...... andere regels (vt)

pas op! schrijf zonder hoofdletter!

Je hebt net de video bekeken. Kun je een korte samenvatting geven?

Soorten werkwoorden

- Persoonsvorm: 

Op de eerste dag van school is er nog niet zoveel gebeurd.

- Infinitief: 

Heb je vanmorgen de groep vogels zien vliegen?

- Voltooid deelwoord: 

Op de eerste dag van school is er nog niet zoveel gebeurd.

De belangrijkste vraag

Om te weten hoe je een werkwoord goed spelt, moet je altijd eerst een belangrijke vraag stellen aan jezelf. Namelijk:

Heb ik te maken met een persoonsvorm???

Hoe herken je de pv?

De pv past zich aan het onderwerp aan:

Ik neem een ijsje.

Neem jij een ijsje?

Hij neemT een ijsje.

Wij nemEN een ijsje.

Hoe herken je de pv?

De pv verandert van tijd:             

                              

Ik neem een ijsje.                                 Ik smul ervan.

Ik nam een ijsje.                                    Ik smulde ervan.

Sterk werkwoord, want                      Zwak werkwoord, want

het verandert van klank.                     het verandert niet van
                                                                   klank.

Waarom wil je weten of je te maken hebt met een persoonsvorm?

Deze vraag is heel belangrijk. Kijk maar:

Hier is vorige week een ongeluk gebeur... Het is een gevaarlijk kruispunt. Best kans dat er nog een ongeluk gebeur.. 

Hier is vorige week een ongeluk gebeurD (voltooid deelwoord) Het is een gevaarlijk kruispunt. Best kans dat er nog een ongeluk gebeurT (persoonsvorm) 

Het soort werkwoord in de zin bepaalt dus of je 'gebeurt' of 'gebeurd' schrijft.

Wanneer wordt het moeilijk?

1 Sommige zinnen bevatten werkwoorden die zowel met een -d of -t kunnen worden geschreven.

Het gebeurt weleens dat een haas wordt aangereden.

2 Sommige zinnen zijn samengesteld en bevatten twee persoonsvormen.

Het gebeurt weleens dat een haas wordt aangereden.

Hij ... (beloven)dat het helemaal goed komt met spelling.

1. Beloofd
2. Belooft

Hij heeft ... (beloven) dat het helemaal goed komt met spelling.

1. Beloofd
2. Belooft

De docent ... (beoordelen) de leestoetsen.

1. Beoordeelt
2. Beoordeeld

De docent heeft gisteren de leestoetsen ... (beoordelen).

1. Beoordeelt
2. Beoordeeld

Sjaan (verhuizen) morgen en Job is gisteren (verhuizen).

1. Sjaan verhuisT en Job is verhuisT
2. Sjaan verhuisD en Job is verhuisD
3. Sjaan verhuisT en Job is verhuisD

Welke vorm is juist geschreven?

1. hij bediend
2. hij bedient

Hij (branden) zich aan het vuur.

1. brant
2. brand
3. brandt
4. brande

Dat huis (vinden) ik mooi.

1. vindt
2. vind
3. vint

(Verbinden) jij die wond zelf?

1. verbind
2. verbindt
3. verbint

Hij (verbeelden) zich van alles.

1. verbeeld
2. verbeeldt
3. verbeelt

(Worden) je buurman snel boos?

1. Wordt
2. word

Dat boek wemel… van de fouten (wemelen).

1. wemeldt
2. wemeld
3. wemelt

Niet bestaande werkwoorden?

Probeer maar eens...

Hij (pieren) zijn agenda in de tas.

Zullen we morgen naar de bioscoop (stakken)?

Ik (spangen) morgen mijn tas in.

Wat is je opgevallen aan het vervoegen van de niet bestaande werkwoorden?

Verdiepingsopdracht

Op de volgende slide staat een sleepvraag.

Werk als dat lukt met z'n tweeën. Geef van de  alle werkwoordsvormen aan of ze:

• altijd een persoonsvorm zijn (groep 1)

• soms wel, en soms geen persoonsvorm zijn (groep 2)

• nooit een persoonsvorm zijn (groep 3) of

• eenvoudigweg niet in deze vorm bestaan (groep 4)

Altijd

een PV

Soms wel,

soms geen

PV

Nooit een

PV

Bestaat niet

in deze

vorm

gebeurde

ontdekt

beschadigd

beantwoorde

gebeurdt

gebeurt

sliep

ontwikkeld

ondertekendt

beantwoord

opgewonden

kostte

Maak correcte zinnen met de werkwoordsvormen uit de groepen 1, 2 en 3. Met de werkwoorden uit groep 2 maak je steeds twee zinnen: een zin met de werkwoordsvorm als persoonsvorm en een zin waarbij de werkwoordsvorm geen persoonsvorm is

Vul de zinnen in op de volgende slide:

Noteer hier alle zinnen

Leerdoelen

- Ik weet wat een persoonsvorm is en kan deze opzoeken in de zin.

- Ik kan (lastige) werkwoorden herkennen in de zin en op de juiste manier vervoegen.

Ben je tevreden over het behalen van de leerdoelen?

😒🙁😐🙂😃

Wat ging er goed?
Wat kan er nog beter?

Wat is voor jou het belangrijkste of opvallendste wat je hebt geleerd deze les?

En nu verder...

Heb je nog tijd over?

--> kies dan nog een onderdeel uit de keuzekaart

--> stel je vragen aan de docent