herhalen H criminaliteit mavo 3

• maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

herhalen hoofdstuk 8

CRIMINALITEIT

wat moet je weten?

wat is criminaliteit?

Wat is criminaliteit?

Alles wat door de wet strafbaar is gesteld

Wetten of rechtsregels zijn geschreven regels

Fatsoensnormen zijn ongeschreven regels

wat is criminaliteit

gedrag wat volgens de wet strafbaar is

als je de wet overtreedt pleeg je een

strafbaar feit of  delict

soorten criminaliteit

 misdrijf 

straf:  max. levenslang

strafblad

medeplichtig: ook strafbaar  

soorten criminaliteit

overtreding, 

straf max. 1 jaar huis van bewaring, dat noemen we hechtenis.

 

veelvoorkomende criminaliteit

winkeldiefstal, zakkenrollen, fietsendiefstal,

vernielingen, voetbalvandalisme

Erg hinderlijk, kost veel geld, wij hebben er veel last van, gevoel van onveiligheid

Jongeren tussen de 16 en 23 jaar.

zware criminaliteit

moord, inbraak, verkrachting,

overvallen, verkoop hard drugs

georganiseerde misdaad

Dik gedrukte begrippen 

Criminaliteit: Alle misdrijven zoals die in de wet staan. Criminaliteit is tijd en plaats gebonden. 

Materiele schade: Schade die je kunt bereken in geld. 

Niet- Materiele gevolgen: Gevolgen die je niet in geld kunt uitdrukken. 

Maatschappelijk probleem

Een maatschappelijk probleem heeft altijd drie kenmerken:

1. Veel mensen hebben met het probleem te maken.

2. Er zijn verschillende meningen over het probleem.

3. De overheid bemoeit zich met het probleem.

File

Dit is een maatschappelijk probleem. Het heeft alle drie kenmerken

Lekke band

Dit is geen maatschappelijk probleem. Niet veel mensen hebben te maken met jouw lekke band

Criminaliteit

Dit is een maatschappelijk probleem. Het heeft alle drie kenmerken

ons beeld van criminaliteit

Er zijn verschillende redenen waarom iemand de criminaliteit ingaat:

• Maatschappelijke oorzaken:
  

1. Kleine pakkans: hoe kleiner de kans om betrapt te worden, hoe groter de kans dat je iets crimineels doet

2. Normvervaging: als veel mensen een bepaalde norm overtreden gaan wij dat normaal vinden. Wij zien het dan niet meer als iets crimineels. (Bijvoorbeeld te hard rijden)

Individuele oorzaken van criminaliteit:

- Criminaliteit is aangeboren (achterhaalde visie)

- Gebrekkige opvoeding

- Gedragsproblemen en psychische problemen

- sterke groepsdruk

- problematisch drugsgebruik

- persoonlijkheidskenmerken

maar het kost ons ook geld

Schade criminaliteit kost iedere Nederlander ruim 1000 euro per jaar

de samenleving in geheel

20,4 miljard euro

1. De opening door de rechter

meervoudige kamer. Er zijn meerdere rechters. 

Dit is vaak bij zware criminaliteit 

Controleren van de gegevens van de verdachte.

2. De aanklacht 

De officier van justitie leest de aanklacht (=tenlastelegging) voor.

Wat is het strafbaarfeit

3. Het getuigenverhoor

Mensen die iets gehoord of gezien hebben dat met de zaak te 

maken kan hebben. Getuigen mogen niet liegen. (meineed)

4. Het verhoor van de verdachte

Eerst zelf vertellen wat er is gebeurd. Dan ondervragen de rechters, de officier van justitie en je eigen advocaat jou.

5. Het requisitoir

De officier van justitie zet na de ondervragingen alles nog even op een rijtje en komt met de strafeis

6. Het pleidooi

Jouw advocaat gaat jou verdedigen en vraagt om vrijspraak of een lichte straf. Soms doet de verdachte zelf zijn verdediging

7. Het laatste woord

Als verdachte heb je altijd het laatste woord. Je kunt ook nog iets zeggen over de strafeis van de officier

8. De uitspraak

De rechter vertelt of je schuldig of onschuldig bent en welke straf hij wil geven. Meestal is de uitspraak of het vonnis pas later

Wanneer ben je schuldig?

• Gaat het om een strafbaar feit?
• Heeft de verdachte het gedaan?
• Is de verdachte strafbaar?
  

Ontoerekeningsvatbaar

witte boorden criminaliteit

fraude

belastingontduiking

verduistering van gelden

vaak gepleegd door daders met een beroep wat een hoge status heeft.

Preventie of repressie? 

Politieke partijen denken verschillend over de aanpak van criminaliteit:

• Linkse partijen leggen de nadruk op preventie van criminaliteit. Bijvoorbeeld door schooluitval tegen te gaan en inkomens beter te verdelen.
  
• Rechtse partijen zijn voor een hardere aanpak (repressie) door hogere straffen op te leggen en gebruik te maken van lik-op-stukbeleid.
  

Wat is een theorie?

Wetenschappers hebben veel onderzoek gedaan naar crimineel gedrag. In dit hoofdstuk behandelen we theorieën die crimineel gedrag kunnen verklaren:

• De persoonlijkheidstheorie
• De bindingstheorie
• De aangeleerd-gedrag-theorie
• 
  

Een theorie is een verklaring voor dingen die om ons heen gebeuren.

Anomie theorie

Levensdoelen niet kunnen halen doordat je niet je school hebt afgemaakt
optie 1: levensdoelen bijstellen
optie 2: toch behalen op illegale manier

Bindingstheorie

In ieder mens schuilt een crimineel.
Bindingen vormen een rem op criminele neigingen.

Theorie 3: 

aangeleerd-gedragtheorie

Aangeleerd-gedragtheorie als je veel omgaat/opgroeid met mensen die crimineel gedrag vertonen is de kans groot dat je zelf ook crimineel wordt. Je gaat bepaald gedrag als gewoon ervaren. 

Edwin Sutherland

aangeleerd gedrag theorie

omgaan meet jongeren die al crimineel zijn (foute vrienden).

als vrienden het gewoon vinden als je gestolen kleding koopt, een autokraak pleegt, iemand afperst

Uit je zelf zou je dat misschien nooit doen

Kort samengevat:

-Persoonlijjkheidstheorie: 'oerdriften kunnen niet door iedereen beheerst worden'. 

-Bindingstheorie: 'weinig bindingen zorgt voor meer kans op crimineel gedrag'.

-Aangeleerd-gedrag theorie: 'foute vrienden of familie'.

-Etiketteringstheorie: 'eens een dief, altijd een dief'.

-Gelegenheidstheorie: 'gelegenheid maakt de dief'.

wie plegen vooral misdrijven

Etnische afkomst: zij hebben een lage maatschappelijke positie

Geslacht: jongens plegen meer criminaliteit (sterker, anders opgevoed)

Leeftijd: tussen de 16 t/m 23 jaar plegen vaak veelvoorkomende criminaliteit

Doelen van straf

wraak en vergelding

beveiling van de samenleving

genoegdoening

afschrikking van de dader

afschrikking van anderen

voorkomen van eigenrichting

resocialisatie

Toerekeningsvatbaar

Kun je iemand het misdrijf aanrekenen? Was hij /zij bij zijn volle

verstand toen hij het misdrijf pleegde?

Niet: dan is hij/zij ONtoerekeningsvatbaar.

strafbare feiten staan  in

wetboek van strafrecht

wegenverkeerswet

opiumwet

wet op economische delicten

rechtsbescherming

burgers worden beschermd tegen een te grote overheidsmacht daarom:

recht op privacy

rechter mag pas straf geven als iemands schuld bewezen is

rechtshandhaving

handhaven van de rechtsorde

De overheid moet zorgen voor

rust en orde in de samenleving.

Als jij de wet overtreedt mag de overheid optreden.

recidivist

Iemand die steeds opnieuw strafbare feiten pleegt.

extra uitleg

as donderdag vanaf 12.15 uur tot 15.30

geef je op

laat het weten