6.1 Europa na Napoleon en 6.3 Modern Imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nationalisme en imperialisme

hoofdstuk 6

Wat weet je nog over Napoleon?

Waar denk je aan bij het woord nationalisme?

6.1 Europa na Napoleon

6.1 Europa na Napoleon

Aan het einde van de les weet je:

- hoe grote staten in Europa de vrede bewaakten

- hoe het nationalisme opkwam

- hoe de Frans-Duitse oorlog ontstond en verliep

Het Congres van Wenen

• Nadat Napoleon verslagen was, besloten de Europese mogendheden  (=sterke staat) dat Europa opnieuw verdeeld moest worden. 
• De overwinnaars van Napoleon kwamen hiervoor bij elkaar in Wenen. 

Doelen:

1. macht terug naar de adel (=conservatieven!)

2. terug naar het Europa van voor de Franse Revolutie 

Nationalisme

= voorliefde voor je eigen land, gebaseerd op een gedeelde taal, geschiedenis en cultuur. 

kenmerken:

• het idee dat jouw land en volk beter is dan anderen (=superioriteit)
• het idee dat elk volk recht heeft op een
  natiestaat: een staat waar één volk woont.

Nationalisme

Het nationalisme kwam vanaf de 19e eeuw op omdat mensen zich door grote oorlogen verbonden met elkaar gingen voelen. 

Veel volkeren wilden bij elkaar wonen in één staat.

Waarom is het verstandig dat grote landen in Europa ongeveer even sterk zijn?

Hoe heeft het Congres van Wenen bijgedragen aan de opkomst van het nationalisme in Europa rond 1815?

6.1 Europa na Napoleon

Schrijf op wat je je nog van vorige les herinnert.

Duitsland in de 19e eeuw

De Pruisische kanselier Bismarck wilde Duitsland te verenigen. 

Dit wilde hij bereiken met een oorlog met Frankrijk in 1871. 

Motieven:

- wraak voor de Napoleontische oorlogen

- laten zien dat Duitsland verenigd sterk genoeg was om
een grootmacht te verslaan.

Duitsland in de 19e eeuw

Pruisen was de grootste en sterkste staat en zij wonnen deze oorlog tegen Frankrijk. 

Gevolgen:

1. Frankrijk moest de grensprovincie Elzas-Lotharingen afstaan
2. De Pruisische koning Willem I werd keizer van Duitsland. 
3. Het Duitse Rijk werd verenigd in 1871: Duitsland 

Modern imperialisme

= het stichten van wereldrijken
door Europese mogendheden
door de uitbuiting van
(voormalige) koloniën. 

Modern imperialisme: motieven

1. Economisch
   grondstoffen winnen + creëren afzetmarkt 
2. Politiek
   status en aanzien (nationalisme!) 
3. Cultureel 
   superioriteitsgevoel + beschavingsplicht (white man's burden)

Modern imperialisme: motieven

Modern imperialisme

= niet hetzelfde als kolonialisme!

Verschillen:

- Europese landen gaan ook het bestuur overnemen van de kolonie

- Europese landen gebruiken de koloniën voor bevordering van industrie in eigen land. 

- Gedreven door nationalisme (superioriteit, aanzien) 

- Voornaamste doel van m.i. = wereldrijk stichten 

- Voornaamste doel van kolonialisme = geld verdienen met handelen

Conferentie van Berlijn

Een bijeenkomst van de belangrijkste Westerse mogendheden in Berlijn (onder leiding van Bismarck) in 1884.

Hiermee startte de Wedloop om Afrika: 
De Europese mogendheden verdeelden hier
alle landen die nog niet gekoloniseerd waren.
Dit ging vaak gepaard met veel geweld,
uitbuiting en moord.
→ België in Congo

een spotprent gemaakt rond 1900. De vrouw in het wit heeft een vlag met 'beschaving' erop, de man rechts een vlag waarop staat 'barbaren'

Leg uit met 1 beeldelement welk motief van het modern imperialisme in deze prent naar voren komt.