La renaissance

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Chapitre 2. La Renaissance

Les objectifs d'apprentissage

À la fin du cours... 

1. kan ik vertellen wat de renaissance is;

2. ken ik de belangrijkste filosofen en schrijvers uit die tijd;

3. kan ik vertellen wat de reformatie is;

4. kan ik vertellen wat het humanisme inhoudt;

5. kan ik een ''extrait'' van Rabelais analyseren op stijlfiguren

Wat weet je over de renaissance?

Wat weet je over de (Franse) literatuur uit de renaissance?

La renaissance 

Periode van 1400 tot 1600, begint in Italië

15e t/m 17e eeuw 

Humanisme 

Herontdekking van teksten uit de oudheid

Memento mori (gedenk te sterven) 

Carpe diem (pluk de dag) 

Van de duisternis naar het licht

Mogelijke toetsvraag: Wat is de essentie van het humanisme?

Uitvinding van de boekdrukkunst (1445)

- Johannes Gutenberg (introductie in Europa)

Gevolgen boekdrukkunst:

1. Colombus kon gebruik maken van gedrukte kaarten

2. Rousseau en Voltaire konden hun filosofische gedachtengoed verspreiden

3. Luther en Calvijn konden hun bijbelwerken verspreiden (reformatie)

4. Erasmus bracht zijn renaissance ideeën onder de aandacht

01:12

Wat zijn nog meer gevolgen van de boekdrukkunst?

De reformatie

Calvijn = katholiek                                                    Luther = protestant

Calvijn en Luther willen katholieke kerk hervormen

- minder luxe leven voor geestelijken

- geestelijken moeten celibatair zijn 

- kritiek op aflaathandel (ticket naar de hemel)

0

Mogelijke toetsvraag: Wat was één van Luthers hervormingsplannen? (denk aan de video!)

Hervormingsplannen van Calvijn

Iedere kerk bestuurt zichzelf

God heeft bij de geboorte al bepaald of je in de 

hemel komt of niet

Als de koning zich misdraagt mag het volk hem

afzetten 

Edict van Nantes 

(1598)

In Frankrijk brak een gruwelijke godsdienstoorlog uit tussen katholieken en protestanten, dit duurde tot 1598.

In het Edict van Nantes werd vervolgens besloten dat Frankrijk katholiek was, maar dat de hugenoten (protestanten) wel rechten hadden. 

Edict van Nantes

Het Edict van Nantes werd door Lodewijk XIV, ongeldig verklaard (1685).

 De Franse protestanten (Hugenoten) hadden geen vrijheid van godsdienst meer.

Veel van hen vluchtte naar de Republiek.

La pléiade 

• Culturele eenheid wordt versterkt, Frans is verplichte bestuurlijke taal (1539). 
• Joachim du Bellay - Défense et illustration de la langue française: hij wil van het Frans een even rijke en waardige taal maken als het Latijn door het te verrijken met klassieke en Italiaanse invloeden. Ook bepaalde genres/onderwerpen uit de oudheid moeten worden geïmporteerd. De Pléiade, een groep van zeven dichters, brengt dit in de praktijk. 

Les romans de François Rabelais

• François Rabelais (ca. 1494-1553) geliefd vanwege combi humor, fantasie, maatschappijkritiek. 
• Pantagruel en Gargantua. Veel overdrijving en platte humor, Rabelais staat nog met één been in de middeleeuwen. Tegelijkertijd een serieuze ondertoon vol revolutionaire nieuwe ideeën. 

02:56

Rabelais is een...

1. existentialist
2. humanist

03:08

Het humanisme markeert het einde van...

1. de renaissance
2. de oudheid
3. de middeleeuwen
4. de revolutie

03:47

Wat staat er centraal in de werken van Rabelais?

Au travail ! 

"Et lorsque Gargantua ouvrait la bouche, c'était comme si le ciel s'ouvrait. Le son de sa voix résonnait comme le tonnerre, et les mots roulaient comme des éclairs à travers la terre. Son rire était comme un tremblement de terre qui secouait le sol, et ses larmes tombaient comme des averses qui fertilisaient la terre. Ainsi était le géant Gargantua, avec un corps aussi grand que les montagnes et un esprit aussi tranchant qu'une épée."