2.3 Toenadering, hereniging en integratie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Historische Context: Duitsland in Europa (1918-1991)

2.3 Toenadering, hereniging en integratie

Wat gaan we doen?

1. Waar zijn we gebleven?

2. Leerdoelen

3. Theorie

4. Aan de slag

5. Leerdoelen nabespreken

Waar zijn we gebleven? 

• We hebben de Tweede en Koude Oorlog besproken. 
• We hebben HC 2.3 nog niet besproken, dus dat doen we nu. 
  
• We gaan goed voorbereid de toets in! 
  

Leerdoelen 

1. Je kunt verklaren waarom er tussen 1970 en 1985 geen stappen werden gezet in de richting van een hereniging van de BRD en de DDR.

2. Je kunt verklaren waarom Gorbatsjov perestrojka en glasnost noodzakelijk vond en wat de gevolgen daarvan waren voor de communistische landen in Oost- Europa.

3. Je kunt uitleggen wat de hervormingspolitiek van Gorbatsjov te maken heeft met de val van de Berlijnse Muur.

4. Je kunt beschrijven welke rol het herenigde Duitsland heeft binnen Europa.

Theorie

In de jaren zeventig werden de verhoudingen tussen de beide Duitslanden iets beter. Dit lag vooral aan de inspanningen van Willy Brandt. Hij was van 1969 tot 1974 de bondskanselier van de BRD. 

Ook de DDR, onder leiding van Honecker wilde de banden met BRD verstevigen. Elke keer dat dit werd geprobeerd werd dit echter tegengewerkt door de Sovjet-Unie. 

Theorie

In 1985 werd Gorbatsjov leider van de Sovjet-Unie. Zijn land had grote economische problemen en om die op te lossen moest de Sovjet-Unie moderniseren. 

Er kwamen politieke en economische hervormingen!

Welke waren dit ook alweer? 

Theorie

Glasnost:

Letterlijk vertaald: openheid. 

Denk hierbij aan de vrijheid van meningsuiting. 

Perestrojka:

Economische en politieke veranderingen. 

Bedrijven mochten weer winst maken - vrijemarkteconomie. 

Theorie

Ook de Oostbloklanden schrokken van het beleid van Gorbatsjov.  Ze konden niet langer meer rekening houden met de hulp van de Sovjet-Unie om hen aan de macht te houden. 

Gorbatsjov waarschuwde hen ook dat hij van plan was de Breznjevdoctrine af te schaffen. Wie weet ook alweer wat dit was? 

Theorie

Breznjevdoctrine:

Volgens de Breznjevdoctrine, in 1968 ingesteld door toenmalige leider Breznjev, was het de plicht om van communistische landen om elkaar te helpen als het communisme wordt bedreigd. 

Theorie

Doordat Sovjetlegers uit de satellietstaten werden teruggetrokken was er geen strenge controle meer.

DDR burgers konden nu vrij reizen naar bijvoorbeeld Hongarije en vanuit daar naar West-Europa. 

Achterblijvers in de DDR gingen demonstreren.

Op 9 november 10.000 DDR burgers naar Berlijnse Muur en eisten vrije doortocht.

Afbraak van de muur begon nog diezelfde avond

Theorie

Na val van de Muur BRD en DDR weer samenvoegen tot één land.

De Sovjet- Unie was niet enthousiast over het idee van een herenigd, sterk Duitsland, maar in ruil voor voedselhulp en miljarden D-mark aan financiële steun ging Gorbatsjov met de plannen akkoord.

Veel Fransen kritiek op de Duitse eenwording. Een groot, sterk Duitsland zou immers in de toekomst een bedreiging voor Frankrijk kunnen worden, vreesden zij. Om toch Franse steun voor de hereniging van de beide Duitslanden te krijgen, ging Kohl akkoord met de invoering van een gezamenlijke Europese munt. 

Theorie

Opschrijven:

In oktober 1990, ging de DDR op in de Bondsrepubliek Duitsland. Daarmee waren de twee Duitslanden herenigd.

Theorie

Gorbatsjov invloed op de internationale ontwikkelingen volledig kwijtgeraakt. Zijn land was geen wereldmacht meer en Gorbatsjov zelf verloor snel zijn politieke aanzien. Overal in Oost-Europa raakten de communistische partijen hun macht kwijt. Zo verloor de Sovjet-Unie haar invloed op Oost-Europa. Ook in de Sovjet- Unie zelf kozen de deelrepublieken voor onafhankelijkheid.

In 1991 viel het land uiteen in vijftien onafhankelijke staten. Omdat zowel de Sovjet-Unie als de band tussen de Sovjet- Unie en Oost-Europa weg waren, had het Warschaupact geen bestaansrecht meer. Dit bondgenootschap hield in 1991 op te bestaan.

Theorie

De Duitse bondskanselier Kohl benadrukte het belang van Europese samenwerking. In een toespraak zei hij: ‘Europa is niet alleen Londen, Rome, Den Haag, Dublin en Parijs, maar ook Warschau, Boedapest, Praag en Sofia, en natuurlijk ook Berlijn, Leipzig en Dresden’. Daarmee bedoelde hij dat ook Oost-Europa deel uitmaakte van Europa.

Theorie

Omdat de Duitse economie een van de sterkste en meest stabiele in Europa was, ontwikkelde Duitsland zich tot de belangrijkste motor bij de Europese samenwerking. Zowel bij de financiële crisis (vanaf 2008) als bij de vluchtelingenkwestie (vanaf 2014) nam Duitsland veel verantwoordelijkheid. 

Tot opluchting van velen ging de Duitse regering daarbij uit van ideeën die precies tegenovergesteld waren aan de ideeën van Hitler driekwart eeuw daarvoor.

Leerdoelen

1. Je kunt verklaren waarom er tussen 1970 en 1985 geen stappen werden gezet in de richting van een hereniging van de BRD en de DDR.

2. Je kunt verklaren waarom Gorbatsjov perestrojka en glasnost noodzakelijk vond en wat de gevolgen daarvan waren voor de communistische landen in Oost- Europa.

3. Je kunt uitleggen wat de hervormingspolitiek van Gorbatsjov te maken heeft met de val van de Berlijnse Muur.

4. Je kunt beschrijven welke rol het herenigde Duitsland heeft binnen Europa.