Taalkundig ontleden les 2 hv1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Woordsoorten les 2

Welke woordsoorten hebben jullie inmiddels geleerd?

Leerdoelen

We gaan nu aan de slag met de voornaamwoorden.

Na deze les weten jullie...

• wat een persoonlijk voornaamwoord is en je kan dit herkennen;
• wat een bezittelijk voornaamwoord is en je kan dit herkennen;
• wat een aanwijzend voornaamwoord is en je kan dit herkennen;
• wat een vragend voornaamwoord is en je kan dit herkennen.

Welke van deze voornaamwoorden ken je al? Leg ook uit wat het is.

Persoonlijk voornaamwoord

Persoonlijke voornaamwoorden zijn woorden die we gebruiken om naar mensen of dingen te verwijzen zonder hun naam te noemen. Ze geven aan wie we bedoelen. 

Bijvoorbeeld: ik, jij, hij, zij, wij, jullie, zij.

Ze hebben een enkelvoudsvorm en een meervoudsvorm.

Vorm

Het pers.vnw kent een onderwerpsvorm en een voorwerpsvorm.

Wat is hier een persoonlijk voornaamwoord (onderwerpsvorm)?

Op school heeft hij veel vrienden om zich heen.

1. hij
2. zich
3. veel
4. heen

Maak een zin met een persoonlijk voornaamwoord en vermeld daarbij of het onderwerpsvorm of voorwerpsvorm is.

Bezittelijk voornaamwoord

Een bez.vnw. geeft aan dat iets van iemand is. Het staat vaak voor het zelfstandig naamwoord. Soms staat er nog een bijvoeglijk naamwoord tussen. Ook hiervan hebben we enkelvoud en meervoudsvormen.

Mijn zus - mijn oudste zus

Mijn fiets - mijn rode fiets

Jullie fietsen - jullie nieuwe fietsen

Hun wedstrijd - hun gewonnen wedstrijd

Bezittelijk voornaamwoord

Je kan een bezit ook aangeven met een combinatie van een voorzetsel en een persoonlijk voornaamwoord. Let op dat je dit niet door elkaar gaat halen!

Mijn boek - dat boek is van mij

Jullie hond - die hond is van jullie

Wat is of zijn bez.vnw. in deze zin?

Jullie ouders hebben hun spullen op de juiste plaats neergezet, zodat alles georganiseerd blijft.

1. jullie
2. jullie, alles
3. hun, alles
4. jullie, hun

Wat is het aanwijzend voornaamwoord in deze zin?

Waarom gaat die man naar de winkel?

1. die
2. de
3. waarom
4. naar

Wat is het aanwijzend voornaamwoord?

Dit vind ik echt heel vervelend.

1. heel
2. dit
3. echt
4. ik

Vragend voornaamwoord

Het vragend voornaamwoord vraagt naar dingen.

Wie heeft gewonnen?

Waar ligt mijn boek?

Weet jij welke afslag ik moet nemen?

Wie, wat, welke en wat voor (een) zijn de vier vr.vnw.

Zowel zelfstandig als bijvoeglijk gebruik is mogelijk.

vr.vnw

Het vr.vnw. staat vaak vooraan de zin, maar soms ook vooraan in een bijzin.

Ik ben benieuwd wie de wedstrijd gaat winnen.

Het vr.vnw. verwijst altijd naar iets of iemand. Als het niet naar iets of iemand verwijst, is het geen vr.vnw.

Waarom doet hij zo? (verwijst niet naar iets)

Wat is het vragend voornaamwoord?

Welke boeken moet ik meenemen voor de toets die morgen plaatsvindt?

1. die
2. de
3. welke
4. moet

Kunnen jullie met deze lesstof aan de slag?

Nee, ik wil extra uitleg

Ik vind het lastig, maar ik ga het proberen.

Ja, ik begrijp het en ga hiermee aan de slag.

Oefenen

Om deze lesstof goed te beheersen is het belangrijk dat je oefent. Dat doen we met de volgende opdrachten.

H4.8: 6, 7, 8, 9, 10, 11

H5.8: 3, 4, 6, 7 en 9

Leg het verschil uit tussen een aanwijzend en een vragend voornaamwoord.

Leerdoelen

We gaan nu aan de slag met de voornaamwoorden.

Na deze les weten jullie...

• wat een persoonlijk voornaamwoord is en je kan dit herkennen;
• wat een bezittelijk voornaamwoord is en je kan dit herkennen;
• wat een aanwijzend voornaamwoord is en je kan dit herkennen;
• wat een vragend voornaamwoord is en je kan dit herkennen.