BS 13.2: De bloedsomloop en de bloedvaten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 4

BS 13.2: De bloedsomloop en de bloedvaten

Planning

1. Herhaling 13.1
2. Leerdoelen
3. Uitleg BS 13.2
4. Opdrachten maken

Herhaling 13.1

• Welke bloedcellen zijn er?
• Wat zijn de functies van deze bloedcellen?
• Hoe werkt bloedstolling?
• Welke specifieke stof geeft de kleur aan rode bloedcellen en wat is de functie?

Leerdoelen

• Je kunt in de dubbele bloedsomloop van de mens de kleine en de grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies.
  
• Je kunt de drie typen bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies.
  
• Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders benoemen en je kunt de samenstelling van het bloed daarin aangeven.

Bloedvatenstelsel

Het bloedvatenstelsel is een orgaanstelsel: dus meerdere organen werken samen.

Bloedvatenstelsel bestaat uit:

• Hart
• Bloedvaten: aders, slagaders en haarvaten

Wat voor bloedsomloop hebben mensen?

1. Een enkele
2. Een dubbele
3. Een driedubbele
4. Een gewone

Bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop:

Per omloop (volledig rondje langs álle organen) gaat het bloed 2x door het hart.

Kleine bloedsomloop

Van hart naar longen en terug

Functie:

Zuurstof halen in de longen, koolstofdioxide afgeven aan de longen

Grote bloedsomloop

Van hart naar overige organen en terug

Functie:

Zuurstof en voedingsstoffen naar de organen brengen, koolstofdioxide en afvalstoffen ophalen

Begrijp dus dat beide plaatjes ongeveer hetzelfde zijn maar dat het linker plaatje erg versimpeld is!

Welke drie typen bloedvaten zijn er?

Typen bloedvaten

1. Aders
2. Slagaders
3. Haarvaten

Waarom hebben aders kleppen?

Aders

• Stroomt naar hart toe
  
• Lage bloeddruk
  
• Dunne wand
  
• Geen “slag” merkbaar
  
• Meestal ondiep in het lichaam
  
• Kleppen zodat bloed niet terug stroomt

Slagaders

• Stroomt weg van het hart
  
• Hoge bloeddruk
  
• Dikke, stevige en elastische wand
  
• “Slag” voelbaar in o.a. polsen
  
• Meestal diep in lichaam
  
• Alleen kleppen in aorta en longslagader
  

Verschil bloeddruk aders en slagaders

Bloeddruk = druk van bloed tegen wand van bloedvat

	Aders	Slagaders
Richting hart
Wanddikte
Kleppen ja/nee?
Bloeddruk

Naartoe

Van af

Dik

Dun

Ja

Nee

Hoog

Laag

Aders

• Stromen naar hart toe
• Meestal zuurstofarm (behalve longader)
• Dunne wand
• Kleppen
• Lage bloeddruk

Slagaders

• Stromen van hart af
• Meestal zuurstofrijk (behalve longslagader)
• Dikke wand
• Geen kleppen
• Hoge bloeddruk

Samenvatting aders/slagaders

Haarvaten

Wand van een cellaag dik

Door dunne laag kunnen stoffen erdoorheen: 

• zuurstof
• voedingsstoffen
• witte bloedcellen
• afvalstoffen

 

Benaming

Meestal de naam van en waar ze naartoe lopen

• Beenslagader
• Halsader
• Darmslagader
• Nierader

Poortader

Tussen maag/darmen en lever

Zo kunnen de net opgenomen voedingsstoffen nog gefilterd worden in de lever

Bij welk bloedvat is de concentratie glucose het laagst?

1. Aders
2. Slagaders
3. Haarvaten
4. Allemaal even hoog

Glucose in bloed

Glucose nodig voor verbranding in organen

Dus aders hebben lagere concentratie glucose dan slagaders

• In poortader dus niet want opname van glucose is in de darm
• In lever opslag van glycogeen (is omgezette glucose)

Opdrachten maken

Maak BS 13.2: opdrachten 1, 2, 3, 5, 6, 7

Wat hebben we geleerd?

1. Welke 3 typen bloedvaten zijn er?
2. Wat is de opbouw van de wand van de 3 typen?
3. Waar zitten de 3 typen bloedvaten?
4. Zijn ze zuurstofarm of zuurstofrijk?
5. Waar zit de poortader en wat is de functie?