ACT zwachtelen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Ambulante compressie therapie

ACT zwachtelen 

Lesinhoud

• De bloedcirculatie in de benen
• (Contra)indicaties voor ACT
• Complicaties
• Aandachtspunten
• Voorlichting en begeleiding 
• Oefenen in de praktijk
• Evaluatie 

Zoek op

Waar staan deze woorden voor?

1) Ambulante 

2) Compressie

3) Therapie

Lesdoelen

Na deze les:

• Kun je de bloedcirculatie in de benen beoordelen.
• Weet je de (contra) indicaties voor ACT zwachtelen.
• Ken je de aandachtspunten voor zwachtelen en weet je welke voorlichting je aan de zorgvrager kunt geven. 
• Kun je het ACT zwachtelen (onder begeleiding) in de praktijk uitvoeren.

Filmpje

9 minuten

Schrijf op wat je ziet en hoort 

Zwachtelen

Wanneer ACT zwachtelen?

(indicaties)

• Tegengaan van oedemen door veneus vaatlijden

• Tegengaan van lymfe oedemen 

• Behandeling van wonden o.a. ulcus cruris

Wat is het verschil tussen venen en arteriën?

Wat is het verschil tussen venen en arteriën?

Er zijn twee soorten bloedvaten: 

1) de slagaders (arteriën)

     -->  vervoeren zuurstofrijk bloed vanaf het hart naar alle
              weefsels, spieren en organen.

2) aders (venen). 
    --> Aderen zijn zuurstofarm bloedvaten die zorgen voor de
           terugstroom van het bloed naar het hart

Wanneer zou je willen zwachtelen?

1. Bij arterieel vaatlijden (slagaders)
2. Bij veneus vaatlijden (aders)

Arterieel vaatlijden (slagaders)

Gebrek aan zuurstof in het been

Door bijvoorbeeld een vernauwing of afsluiting van een slagader

NIET zwachtelen!!! 

Door de strakke zwachtel druk je de slagader nog verder dicht. 

Veneus vaatlijden (aders)

Terugstroom bloed is belemmerd.

Ophoping van bloed in de vaten       vocht wordt uit vaten in weefsels geduwd.

ACT zwachtelen

A = ambulante = lopen

C = compressie = door middel van druk

T = therapie

De veneuze doorstroming bevorderen door middel van druk

• Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.
  
• Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts. 

Korte rek zwachtel

Actieve beweging         Spier spant aan.

Zwachtel geeft weinig mee doordat er weinig rek in zit.

Hierdoor ontstaat er veel druk tijdens beweging en minder druk in rust.

Welke bewering over korte rek zwachtel is waar

1. Gebruik je bij Ambulante Compressie Therapie (ACT)
2. Hier mag de zorgvrager mee slapen
3. Geven in rust weinig druk
4. Alle antwoorden zijn juist

ACT werkt het best als

1. je gaat lopen
2. als je op bed blijft liggen
3. je uitslaapt
4. goede nachtrust hebt

Steunkousen

Zoek op

Wat zijn contra-indicaties voor ACT zwachtelen?

Contra indicaties

- arteriële insufficiëntie = te weinig bloed door de slagaders bij
  de onderbenen of voeten
- bepaalde huidaandoeningen
- allergie zwachtels of kousen

Wanneer de tenen wit worden na het zwachtelen zijn de

1. Aders afgekneld
2. Slagaders afgekneld
3. Spieren afgekneld
4. Spieren geactiveerd

Aandachtspunten

• Voet 90 graden
• Glad en zonder kreukels 
• Bij voorkeur in de ochtend voor opstaan zwachtelen
• Korte rek: Dag en nacht omhouden
• Kleur tenen
  
• Pijn
• Buisverband en polstermateriaal
  
• Tegen gesteld gezwachteld aanbrengen
  
• Houdt de rol dicht bij het been
  
• Goede druk verdeling

Complicaties

• Irritatie van de huid
  
• Vensteroedeem
• Striemen en blaren
• Necrose
• Afzakken van de zwachtel
• Belemmering arteriële doorstroming

en voorlichting

Hoe ontstaat oedeem?

1. als aderen het bloed niet goed afvoeren
2. verminderde pompfunctie van het hart
3. Lever- en nieraandoeningen
4. Alle antwoorden zijn juist

Evalueren en vragen

?

Huiswerk

Maak de opdracht in Teams: ACT zwachtelen

(staat al klaar in Teams)