1 Grammatica 1.3 Enkelvoudige en samengestelde zinnen maken

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

1 Grammatica

Paragrafen

1.3 Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Leerdoelen

Je leert enkelvoudige en samengestelde zinnen maken. 

enkelvoudige zinnen maken

Enkelvoudige zinnen zijn zinnen met 1 onderwerp en 1 persoonsvorm. 

In deze zinnen staat nooit een verbindingswoord, zoals een voegwoord.

 Voorbeelden:

Max studeert doordeweeks.

Max werkt in het weekend als ober.

Het klimaat verandert. 

samengestelde zinnen maken

Enkelvoudige zinnen bevatten 2 (of meer) persoonsvormen en 2 (of meer) onderwerpen, samengesteld met een voegwoord. 

Voorbeelden:

Max studeert doordeweeks en in het weekend werkt hij als ober.

Omdat het klimaat verandert, zijn de Nederlandse winters steeds zachter.

samengestelde zinnen maken

HOE?

Als je van 2 lossen zinnen 1 zin maakt, heb je een voegwoord nodig. De woordvolgorde is zo'n samengestelde zin hangt af van het voegwoord. 

samengestelde zinnen maken

Voegwoorden EN, MAAR en WANT: 

Bij deze voegwoorden staan de persoonsvormen en de onderwerpen altijd naast elkaar. 

- Gisteren was ik vrij, want de leraren hadden een studiedag. 

- Gisteren was ik vrij, maar de dag ervoor was ik niet vrij. 

samengestelde zinnen maken

Andere voegwoorden zoals OMDAT, ALS, TERWIJL....: 

Bij deze voegwoorden hoeven de persoonsvormen en de onderwerpen niet naast elkaar te staan. 

- Gisteren was ik vrij, omdat de leraren een studiedag hadden . 

- Gisteren was ik vrij, terwijl de anderen naar school moesten. 

- Voordat de les begint, drink ik eerst nog koffie. 

Wat is een enkelvoudige zin?

1. Een zin met meerdere persoonsvormen
2. Een zin met een vaste volgorde
3. Een zin met 1 persoonsvorm
4. Een zin die over enkels gaat

Wat is een voorbeeld van een samengestelde zin?

1. Ik wil nog blijven, maar het mag niet van mijn moeder.
2. Ik wil graag naar huis toe lopen.
3. Wij gaan op de fiets naar school of ik rij met mijn moeder mee.
4. De school had door corona veel lesuitval.

Wat is een samengestelde zin?

1. een zin met 1 onderwerp
2. een zin met 1 persoonsvorm
3. een zin met 2 of meer persoonsvormen
4. een zin zonder onderwerp

wat is een enkelvoudige zin?

1. Janneke speelt goed piano.
2. het huiswerk heb ik niet gemaakt, het was te moeilijk.
3. Ik ben op de fiets, maar het regent.
4. Ik baal van school, want ik moet teveel doen.

Welke zin is een enkelvoudige zin?

1. Morgenavond zal Ajax van Feyenoord winnen!
2. Overmorgen zal Feyenoord van PSV winnen, want PSV mist Lozano.

Wat is juist?
Een enkelvoudige zin heeft

1. meerdere persoonsvormen
2. één persoonsvorm

Hieronder staan 3 voegwoorden.
Wat is geen voegwoord.

1. maar
2. want
3. en
4. denken

Wat is een voegwoord?

1. de
2. omdat
3. mijn
4. boom

Wat is geen voegwoord:

1. terwijl
2. nadat
3. toen
4. fiets

Wat is geen voegwoord?

1. als
2. soms
3. want
4. voordat

Wat zijn GEEN voegwoorden?

1. om / kaas
2. want / toen
3. maar / en
4. maar / toen

Wat zijn voegwoorden?

1. tulp, school, hond
2. hij, het, wij
3. de, het, een
4. en, omdat, want

Wat zijn voegwoorden?

1. om / nu
2. terwijl / toen
3. maar / en
4. maar / opeens

Wat is een voegwoord?
Een voegwoord ...

1. verbindt zinnen of woorden met elkaar.
2. verbindt een werkwoord aan een ander werkwoord.
3. zijn twee woorden die aan elkaar verbonden zijn.

Wat is GEEN voegwoord:

1. en
2. of
3. toen
4. plus

Wat is geen voegwoord?

1. als
2. indien
3. want
4. omdat

Het voegwoord OMDAT
is een voegwoord die een .....

1. tijdsvolgorde
2. tegenstelling
3. oorzaak
4. opsomming

Bij alle voegwoorden plaats je een komma voor het voegwoord.
Behalve bij het voegwoord .......

1. maar / want
2. en / of
3. of / omdat
4. want / omdat

Maken

Blz. 273-274

Opdrachten 1-2